Arne Dahl: 7 ερωτήσεις στον σουηδό μετρ της αστυνομικής λογοτεχνίας

Ο Arne Dahl είναι ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της σκανδιναβικής αστυνομικής λογοτεχνίας σήμερα, αλλά δεν... υπάρχει στην πραγματικότητα. Το όνομά του αποτελεί ψευδώνυμο που ανήκει στον Σουηδό Jan Arnald, ο οποίος κατάφερε να διατηρήσει μυστική την ταυτότητά του για αρκετά χρόνια, μέχρι να αποκαλυφθεί στο έκτο βιβλίο της αστυνομικής σειράς του. Γεννήθηκε το 1963 και έχει χαρακτηριστεί «ποιητής της αστυνομικής λογοτεχνίας» για τον τρόπο που διεισδύει στους ήρωες και ανατέμνει τους χαρακτήρες του. Πρόσφατα επισκέφθηκε τη χώρα μας, μίλησε για το νέο του βιβλίο και μας έδωσε την ευκαιρία για μια πολύ ενδιαφέρουσα συνέντευξη:-Κύριε Dahl, έχω την αίσθηση πως το νέο σας μυθιστόρημα «Επτά μείον ένα» (εκδόσεις Μεταίχμιο) είναι διαφορετικό, καθώς είναι ένα ψυχολογικό θρίλερ…Στα προηγούμενα μυθιστορήματα προτίμησα τη δυναμική που προσφέρουν η ομαδικότητα και η συνεργασία εντός των ομάδων. Με τον Σαμ Μπέργερ, το νέο μου ντετέκτιβ, ήθελα να δοκιμαστώ σε κάτι διαφορετικό. Ο Σαμ δεν αλλάζει εύκολα ως χαρακτήρας και θεωρεί ότι ξέρει τα πάντα για τον οποιονδήποτε. Ωστόσο θα βιώσει πολλές αλλαγές και θα αναγκαστεί τελικά να αλλάξει και ο ίδιος… Όσο μεγαλώνω, άρχισα κι εγώ εξάλλου να ενδιαφέρομαι περισσότερο για το γνώθι σαυτόν.-Πώς θεωρείτε ότι μάς επηρεάζει η παιδική μας ηλικία και γιατί «το κακό εξακολουθεί να υπάρχει», όπως δηλώσατε πρόσφατα; Ρωτώ με αφορμή την αναφορά που γίνεται στο νέο σας βιβλίο στο bullying…Τα κάθε είδους εγκλήματα που διαπράττονται αποκαλύπτουν το ποιος είναι ο κόσμος σήμερα. Ανάλογα με την κοινωνία που έχεις, συναντάς και τα αντίστοιχα εγκλήματα, όπως για παράδειγμα τα οικονομικά, που συνιστούν σημεία των καιρών. Το bullying και η εκδίκηση θα απαντώνται αενάως, καθώς συναρτώνται άμεσα με την ίδια την ανθρώπινη φύση. Bullying απαντάται έντονα και στη χώρα μου, τη Σουηδία, αν και πολλοί δεν παραδέχονται πως το βιώνουν.-Πού θεωρείτε πως οφείλεται το σουηδικό crime fiction boom;Κατά τη γνώμη μου, προϋπήρχε ένα γόνιμο έδαφος από τη δεκαετία του ’60. Με τη δολοφονία του Ούλωφ Πάλμε, ωστόσο, όλοι ήθελαν να… γίνουν ντετέκτιβ και να παρακολουθήσουν την έρευνα της αστυνομίας!-Σύμφωνα με τον Πέτρο Μάρκαρη, ξεχωρίζετε γιατί κατορθώνετε να μας δίνετε το πορτρέτο μιας κοινωνίας και να αποκαλύπτετε το «μίασμά» της, εστιάζοντας όχι στο ποιος είναι ο δολοφόνος, αλλά στους λόγους για τους οποίους οδηγήθηκε στο έγκλημα. Γιατί είναι σημαντικότερο, κατά την άποψή σας, να επικεντρωθείτε στο «γιατί» και όχι στο «ποιος»;Σύμφωνα με τον Τερέντιο, «τίποτα ανθρώπινο δεν μπορεί να είναι ξένο σε εμένα», δεν υπάρχει τίποτε που να μην κατανοώ. Το κύριο, συνεπώς, ερώτημα είναι το «γιατί». Σαφέστατα είναι θεμελιώδες σε κάθε αστυνομικό μυθιστόρημα και το ποιος είναι ο δολοφόνος. Πάντοτε, παρολ’ αυτά, μας ενδιαφέρει να κατανοήσουμε τις ανθρώπινες συνθήκες υπό κοινωνική και ψυχολογική οπτική.

-Είναι εμφανής η αγάπη σας για την Ελλάδα, καθώς αναφέρετε τη χώρα μας σχεδόν σε όλα σας τα βιβλία. Το πρώτο μάλιστα το είχατε εμπνευστεί από τη Σφαγή της Χίου. Πώς σας επηρέασαν οι αρχαίοι τραγικοί και ποιες είναι οι αγαπημένες σας τραγωδίες;Στην αρχαία μυθολογία ανακαλύπτεις το βάθος της βίας και της κτηνωδίας. Ξεχωρίζω, αναμφίβολα, την Ορέστεια, όπου συναντάμε μια πολιτισμένη κοινωνία στην οποία η λογική πρέπει να επικρατήσει. Επίσης, αγαπώ τον Οιδίποδα τύραννο.-Θεωρείτε πως οι έλληνες αναγνώστες είναι δυνατοί αναγνώστες, καθώς έχετε δηλώσει πρόσφατα πως «έχουμε τη λογοτεχνία στα γονίδιά μας»;Αυτό που συνειδητοποιώ κάθε φορά που επισκέπτομαι την Ελλάδα, και μου δίνεται η δυνατότητα να συνομιλήσω με το ελληνικό αναγνωστικό κοινό, είναι πως διατυπώνετε πολύ ενδιαφέρουσες ερωτήσεις, αποσκοπώντας στο να εξερευνήσετε βαθύτερες οπτικές και παραμέτρους. Σε άλλες χώρες οι ερωτήσεις κινούνται στα βασικά και αφορούν την πλοκή ή το πολιτικό σύστημα αυτό καθαυτό της Σουηδίας.-Αλήθεια, συνιστά η Σουηδία το ιδεώδες μιας κοινωνικής δημοκρατίας; Δεν είναι τόσο «ιεραρχική», όπως η Ελλάδα;Θεωρώ πως στην Ελλάδα, τη Γαλλία, την Αγγλία και τη Γερμανία παρατηρείται μία αυστηρότητα στην ιεραρχία. Στη Σουηδία σε επίπεδο καθημερινότητας δεν υφίσταται τέτοια αυστηρότητα. Πρυτανεύει η συλλογική προσπάθεια και στόχος κύριος καθίσταται το «getting the job done in a good way». Βρείτε το βιβλίο του Arne Dahl «Επτά μείον ένα» στο κοντινότερο κατάστημα Public ή στο public.gr.

Βικτωρία ΑλεξίουΥπεύθυνη Πολιτισμού Public Ζωγράφου