Περίληψη: 40 χρόνια παρουσίας στα ελληνικά γράμματα δεν είναι κάτι που μπορείς να αντιπαρέλθεις με ελαφρότητα....
2 Φεβρουαρίου , 2017 • 3 MINS READ
Διονύσης Χαριτόπουλος: Όλα όσα πρέπει να γνωρίζεις για τον συγγραφέα του μήνα στα Public!
40 χρόνια παρουσίας στα ελληνικά γράμματα δεν είναι κάτι που μπορείς να αντιπαρέλθεις με ελαφρότητα. Ο ορισμός του πνευματικού ανθρώπου που αποδίδεται "ελαφρά τη καρδία" σε όποιον απλά βρίσκεται στα φώτα της δημοσιότητας, δεν είναι απαραίτητα τιμητικός. Αν όμως είσαι ο Διονύσης Χαριτόπουλος που δεν θέλει καν να τον αναφέρουν ως "λογοτέχνη", τίτλος που ταιριάζει, λέει, περισσότερο "σε συνταξιούχους γυμνασιάρχες", τότε τα πράγματα αλλάζουν…Γέννημα θρέμμα Πειραιώτης (27 Αυγούστου 1947), μεγάλωσε στις φτωχογειτονιές και εργάστηκε σε ποικίλες χειρωνακτικές εργασίες από μικρός. Για το ίδιο, ο τόπος αυτός υπάρχει μέσα του, τον καθορίζει, ως παρελθόν και παρόν, αναβλύζοντας ως απόσταγμα σε βιβλία όπως το "Εκ Πειραιώς" και "Πειραιώτες". Ο δικός του τόπος είναι οι συμμορίες, η εγκληματικότητα, η φτώχια και ένας κόσμος απόκληρος που έβρισκε καταφύγιο στις φτωχογειτονιές του Πειραιά στις αρχές του 20ού αιώνα. Μετανάστευση, ρεμπέτικο, συμμορίες, κρατική βία: Αυτή ήταν η "μήτρα" μέσα στην οποία ανδρώθηκε ο λογοτέχνης Χαριτόπουλος.
Με τι βιβλία, όμως, αλλά και με ποιες παρέες, όταν οι περισσότεροι ήταν αναλφάβητοι και μέλη συμμοριών; Όλα αυτά δεν είχαν καμία σημασία, αφού ήδη από τα 12-13 του είχε αποφασίσει: "Θα γίνω συγγραφέας!". Και κάποια στιγμή στα τέλη της δεκαετίας του '50 έρχεται η πρώτη επαφή, το πρώτο βιβλίο που τυχαία ανακαλύπτει ξεχασμένο από κάποιον ναυτικό: "Η γέφυρα των στεναγμών" του Μιχαήλ Ζεβακό. Εν αρχή, λοιπόν, το βιβλίο."Την τελική μορφή των ανθρώπων την ορίζουν τα βιβλία" λέει ο Χαριτόπουλος και αυτή την αρχή ακολουθεί από εκεί και μετά στη ζωή του. Βιβλία που διάβασε και βιβλία που έγραψε, σφυρηλατώντας ταυτόχρονα και των αναγνωστών του τη μορφή.Η εμπειρία είναι καθοριστική, το βίωμα είναι η ουσία της ζωής και ο Χαριτόπουλος την αναζήτησε, για να την μετουσιώσει σε πνεύμα. Στην πολυτάραχη ζωή του παντρεύτηκε δυο φορές, ενώ υπήρξε σύζυγος της δημοσιογράφου Μαλβίνας Κάραλη. Ανάμεσα στα επαγγέλματα που άλλαξε ήταν και η διαφήμιση, αν και από το 1990 και μετά αφοσιώθηκε στο συγγραφικό του έργο.
Σημαντικές στιγμές της πνευματικής πορείας του είναι τα μυθιστορήματα "525 τάγμα πεζικού", και "Τα παιδιά της Χελιδόνας". Το τελευταίο αποτελεί έναν πικρό στοχασμό πάνω στα τραύματα του εμφυλίου και βρήκε το δρόμο του στη μεγάλη οθόνη του κινηματογράφου.Η ιστορία ως συμπληγάδες πέτρες που "αλέθουν" ανθρώπους και συνειδήσεις, αποτελεί βασική παράμετρο του έργου του Χαριτόπουλου, όπως και της γενιάς πνευματικών ανθρώπων που βίωσε τα “πέτρινα χρόνια” της σύγχρονης Ελλάδας. Δεν αποτελεί επομένως έκπληξη το γεγονός πως καταπιάστηκε με τη βιογραφία του Άρη Βελουχιώτη στο ιστορικό του έργο "Άρης, ο αρχηγός των ατάκτων", έργο που η κριτική εκθείασε ως τεκμηριωμένο, βαθυστόχαστο και ανθρωποκεντρικό.
Πολυσχιδής προσωπικότητα, ο Χαριτόπουλος ασχολήθηκε επιτυχημένα και με το θέατρο, με έργα όπως τα "Λίστα γάμου" και "Αυγά μαύρα", αλλά και με το δοκίμιο. Χαρακτηριστικότερο και πιο γνωστό είναι το "Εγχειρίδιο βλακείας", μια συλλογή πρωτότυπων αφορισμών σε 88 ενότητες, όσον αφορά ισάριθμες περιπτώσεις, διαπιστώσεις και ενίοτε ερμηνείες της ανθρώπινης βλακείας.Επειδή όμως αυτό που μας καθορίζει τελικά, θετικά ή αρνητικά, είναι η νεοελληνική μας ύπαρξη, στο "Ημών των ιδίων" ο Χαριτόπουλος θα κρατήσει μπροστά μας έναν μεγάλο καθρέφτη και θα μας μιλήσει ευθαρσώς για τη νεοελληνική τρέλα. Με χιούμορ σκοτεινό, συχνά σκληρό, όπου παρωδείται η σύγχρονη ζωή, πρόκειται για ένα δοκίμιο που διαβάζεται και ως μυθιστόρημα.
Ιστορία, λοιπόν, αλλά και άτομο, υποκείμενο δράσης, άρα αρσενικό και θηλυκό - δηλαδή "Σχέσεις" – πόθου, πάθους, πόνου, ένα προς ένα ή όλα αυτά μαζί! Δύο πλάσματα, άντρας-γυναίκα, προορισμένα το ένα για το άλλο, αλλά είναι σε συνεχή διαμάχη μεταξύ τους, ιδίως αν ζευγαρώσουν. Στο τελευταίο του βιβλίο, ο Χαριτόπουλος δεν μιλά ex cathedra, θεωρητικά για το θέμα του, αλλά μέσα από την αέναη παρατήρηση, φωτίζοντας με ωμό συχνά τρόπο την ανθρώπινη κατάσταση. "Ζωή εκ του ασφαλούς δεν υπάρχει· ούτε έρωτας", αναφέρει χαρακτηριστικά.Έχοντας περάσει τα 60, ο Χαριτόπουλος θεωρεί πως έχει πλέον κατασταλάξει, κατακτώντας ηρεμία μα και αυτογνωσία. Σε αυτό, ισχυρίζεται, συνέβαλε το γράψιμό του, μιας και όταν "βάζεις τα πράγματα στο χαρτί, τα καταλαβαίνεις καλύτερα". Το Public Blog σε συνεργασία με τις εκδόσεις Τόπος, γιορτάζουν τον συγγραφέα του μήνα και προσφέρουν 5 υπογεγραμμένα αντίτυπα του "Σχέσεις" και 5 υπογεγραμμένα αντίτυπα του "Πειραιώτες".Συμπλήρωσε τα στοιχεία σου στην παρακάτω φόρμα και λάβε μέρος στην κλήρωση. Η φόρμα συμμετοχής θα κλείσει στις 16 Φεβρουαρίου. Οι νικητές θα ανακοινωθούν την ίδια μέρα και θα λάβουν τα δώρα τους ταχυδρομικώς.Δες τους όρους συμμετοχής
Με τι βιβλία, όμως, αλλά και με ποιες παρέες, όταν οι περισσότεροι ήταν αναλφάβητοι και μέλη συμμοριών; Όλα αυτά δεν είχαν καμία σημασία, αφού ήδη από τα 12-13 του είχε αποφασίσει: "Θα γίνω συγγραφέας!". Και κάποια στιγμή στα τέλη της δεκαετίας του '50 έρχεται η πρώτη επαφή, το πρώτο βιβλίο που τυχαία ανακαλύπτει ξεχασμένο από κάποιον ναυτικό: "Η γέφυρα των στεναγμών" του Μιχαήλ Ζεβακό. Εν αρχή, λοιπόν, το βιβλίο."Την τελική μορφή των ανθρώπων την ορίζουν τα βιβλία" λέει ο Χαριτόπουλος και αυτή την αρχή ακολουθεί από εκεί και μετά στη ζωή του. Βιβλία που διάβασε και βιβλία που έγραψε, σφυρηλατώντας ταυτόχρονα και των αναγνωστών του τη μορφή.Η εμπειρία είναι καθοριστική, το βίωμα είναι η ουσία της ζωής και ο Χαριτόπουλος την αναζήτησε, για να την μετουσιώσει σε πνεύμα. Στην πολυτάραχη ζωή του παντρεύτηκε δυο φορές, ενώ υπήρξε σύζυγος της δημοσιογράφου Μαλβίνας Κάραλη. Ανάμεσα στα επαγγέλματα που άλλαξε ήταν και η διαφήμιση, αν και από το 1990 και μετά αφοσιώθηκε στο συγγραφικό του έργο.
Σημαντικές στιγμές της πνευματικής πορείας του είναι τα μυθιστορήματα "525 τάγμα πεζικού", και "Τα παιδιά της Χελιδόνας". Το τελευταίο αποτελεί έναν πικρό στοχασμό πάνω στα τραύματα του εμφυλίου και βρήκε το δρόμο του στη μεγάλη οθόνη του κινηματογράφου.Η ιστορία ως συμπληγάδες πέτρες που "αλέθουν" ανθρώπους και συνειδήσεις, αποτελεί βασική παράμετρο του έργου του Χαριτόπουλου, όπως και της γενιάς πνευματικών ανθρώπων που βίωσε τα “πέτρινα χρόνια” της σύγχρονης Ελλάδας. Δεν αποτελεί επομένως έκπληξη το γεγονός πως καταπιάστηκε με τη βιογραφία του Άρη Βελουχιώτη στο ιστορικό του έργο "Άρης, ο αρχηγός των ατάκτων", έργο που η κριτική εκθείασε ως τεκμηριωμένο, βαθυστόχαστο και ανθρωποκεντρικό.
Πολυσχιδής προσωπικότητα, ο Χαριτόπουλος ασχολήθηκε επιτυχημένα και με το θέατρο, με έργα όπως τα "Λίστα γάμου" και "Αυγά μαύρα", αλλά και με το δοκίμιο. Χαρακτηριστικότερο και πιο γνωστό είναι το "Εγχειρίδιο βλακείας", μια συλλογή πρωτότυπων αφορισμών σε 88 ενότητες, όσον αφορά ισάριθμες περιπτώσεις, διαπιστώσεις και ενίοτε ερμηνείες της ανθρώπινης βλακείας.Επειδή όμως αυτό που μας καθορίζει τελικά, θετικά ή αρνητικά, είναι η νεοελληνική μας ύπαρξη, στο "Ημών των ιδίων" ο Χαριτόπουλος θα κρατήσει μπροστά μας έναν μεγάλο καθρέφτη και θα μας μιλήσει ευθαρσώς για τη νεοελληνική τρέλα. Με χιούμορ σκοτεινό, συχνά σκληρό, όπου παρωδείται η σύγχρονη ζωή, πρόκειται για ένα δοκίμιο που διαβάζεται και ως μυθιστόρημα.
Ιστορία, λοιπόν, αλλά και άτομο, υποκείμενο δράσης, άρα αρσενικό και θηλυκό - δηλαδή "Σχέσεις" – πόθου, πάθους, πόνου, ένα προς ένα ή όλα αυτά μαζί! Δύο πλάσματα, άντρας-γυναίκα, προορισμένα το ένα για το άλλο, αλλά είναι σε συνεχή διαμάχη μεταξύ τους, ιδίως αν ζευγαρώσουν. Στο τελευταίο του βιβλίο, ο Χαριτόπουλος δεν μιλά ex cathedra, θεωρητικά για το θέμα του, αλλά μέσα από την αέναη παρατήρηση, φωτίζοντας με ωμό συχνά τρόπο την ανθρώπινη κατάσταση. "Ζωή εκ του ασφαλούς δεν υπάρχει· ούτε έρωτας", αναφέρει χαρακτηριστικά.Έχοντας περάσει τα 60, ο Χαριτόπουλος θεωρεί πως έχει πλέον κατασταλάξει, κατακτώντας ηρεμία μα και αυτογνωσία. Σε αυτό, ισχυρίζεται, συνέβαλε το γράψιμό του, μιας και όταν "βάζεις τα πράγματα στο χαρτί, τα καταλαβαίνεις καλύτερα". Το Public Blog σε συνεργασία με τις εκδόσεις Τόπος, γιορτάζουν τον συγγραφέα του μήνα και προσφέρουν 5 υπογεγραμμένα αντίτυπα του "Σχέσεις" και 5 υπογεγραμμένα αντίτυπα του "Πειραιώτες".Συμπλήρωσε τα στοιχεία σου στην παρακάτω φόρμα και λάβε μέρος στην κλήρωση. Η φόρμα συμμετοχής θα κλείσει στις 16 Φεβρουαρίου. Οι νικητές θα ανακοινωθούν την ίδια μέρα και θα λάβουν τα δώρα τους ταχυδρομικώς.Δες τους όρους συμμετοχής
