Σαν σήμερα / 120 χρόνια από τη γέννηση του «παπιάνθρωπου» Καρλ Μπαρκς

Ο Καρλ Μπαρκς με την ιδιαίτερη σχεδιαστική και αφηγηματική ικανότητα του διαμόρφωσε σε μεγάλο βαθμό το σύμπαν της Disney συνεισφέροντας με την πένα του χαρακτήρες και ιστορίες που λατρεύτηκαν από εκατομμύρια αναγνώστες κάθε εποχής και ηλικίας.

Ο Καρλ Μπαρκς δεν έφερε απλώς νέους παιδικούς χαρακτήρες στα κόμικς. Τους διαμόρφωσε και τους έπλασε ώστε να δημιουργήσει ένα στιβαρό θεμέλιο, για να χτίσουν πάνω νέοι δημιουργοί. Έτσι τα παιδικά κόμικς απέκτησαν τον τυχεράκια Γκαστόνε, τον εφευρετικό Κύρο Γρανάζη, την παθιασμένη με την απόκτηση εύκολου πλουτισμού μάγισσα Μάτζικα Ντε Σπελ, τους κλέφτες Μουργόλυκους και άλλους χαρακτήρες, που συντρόφευαν τα παιδικά χρόνια πολλών γενεών στο 2ο μισό του 20ου αιώνα.

Το σημαντικότερό του όμως δημιούργημα παραμένει ο Σκρουτζ Μακ Ντακ, γνωστός και ως Θείος Σκρουτζ. Ο τσιγκούνης θείος του Ντόναλντ Ντακ, με τη διαρκή δίψα για περισσότερα πλούτη, έκανε την πρώτη του εμφάνιση το 1947 και έμοιαζε εμπνευσμένος από τον ομώνυμο χαρακτήρα του Ντίκενς. Έχοντας αξιοποιήσει πλήρως όλες τις παραδοσιακές μεθόδους απόκτησης όλο και περισσότερου χρήματος, το οποίο αποθήκευε στο θησαυροφυλάκιό του, αναγκάζονταν να οδηγηθεί σε θησαυρούς που κανένας άλλος δεν θα τολμούσε να αποκτήσει. Δεκάδες περιπέτειες σε όλα τα μήκη και πλάτη του κόσμου ταξίδευαν τους αναγνώστες σε μέρη που ο Μπαρκς είχε γνωρίσει μέσα από τις σελίδες του National Geographic. Βαθύτατα επηρεασμένος από αυτό τοποθετούσε τις περιπέτειες του Θείου Σκρουτζ και των ανιψιών του σε μέρη υπαρκτά δίνοντας την αίσθηση ότι το παραμύθι θα μπορούσε να έχει μια δόση αλήθειας.

Το παραπάνω γεγονός είναι που έκανε τις ιστορίες μαγικές. Και μια μαγική ιστορία ανάγεται σε διαχρονική. Μένει χαραγμένη στην μνήμη και, όταν το όνομα του Μπαρκς έγινε γνωστό, οι αναγνώστες ζητούσαν όλο και περισσότερες ιστορίες του. Οι ανατυπώσεις των ιστοριών του έγιναν συλλεκτικές, το 1952 ο Θείος Σκρουτζ αποκτάει δικό του περιοδικό και ίσως την δεκαετία του ’50 τα παπιά ξεπέρασαν σε δημοτικότητα το διασημότερο ποντίκι όλων των εποχών. Όμως ο Μπαρκς δεν σταματούσε εκεί. Οι ιστορίες του συχνά έκρυβαν μηνύματα τα οποία περνούσαν στο μυαλό ενός παιδιού ευκολότερα από κάθε άλλο μέσο. Στη Χρυσή Περικεφαλαία, για παράδειγμα, βλέπουμε πώς οι δικηγόροι και οι νόμοι πλέον ορίζουν τον σύγχρονο κόσμο!

Στη Χώρα Των Πυγμαίων Ινδιάνων ο Μπαρκς κρούει το κώδωνα του κινδύνου για την περιβαλλοντική καταστροφή το 1957, 12 χρόνια πριν την ίδρυση της Green Peace και 4 πριν την ίδρυση του WWF. Στα Μαθήματα Οικονομίας συμπυκνώνονται σε 10 σελίδες κόμικς οι βασικές αρχές τις Μικροοικονομίας.

Κάθε περιπέτεια του Μπαρκς αφήνει τον αναγνώστη με ένα έντονο συναίσθημα ολοκλήρωσης, που φάνταζε αδύνατο να γίνει με τους δεδομένους ήρωες. Την ίδια ώρα τα μεγαθήρια του χώρου των κόμικς, η Marvel και η DC, χρησιμοποιούν για τη δημιουργία εξίσου δυνατών συναισθημάτων σούπερ ήρωες. Ο Μπαρκς καταφέρνει να το προκαλέσει αυτό χρησιμοποιώντας πάπιες. Πάπιες με ανθρώπινη ομιλία, ανθρώπινες ανάγκες, με ανθρώπινα πάθη. Πάπιες με τις οποίες ο αναγνώστης ταυτίζεται και ταξιδεύει πιο εύκολα μαζί τους από ό,τι με σούπερ-ήρωες!

Και αυτό έκανε το έργο του Μπαρκς μοναδικό στην ιστορία των κόμικς. Το παρατσούκλι του «παπιάνθρωπος» είναι απόλυτα δικαιολογημένο, καθώς έδωσε στο σύμπαν του Ντίσνεϊ μια άλλη οπτική. Ο Γουόλτ ήταν ίσως ο καλύτερος παραμυθάς του 20ου αιώνα. Ο Θείος Καρλ ήταν ίσως ο μεγαλύτερος δάσκαλος. Η συνύπαρξη τους κάτω από την ίδια στέγη ήταν καθοριστική για την ανάπτυξη του κόμικς και την παγίωση της Disney σαν το brand που μας έδωσε κάποιες από τις καλύτερες στιγμές των παιδικών μας χρόνων!