"DNA: Η ιστορία της γενετικής επανάστασης": το πιο συναρπαστικό επιστημονικό ταξίδι - ποιοι κερδίζουν το βιβλίο!

Περίληψη: Αν βλέπαμε την ιστορία της διερεύνησης της δομής του DNA σαν ένα... παραμύθι, θα είχαμε...

Αν βλέπαμε την ιστορία της διερεύνησης της δομής του DNA σαν ένα... παραμύθι, θα είχαμε ως βασικούς ήρωες δύο νέους επιστήμονες πολύ διαφορετικούς μεταξύ τους, αλλά με ένα κοινό όνειρο: να λύσουν το μέγα μυστήριο του μυστικού της ζωής, που σε επιστημονικούς όρους σημαίνει τη δομή του DNA και τον τρόπο που αυτή μεταφέρει όλες τις γενετικές πληροφορίες.Τα ονόματα αυτών Τζέιμς Γουότσον (αριστερά) και Φράνσις Κρικ (δεξιά). Η συνάντηση των δύο πραγματοποιείται το φθινόπωρο του 1951 σε βρετανικό έδαφος, εκεί όπου έμελλε να συνεργαστούν, στο εργαστήριο Κάβεντις (Cavendish) του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ. Πρόκειται για το πιο ονομαστό εργαστήριο Φυσικής, το οποίο φέρει το όνομα του Χένρι Κάβεντις, πρωτοπόρου φυσικού του 18ου αιώνα. Στους χώρους του έχουν εργαστεί φυσικοί όπως ο Ράδερφορντ και ο Τσάντγουικ, εκεί έχουν ανακαλυφθεί το ηλεκτρόνιο και το νετρόνιο και εκεί έχει γίνει η διάσπαση του ατόμου.Σε αυτό το κλίμα βρίσκονται οι δύο ήρωές μας, οι οποίοι δεν έχουν προσέλθει για να μελετήσουν το DNA, αλλά τη δομή πρωτεϊνών ιατρικού ενδιαφέροντος, όπως η αιμογλοβίνη (πρωτεΐνη του αίματος η οποία μεταφέρει το οξυγόνο). Επισήμως η μελέτη του DNA έχει ανατεθεί σε άλλο εργαστήριο, στο King's College του Λονδίνου, όπου ο Μόρις Γουίλκινς και η Ρόζαλιντ Φράνκλιν εργάζονται για τη διαλεύκανση της δομής του. Ούτε ο Γουότσον ούτε ο Κρικ έχουν ιδιαίτερο... πάθος για τον πειραματισμό. Το DNA γίνεται σταδιακά το κέντρο του ενδιαφέροντός τους, όταν αντιλαμβάνονται τη σπουδαιότητά του από πειράματα (άλλων), που καταδεικνύουν ότι αυτό και όχι οι πρωτεΐνες μεταφέρει κληρονομήσιμους χαρακτήρες μεταξύ βακτηρίων. Σύμφωνα με τις διηγήσεις τους, το DNA γίνεται ένα είδος εμμονής γι' αυτούς: το συζητούν παντού και πάντα και, μέσα στον ενθουσιασμό και την άγνοιά τους, προτείνουν σύντομα ένα μοντέλο. Το πρώτο αυτό μοντέλο καταρρίπτεται αμέσως από το έμπειρο μάτι της Φράνκλιν, η οποία έχει αποδεχθεί μαζί με τον Γουίλκινς την πρόταση των Γουότσον και Κρικ να τους επισκεφθεί στο Κέιμπριτζ για να το δει. Η αποτυχία αυτή κοστίζει πολύ: εκτός από τη χαμένη υπερηφάνεια τους, οι δύο ερευνητές χάνουν και την ανοχή των πρεσβυτέρων του εργαστηρίου, οι οποίοι αντιμετωπίζουν «τον Αμερικανό και τον άλλο» ως τσαρλατάνους. Από εκεί και έπειτα πορεύονται με κάτι σχεδόν απλοϊκό: προσπαθούν να διαλευκάνουν την τρισδιάστατη δομή του DNA χτίζοντας μοντέλα. Με άλλα λόγια, παίζοντας όπως συνηθίζουν να παίζουν τα παιδιά με τα... τουβλάκια. Φυσικά, εν αντιθέσει με τα παιδικά τουβλάκια, οι δύο επιστήμονες δεν χτίζουν τα μοντέλα τους στην τύχη. Προσπαθούν αυτά να ανταποκρίνονται στα πειραματικά δεδομένα που έχουν συγκεντρωθεί από άλλους ερευνητές.Οταν τελικά πετυχαίνουν να δημιουργήσουν ένα μοντέλο που να πληροί τις πειραματικές προϋποθέσεις των δεδομένων, οι Γουότσον και Κρικ είναι εκστατικοί με την απλότητά του: πρόκειται για μια ελικοειδή δομή αποτελούμενη από δύο αντιπαράλληλες αλυσίδες. Αυτή τη φορά, η αποδοχή του μοντέλου τους από τη Φράνκλιν σημαίνει ότι έχουν πετύχει τον στόχο τους. Πυρετωδώς ετοιμάζουν το άρθρο με το οποίο θα αναγγείλουν την επιτυχία τους, το οποίο αποστέλλεται στην επιστημονική επιθεώρηση "Nature" στις 2 Απριλίου του 1953 και αρχίζει με την εξής πρόταση: «Θα θέλαμε να προτείνουμε μια δομή για το άλας του δεσοξυριβονουκλεϊνικού οξέος (DNA). Η δομή αυτή διαθέτει καινοφανή χαρακτηριστικά τα οποία είναι αξιοσημείωτου βιολογικού ενδιαφέροντος».Η εμφάνιση του άρθρου, στο τεύχος της 25ης Απριλίου 1953, σηματοδότησε για τους Γουότσον και Κρικ το τέλος ενός αγώνα δρόμου στον οποίο είχαν κόψει το νήμα. Ταυτοχρόνως όμως υπήρξε και μια σπουδαία αρχή, αφού αυτή η ανακάλυψη, η οποία μαζί με την αποκωδικοποίηση του ανθρώπινου γονιδιώματος έφερε επανάσταση στην επιστήμη της γενετικής, τους χάρισε στους Γουότσον και Κρικ το Νόμπελ Ιατρικής το 1962. Κανείς, λοιπόν, δεν θα μπορούσε να αφηγηθεί πιο συναρπαστικά αυτή την ιστορία από τον πρωταγωνιστή της, τον ίδιο τον Τζέιμς Γουότσον και "πατέρα" της Γενετικής, όπως συνήθως αποκαλείται.Στο βιβλίο του "DNA: Η ιστορία της γενετικής επανάστασης", καταγράφει γλαφυρά, με τεχνική σχεδόν μυθιστορήματος, την ιστορία πίσω το μεγαλύτερο επιστημονικό επίτευγμα του 20ού αιώνα: από την ανακάλυψη της διπλής έλικας έως τις σημερινές αντιπαραθέσεις για το τι μπορεί να φέρει το μέλλον. Το βιβλίο, στην ενημερωμένη και απλοποιημένη έκδοσή του, που κυκλοφόρησε μεταφρασμένη πριν λίγες ημέρες από τις εκδόσεις Πεδίο, είναι εξαιρετικά επίκαιρο και περιλαμβάνει τα νέα ευρήματα στην επεξεργασία γονιδίων, την επιγενετική και τη γεωργική χημεία, αλλά και κεφάλαια αφιερωμένα στην προσωπική γονιδιωματική και την έρευνα για τον καρκίνο, από τη δεκαετία του 1950 μέχρι την κλωνοποιημένη Dolly και τα γενετικώς τροποποιημένα τρόφιμα.Ωστόσο, ο Τζέιμς Γουότσον επισημαίνει ότι η επιστήμη της μοριακής βιολογίας έχει ακόμη να διανύσει πολύ δρόμο: «Ο καρκίνος εξακολουθεί να χρειάζεται θεραπεία». Ο νομπελίστας καταλήγει αισιόδοξα ως προς το θέμα της θεραπείας του: «Είμαι μόλις στα ογδόντα εννιά μου και παραμένω αισιόδοξος ότι θα δω τους περισσότερους καρκίνους να αναχαιτίζονται πριν πεθάνω». Βρείτε την αναθεωρημένη έκδοση του βιβλίου στο κοντινότερο κατάστημα Public και στο public.gr! Σε συνεργασία με τις εκδόσεις Πεδίο, κληρώνουμε τρία (3) αντίτυπα του σπουδαίου αυτού βιβλίου. Ο διαγωνισμός θα ολοκληρωθεί στις 18 Μαΐου, οπότε και θα γίνει η κλήρωση. Πολλαπλές συμμετοχές δεν λαμβάνονται υπ’ όψιν. Συμπληρώστε τη φόρμα που ακολουθεί και… καλή τύχη! Ο διαγωνισμός ολοκληρώθηκε και οι νικητές είναι οι εξής: Ελένη Λιάρου Χριστίνα Χρυσούλη Ελεάννα Πανά Σας ευχαριστούμε για τη συμμετοχή σας!