Δίψα για αίμα και χιόνι-Τώρα και στο σινεμά!

Η Δίψα φαίνεται πως είναι ένας πολύ πετυχημένος τίτλος. Γιατί πέρα από τους ουσιαστικούς λόγους που τον επέβαλαν, αντανακλά και τη συμπεριφορά του κοινού. Μετά από τέσσερα χρόνια έλλειψης, οι εθισμένοι στις ιστορίες του ντετέκτιβ Χάρι Χόλε, πρωταγωνιστή των περισσότερων μυθιστορημάτων του Γιο Νέσμπο, θα μπορέσουν, προσωρινά τουλάχιστον, να ξεδιψάσουν. Το ογκώδες μυθιστόρημα βρίσκεται από σήμερα στα ελληνικά βιβλιοπωλεία με πρώτη έκδοση 20.000 αντιτύπων. Κυκλοφόρησε μάλιστα στα ελληνικά (από τις εκδόσεις Μεταίχμιο, σε μετάφραση από τα νορβηγικά, της Κρυστάλλης Γλυνιαδάκη) πριν ακόμα βγει στα αγγλικά! Νωρίτερα κυκλοφόρησε σε ελάχιστες μόνο χώρες: στις 21 Μαρτίου στη Νορβηγία, τη χώρα του Νέσμπο δηλαδή, στη Σουηδία και τη Δανία. Αμέσως μετά κυκλοφόρησε σε Σλοβακία και Πολωνία. Και στις πέντε αυτές χώρες είναι πρώτο στη λίστα των πωλήσεων. Το 2017 φαίνεται ούτως ή άλλως ότι θα είναι μια σημαντική χρονιά για τον Νέσμπο. Είκοσι χρόνια μετά τη Νυχτερίδα, το πρώτο βιβλίο με ήρωα τον Χάρι Χόλε, φαίνεται να απλώνεται στα πόδια του πρώην ποδοσφαιριστή Νορβηγού ένα κατακόκκινο κινηματογραφικό χαλί. Φέτος προβλέπεται να βγει στις αίθουσες ο Χιονάνθρωπος με πρωταγωνιστή, στο ρόλο του Χάρι Χόλε, τον Μάικλ Φασμπέντερ του Άδωξοι Μπάσταρδη με σκηνοθέτη τον Σουηδό Τόμας Άλφρεντσον και παραγωγό τον Μάρτιν Σκορτσέζε. Μόλις όμως ανακοινώθηκε κάτι ακόμα: τα δικαιώματα για το Αίμα στο χιόνι, βιβλίο του Νέσμπο του 2015, τα πήρε η εταιρεία παραγωγής του Τόμπι Μαγκουάιρ, ο οποίος με τη μοναδική ευκολία ενός Spider-Man πέρασε πίσω από την κάμερα. [gallery link="file" size="full" ids="47544,47543,47542"]

Δύο σειρές, ένας συγγραφέας

Το βιβλίο αυτό δεν ανήκει στη σειρά με ήρωα τον Χάρι Χόλε. Ο Νέσμπο, που είχε γράψει ήδη δέκα βιβλία με τον Χόλε ως πρωταγωνιστή, φλέρταρε με την ιδέα να τον εγκαταλείψει. Εισήγαγε λοιπόν ένα νέο ήρωα, τον Ούλαφ Γιόχανσεν, τον οποίο χρησιμοποίησε (με παραλλαγμένο ονοματεπώνυμο) και στο επόμενο βιβλίο του (2016), με τίτλο Περισσότερο αίμα. Ωστόσο τώρα επανέφερε τον Χάρι Χόλε, στη Δίψα, το ενδέκατο βιβλίο του με αυτό τον ήρωα. Οι δύο αυτές σειρές έχουν σημαντικές διαφορές. Στα βιβλία με πρωταγωνιστή τον Χάρι Χόλε η αφήγηση είναι τριτοπρόσωπη. Ο Χάρι Χόλε σκιαγραφείται ως ο σκληρός, μοναχικός, ανορθόδοξος στις μεθόδους αστυνομικός, αποτελεσματικός αλλά και μοιραίος. Ένας αστυνομικός κοντά στο πρότυπο των αμερικανών του hard boiled. Τα βιβλία πάλι με πρωταγωνιστή τον Ούλαφ Γιόχανσεν είναι πολύ διαφορετικά. Εδώ η αφήγηση είναι πρωτοπρόσωπη, με αφηγητή τον ίδιο τον Ούλαφ, ο οποίος βρίσκεται στην άλλη όχθη του ποταμού. Είναι πληρωμένος δολοφόνος αλλά, αντίθετα με τον Χόλε, είναι ευαίσθητος και σχετικά ανεπαρκής – το μόνο που ξέρει καλά είναι να εκτελεί, σε όλα τα άλλα μοιάζει σα χαμένος. Ο Γιου Νέσμπο δείχνει να ψάχνει να βρει μια δική του ισορροπία στα πράγματα. Μοιάζει να θέλει να αποδείξει ότι σε καμία όχθη του ποταμού τα πράγματα δεν είναι όπως φαίνονται, το καλό και το κακό ζουν αναμεμιγμένα μέσα στον κάθε άνθρωπο και συχνά οι δοσολογίες ξαφνιάζουν. Έτσι ο εκτελεστής μπορεί να είναι πιο καλόψυχος από τον αστυνομικό, ο αστυνομικός πιο βίαιος από τον δολοφόνο. Οι ίδιοι οι τίτλοι των βιβλίων μοιάζουν να πηγαίνουν αυτή τη λογική στα άκρα. Το βιβλίο με τον αθώο τίτλο Χιονάνθρωπος –και πρωταγωνιστή τον Χάρι Χόλε- περιέχει πολλή βία, τα βιβλία με τίτλο Αίμα στο χιόνι και Περισσότερο αίμα –και πρωταγωνιστή τον Ούλαφ Γιόχανσεν- είναι, θα λέγαμε, πιο… «ποιητικά». Ο Νέσμπο μοιάζει να κλείνει το μάτι στον αναγνώστη του και να αυτοσαρκάζεται. Γιατί, κατά τα άλλα, ο τίτλος Αίμα στο χιόνι θα ταίριαζε γάντι ως γενικός τίτλος των έντεκα ιστοριών του Χόλε. Τα δύο στοιχεία που χαρακτηρίζουν τη σειρά του Χόλε είναι ακριβώς αυτά: το αίμα και το χιόνι. Ο Νέσμπο είναι ταυτόχρονα από τους πιο βίαιους συγγραφικά μυθιστοριογράφους και από τους πιο καλούς αφηγητές των τοπίων του χιονιού. Το χιόνι στοιχειώνει τη Νορβηγία και μαζί τα κείμενα του Νέσμπο που, ώρες ώρες, κυριολεκτικά, παγώνουν το αίμα. Χιόνι και αίμα είναι οι δύο πραγματικοί πρωταγωνιστές των βιβλίων του και αυτός, ένας καλός παρατηρητής και αφηγητής των συνεπειών τους στη ζωή και τη συμπεριφορά των καθημερινών –και μη- ανθρώπων.

Ο αντισυμβατικός συγγραφέας Νέσμπο

Ίσως αυτή η διάθεσή του να σπάσει τα στερεότυπα του καλού και του κακού να έχει να κάνει με μια γενικότερη στάση του στη ζωή. Ο Νέσμπο είναι κατ’ εξοχήν ο συγγραφέας που σπάει το στερεότυπο του «σπασίκλα» βιβλιανθρώπου, προωθώντας μια πολύ αθλητική εικόνα για τον εαυτό του: σε όλα του τα βιογραφικά το πρώτο που λέγεται είναι ότι μια σημαντική ποδοσφαιρική καριέρα ανοιγόταν μπροστά του όταν ένα πρόβλημα στο γόνατο τον ανάγκασε να αποσυρθεί, ενώ η ενασχόλησή του με την αναρρίχηση (κάθε χρόνο έρχεται και στην Κάλυμνο για το σκοπό αυτό) έχει πάρει μυθικές διαστάσεις στον τύπο. Σε κάθε περίπτωση πρόκειται για καλό γραφιά, τα αστυνομικά του έχουν σασπένς, ανατροπές, κορυφώσεις, οι χαρακτήρες του έχουν ψυχολογικό βάθος την ίδια στιγμή που το μεγάλο του όπλο παραμένει η περιπετειώδης πλοκή. Λιγότερο κοινωνικοπολιτικός απ’ ό,τι ο Ινδρίδασον ή ο Μανκέλ, προσπαθεί, μέσω του Ούλαφ Γιόχανσεν, να βελτιωθεί και σε αυτό τον τομέα. Προς το παρόν, πάντως, ο Χάρι Χόλε είναι σίγουρα η αιχμή του δόρατός του και ο βασικός λόγος των πωλήσεων 33 εκατομμυρίων αντιτύπων των βιβλίων του.