Erwin Schrödinger: Τι είναι η ζωή;

Περίληψη: Τι είναι ζωή;  Τι είναι κοινό στο είναι όλων των όντων; Ποια είναι, ακριβώς, η...

Τι είναι ζωή;  Τι είναι κοινό στο είναι όλων των όντων; Ποια είναι, ακριβώς, η διαφορά των όντων; Στο βιβλίο «Τι είναι η ζωή;» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ροπή, έχουμε μια εξαιρετική παρουσίαση της άποψης του Erwin Schrödinger, του μεγάλου φυσικού, θεμελιωτή της κβαντομηχανικής, σχετικά με την θεμελιώδη διαφορά ανάμεσα στις καίριες διαβαθμίσεις του υπαρκτού. Ανάμεσα, δηλαδή, στο ζωντανό και το αδρανές και ανάμεσα στο συνειδητό και σε εκείνο που υπάρχει «έξω από την αντίληψη».ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΖΩΗ; 9786188200951-200-1141274Το έργο του βραβευμένου με Νόμπελ Erwin Schrödinger Τι είναι η ζωή; είναι ένα από τα μεγάλα κλασικά κείμενα του 20ού αιώνα. Γράφτηκε για τον «κοινό άνθρωπο», τον απλό φιλομαθή αναγνώστη, αλλά αποδείχτηκε ένα ισχυρό ερέθισμα για τη γέννηση της μοριακής βιολογίας και την επακόλουθη ανακάλυψη του DNA. Το Τι είναι η ζωή; εκδίδεται εδώ μαζί με το Νους και ύλη, το δοκίμιο του Schrödinger που διερευνά μια σχέση που ξεγλιστρούσε και έφερνε σε αμηχανία τους φιλοσόφους από τα αρχαία, ήδη, χρόνια, ενώ ο Έλληνας αναγνώστης θα έχει επιπλέον την ευκαιρία να διαβάσει, στον ανά χείρας τόμο, και τα Αυτοβιογραφικά σχεδιάσματα του Schrödinger, που προσφέρουν μία ευσύνοπτη πλην συναρπαστική αφήγηση της ζωής του σαν υπόβαθρο των επιστημονικών κειμένων του.  ΓΙΑΤΙ ΤΑ ΑΤΟΜΑ ΕΙΝΑΙ ΤΟΣΟ ΜΙΚΡΑ; Μια καλή μέθοδος ανάπτυξης των ιδεών του«αφελούς φυσικού» είναι να ξεκινήσει από την περίεργη, σχεδόν παιδαριώδη ερώτηση: Γιατί τα άτομα είναι τόσο μικρά; Αρχικά, είναι όντως πολύ μικρά. Κάθε μικρό κομμάτι ύλης που περνάει από την καθημερινή ζωή περιέχει έναν τεράστιο αριθμό από αυτά. Πολυάριθμα παραδείγματα έχουν χρησιμοποιηθεί για να φέρουν αυτό το στοιχείο στο κοινό, κανένα από αυτά όμως δεν ήταν πιο εντυπωσιακό από αυτό που χρησιμοποίησε ο Λόρδος Κέλβιν:Ας υποθέσουμε ότι μπορεί κανείς να μαρκάρει τα μόρια σε ένα ποτήρι νερό και μετά να χύσει το περιεχόμενο του ποτηριού στον ωκεανό και να τον ανακατέψει προσεκτικά για να διανεμηθούν τα μαρκαρισμένα μόρια ομοιόμορφα στις επτά θάλασσες. Αν έπαιρνε μετά από αυτή τη διαδικασία, ένα ποτήρι νερό από οποιοδήποτε μέρος του ωκεανού, θα έβρισκε σε αυτό περίπου εκατό από τα μαρκαρισμένα σου μόρια.Το πραγματικό μέγεθος των ατόμων βρίσκεται κάπου ανάμεσα στο 1/5000 και στο 1/2000 από το μήκος κύματος του κίτρινου φωτός. Η σύγκριση είναι σημαντική γιατί το μήκος κύματος δείχνει περίπου τις διαστάσεις του μικρότερου κόκκου που αναγνωρίζεται ακόμα από το μικροσκόπιο. Έτσι θα γίνει κατανοητό ότι ένας τέτοιος κόκκος φέρει ακόμα εκατομμύρια άτομα.public - atomaΤότε, γιατί τα άτομα είναι τόσο μικρά;Ξεκάθαρα, αυτή η ερώτηση είναι παραπλανητική, γιατί δεν αναφέρεται στην πραγματικότητα στο μέγεθος των ατόμων. Αναφέρεται στο μέγεθος των οργανισμών και πιο συγκεκριμένα, στο μέγεθος των δικών μας σωματικών εαυτών. Πράγματι, το άτομο είναι μικρό, όταν συγκρίνεται με το τυπικό μέτρο που έχουμε για το μήκος, ας πούμε τη γιάρδα ή το μέτρο. Στην ατομική φυσική είναι συνηθισμένο να χρησιμοποιείται το λεγόμενο Ανγκστρομ (συντόμευση: A) το οποίο είναι ίσο με 0,0000000001 μέτρα. Οι ατομικές διάμετροι κινούνται ανάμεσα στο 1 και 2Α.Αυτοί οι αριθμοί, σε σχέση τους οποίους τα άτομα είναι τόσο μικρά, είναι στενά συνδεδεμένοι με το μέγεθος των σωμάτων μας. Υπάρχει μια ιστορία για τη χρήση της γιάρδας, που φτάνει ως το χιούμορ ενός Άγγλου βασιλιά, τον οποίο ρώτησαν οι σύμβουλοί του ποια μονάδα μήκους να υιοθετήσουν και αυτός τέντωσε τα χέρια του και είπε: «μετρήστε την απόσταση από τη μέση του στέρνου μου μέχρι τα ακροδάχτυλά μου και θα έχετε τη μονάδα μέτρησης που ζητάτε.» Αλήθεια ή όχι, αυτή η ιστορία είναι σημαντική για τη συζήτησή μας. Ο βασιλιάς έδειξε με φυσικότητα ένα μήκος που μπορεί να συγκριθεί με αυτό του σώματός του, γνωρίζοντας πως οτιδήποτε άλλο θα ήταν πολύ άβολο. Με όλη αυτή την προτίμηση για τη μονάδα του Ανγκστρομ, ο φυσικός προτιμάει να του λένε ότι η καινούρια του στολή θα χρειαστεί έξι και μισή γιάρδες από τουίντ, αντί για εξήντα πέντε χιλιάδες εκατομμύρια Ανγκστρομ από τουίντ.Αφού λοιπόν ξεκαθαρίστηκε ότι η ερώτησή μας πραγματικά αναφέρεται στην αναλογία δύο μηκών, αυτού του σώματός μας και αυτού του ατόμου, με αδιαφιλονίκητη προτεραιότητα της ανεξάρτητης ύπαρξης από τη μεριά του ατόμου, η ερώτηση πραγματικά διαβάζεται σαν: Γιατί πρέπει τα σώματά μας να είναι τόσο μεγάλα σε σύγκριση με το άτομο;Πρέπει να είναι έτσι; Υπάρχει κάποιος εγγενής λόγος; Μπορούμε να πάμε πίσω σ' αυτή την κατάσταση, να αναζητήσουμε κάποιου είδους πρώτη αρχή, για να επιβεβαιώσουμε και να καταλάβουμε γιατί τίποτα άλλο δεν είναι συμβατό με τους νόμους της Φύσης;Αυτό, μια φορά, είναι ένα πρόβλημα το οποίο ο φυσικός είναι σε θέση να ξεκαθαρίσει πλήρως...