Αντώνης Λιβάνης: Όσα μας έμαθε ο σπουδαίος εκδότης

Υπήρξε ο μακροβιότερος και πιο έμπιστος συνεργάτης του Ανδρέα Παπανδρέου, καθώς διετέλεσε Γενικός Διευθυντής του Πολιτικού Γραφείου του Πρωθυπουργού (1981-1989) και Υπουργός παρά τω Πρωθυπουργώ (1993-1996). O Αντώνης Λιβάνης έφυγε από τη ζωή την Τετάρτη 11 Σεπτεμβρίου σε ηλικία 94 ετών. Αλλά η δραστηριότητά του δεν περιορίζεται, ασφαλώς, στα πολιτικά – άφησε πίσως του πολύτιμο εκδοτικό έργο.

Κατά τη διάρκεια της χούντας συνελήφθη περνώντας σχεδόν 6 χρόνια σε φυλακές και εξορία, με μεσοδιαστήματα ελευθερίας. Την περίοδο εκείνη η οικογένεια Λιβάνη αναγκάστηκε να εκποιήσει τα περιουσιακά της στοιχεία προκειμένου να επιβιώσει.

Μετά την επιστροφή του από την εξορία, το Πάσχα του 1972, δημιούργησε τον Εκδοτικό Οργανισμό Λιβάνη, που εξελίχθηκε σε μία από τις πιο κερδοφόρες επιχειρήσεις της Ελλάδας στο χώρο των εκδόσεων, χαρίζοντας κάποια από τα πλέον εξιοσημείωτα βιβλία, ελληνικά και μεταφρασμένα, στα ράφια των βιβλιοπωλείων μας. 

Αρχή με τον θρυλικό «Αλχημιστή» του Paulo Coelho, ένα βιβλίο που το νόημά του συμπυκνώνεται στη φράση του ίδιου του συγγραφέα: «Το σύμπαν συνωμοτεί για να μας βοηθήσει, όταν προσπαθούμε να ζήσουμε το προσωπικό μας όνειρο». Έπειτα το βιβλίο-σταθμός στην κατηγορία μυστηρίου «Ο κόσμος της Σοφίας», του Jostein Gaarder. Κυκλοφόρησε για πρώτη φορά το 1991 στη Νορβηγία και έκτοτε έγινε διεθνής επιτυχία.

Επίσης αξιοσημείωτο «Το δόγμα του σοκ», της Naomi Klein, ένα βιβλίο που αποκαλύπτει την εντυπωσιακή ομοιότητα ανάμεσα στις ανακριτικές τεχνικές της CIA και στις εκβιαστικές τεχνικές της Παγκόσμιας Τράπεζας και του ΔΝΤ, στην προσπάθειά τους να επιβάλουν τον «καπιταλισμό της καταστροφής» σε ολόκληρο τον κόσμο. Με εξαιρετική φροντίδα οι εκδόσεις Λιβάνη σύστησαν στους έλληνες αναγνώστες τις «Αναμνήσεις μιας γκέισας» δια χειρός Arthur Golden. Ένα σαγηνευτικό κατόρθωμα. Μια εξαιρετικά πρωτότυπη νουβέλα γραμμένη σε πρώτο πρόσωπο, σαν μια εκ βαθέων εξομολόγηση μιας από τις πιο φημισμένες γκέισες της Ιαπωνίας – η ιστορία της Σαγιουρί, που ξεκινά το 1929.

Με έντονη πολιτική χροιά, σημείο-σταθμός για τη διπλωματία, το ομώνυμο έργο του Henry Kissinger, «Διπλωματία». Μετακινούμενος από μια γενική επισκόπηση της δικής του ερμηνείας της ιστορίας προς τις προσωπικές αφηγήσεις των διαπραγματεύσεων, που διεξήγαγε με παγκόσμιους ηγέτες, ο Kissinger περιγράφει τους τρόπους με τους οποίους η τέχνη της διπλωματίας και η ισορροπία των δυνάμεων έχουν δημιουργήσει τον κόσμο μέσα στον οποίο ζούμε. Και από εκεί, σε ένα από τα πλέον ενδιαφέροντα δείγματα εφηβικής λογοτεχνίας, το «Before» της Anna Todd. Μια δραματική ερωτική σχέση που δείχνει πώς ο έρωτας μπορεί να παρασύρει τα πάντα γύρω του.

Έπειτα ένα συγκινητικό και ταυτόχρονα ερεθιστικό για τη σκέψη μυθιστόρημα, «Η Καρδερίνα» της Donna Tartt, ένα εξαιρετικά καλογραμμένο μυθιστόρημα ενηλικίωσης με άψογα δομημένους χαρακτήρες, το οποίο παρακολουθεί την αναπάντεχη σύνδεση της ζωής ενός ορφανού αγοριού με ένα διάσημο μικρό πίνακα που γλίτωσε από την καταστροφή. «Πλάτωνας, όχι Πρόζακ!», αναφωνεί ο Lou Marinoff, δίνοντας ένα εγχειρίδιο φιλοσοφίας στα καθημερινά προβλήματα. Ένα βιβλίο που ασχολείται με όσα όλοι αντιμετωπίζουμε: το χειρισμό των ερωτικών σχέσεων, την ηθική διαβίωση, την αντιμετώπιση του θανάτου, την αλλαγή καριέρας και την εύρεση νοήματος στη ζωή. Δεν έχουν όλα τα προβλήματα λύση αλλά, ακόμα και αν δεν μπορεί να βρεθεί λύση, υπάρχει ένας τρόπος χειρισμού τους έτσι ώστε να μπορούμε να συνεχίσουμε τη ζωή μας.

Μα και ενδιαφέροντα δείγματα από έλληνες συγγραφείς: Το «Παγκόσμιος μινώταυρος» του Γιάνη Βαρουφάκη, για παράδειγμα, που αφηγείται τα πραγματικά αίτια που επέβαλαν την Κρίση σε ολόκληρο τον πλανήτη και τα οποία, αν παραμείνουν κρυφά, ελαχιστοποιούν τις δυνατότητές μας ως Έλληνες, ως Ευρωπαίοι, να πάρουμε τις τύχες του τόπου στα χέρια μας. Και πολύ ενδιαφέρουσες εκδόσεις εικονογραφημένων βιβλίων, όπως το «Τι μπορείς να κάνεις με μία ιδέα» του Kobi Yamada. Μια ιστορία για να μας εμπνεύσει να καλωσορίσουμε την ιδέα, να της δώσουμε χώρο να αναπτυχθεί και να δούμε τι θα συμβεί στη συνέχεια.

Από τις εκδόσεις Λιβάνη γνωρίσαμε κάποια από τα σημαντικότερα βιβλία των τελευταίων ετών – άλλωστε μας σύστησαν κορυφαίους συγγραφείς, όπως τον Dan Brown, τον Gabriel García Márquez, τη Rhonda Byrne, τον John Green αλλά και τη Χρυσηίδα Δημουλίδου.

Σίγουρα θα συνεχίσουμε για πολύ ακόμα να παίρνουμε στα χέρια μας σημαντικά αναγνώσματα, καθώς εδώ και πολλά χρόνια, τα παιδιά του Αντώνη Λιβάνη, Ηλίας & Γιώτα, έχουν πάρει στα χέρια τους τη διεύθυνση των εκδόσεων με αγάπη και μεράκι για τον κλάδο του βιβλίου!