Οι εκδόσεις Καστανιώτη γιορτάζουν τα 50 χρόνια τους!

Σύντομη ιστορική διαδρομή των Εκδόσεων Καστανιώτη και συνέντευξη του Θανάση Καστανιώτη στον Βύρωνα Κριτζά για το Public Blog

Σύντομη ιστορική αναδρομή

Η αγάπη του Θανάση Καστανιώτη για το βιβλίο και οι πνευματικές ανησυχίες μιας παρέας έθεσαν τις βάσεις για τη δημιουργία των Εκδόσεων Καστανιώτη το 1968. Στην παρέα εκείνη ήταν ο μαθηματικός Φώτης Καραμήτσος, ο σκηνοθέτης Θανάσης Ρεντζής, ο κοινωνικός ανθρωπολόγος Θεόδωρος Παραδέλης, ο μεταφραστής Σταύρος Πουλάκης και άλλοι. Από τα πρώτα βιβλία που εκδόθηκαν ήταν το “Ηλεκτρονικός υπολογιστής και ανθρώπινος εγκέφαλος” του Τζων φον Νόυμαν και το “Έννοιες Βάσης – Κυβερνητική” του Λουί Κουφινιάλ, τα οποία είχαν ενταχθεί σε μια πρωτοποριακή -- για την εποχή της -– σειρά με τον τίτλο «Θεαίτητος», από το όνομα του πλατωνικού διαλόγου. Ήταν το ξεκίνημα μιας υπέροχης περιπέτειας με πρωταγωνιστές τους συγγραφείς και τα βιβλία τους. Γύρω από τον εκδοτικό αυτό πυρήνα άρχισαν να συσπειρώνονται καταθέτοντας τις δικές τους προτάσεις πολλοί δημιουργοί, οι οποίοι επίσης επιζητούσαν τη δική τους ελεύθερη έκφραση μέσα από το βιβλίο. Έτσι διαμορφώθηκε σταδιακά ένας πνευματικός κόσμος που συνεχώς διευρυνόταν και πλαισίωνε τον χώρο του οίκου. Στη μεταπολίτευση, όταν απελευθερώθηκε πια το βιβλίο, κυκλοφόρησαν τα έργα του Δημήτρη Χατζή, της Έλλης Αλεξίου και πολλών άλλων σημαντικών πεζογράφων που είχαν διωχθεί επί Χούντας και είχαν μεγάλη απήχηση στους βιβλιόφιλους. Τότε άρχισε να οργανώνεται η μεγάλη σειρά της Ελληνικής Λογοτεχνίας η οποία έθεσε από την αρχή ως στόχο την ανάδειξη και την καθιέρωση των νέων δημιουργών. Παράλληλα σχεδιάστηκε η σειρά της Ξένης Λογοτεχνίας, από τις πλέον πολυφωνικές στην Ευρώπη, με έργα βραβευμένων και κλασικών συγγραφέων απ’ όλο τον κόσμο, ενώ ξεκίνησαν και οι σειρές των Δοκιμίων, της Ψυχανάλυσης, των Βιβλίων για Παιδιά και πολλές άλλες που συγκροτούν έναν εκδοτικό οργανισμό με καθοριστική συμβολή στην ελληνική βιβλιοπαραγωγή.Οι Εκδόσεις Καστανιώτη άλλαξαν τα δεδομένα και σφράγισαν το πολιτιστικό τοπίο της Μεταπολίτευσης. Στάθηκαν πρωτοπόρες στις νέες τεχνολογικές προκλήσεις και παρουσίασαν πρώτες την ψηφιακή ανάγνωση στο ελληνικό κοινό. Έχοντας κυκλοφορήσει περισσότερους από 6.500 τίτλους από το 1968 έως σήμερα, συνεχίζουν με την ίδια αφοσίωση να υπηρετούν το καλό και ποιοτικό βιβλίο, εκδίδοντας πολλούς νέους τίτλους κάθε χρόνο και προσφέροντας στο αναγνωστικό κοινό το απάνθισμα των ελληνικών γραμμάτων και της διεθνούς βιβλιογραφίας.

Συνέντευξη

Φέτος οι εκδόσεις Καστανιώτη γιορτάζουν 50 χρόνια. Καταρχάς, χρόνια πολλά! Κατά δεύτερον, μέσα στο μισό αιώνα παρουσίας στον εκδοτικό χάρτη, ποιες αξίες του οίκου θεωρείτε ότι έμειναν αναλλοίωτες;Σας ευχαριστώ και αντεύχομαι για εσάς και για όλους τους συναδέλφους σας στα Public να εργάζεστε πάντα στις καλύτερες δυνατές συνθήκες για να υποστηρίζετε από την πλευρά σας το καλό βιβλίο, απρόσκοπτα και με όλες σας τις δυνάμεις. Δεν έχω συνειδητοποιήσει ότι στον εκδοτικό χώρο είμαι «Μισόν αιώνα άνθρωπος», για να θυμηθώ τον τίτλο του βιβλίου του Αντώνη Σουρούνη. Η ενασχόληση με το βιβλίο καταργεί τη συμβατική μέτρηση του χρόνου, καθώς αλλάζουμε διαρκώς προορισμούς χάρη στη φαντασία και τον στοχασμό των συγγραφέων. Στο διάστημα των πενήντα χρόνων μας έχουμε εκδώσει περισσότερα από 6.500 έργα σπουδαίων Ελλήνων και ξένων δημιουργών, κι όμως, με κάθε νέο βιβλίο νιώθω την ίδια χαρά που ένιωθα στο ξεκίνημά μου, αισθάνομαι πάντα τον ίδιο θαυμασμό προς τον συγγραφέα και την ίδια πίστη στη σημασία της δουλειά του. Τις ίδιες χαρές και τις ίδιες έγνοιες μοιραζόμαστε όλοι οι συνεργάτες στον εκδοτικό οίκο. Κι αν η ανάγνωση είναι μια μοναχική απόλαυση, η έκδοση ενός βιβλίου είναι για εμάς μια συλλογική περιπέτεια, με κύριους ήρωες τους συγγραφείς και τους αναγνώστες. [caption id="attachment_58364" align="aligncenter" width="475"] Θανάσης Καστανιώτης, Μένης Κουμανταρέας, Ζυράννα Ζατέλη[/caption]Ποιες είναι οι «προϋποθέσεις» ώστε να εντάξετε ένα βιβλίο στον κατάλογό σας; Πότε απορρίπτετε ένα ανάγνωσμα;Εκδίδουμε βιβλία συγγραφέων που έχουν θέσεις και ανησυχίες για την ανθρώπινη περιπέτεια και που μπορούν να μεταδίδουν την ευαισθησία τους στους αναγνώστες. Επειδή δεν μου αρέσει η λέξη «απόρριψη», θα έλεγα ότι εντάσσουμε στο εκδοτικό πρόγραμμά μας ένα ανάγνωσμα όταν είναι καλογραμμένο και προσφέρει κάτι ανάγνωσή του. Στη λογοτεχνία πρωταρχικό ρόλο παίζουν η γλώσσα, το ύφος, οι χαρακτήρες και η πλοκή, στα δοκίμια πάλι ή στα επιστημονικά βιβλία η τεκμηρίωση και η εμβρίθεια του συγγραφέα.Μπορείτε να μοιραστείτε μαζί μας τον τίτλο του βιβλίου που βρίσκεται αυτές τις μέρες στο κομοδίνο σας και το θέμα το οποίο πραγματεύεται;Το νέο βιβλίο της Ευγενίας Φακίνου που θα εκδοθεί σε λίγες μέρες, η “Νυχτερινή ακρόαση”, ένα υπέροχο μυθιστόρημα για όσους έχουν ζήσει τη ματαίωση αλλά αρνούνται να παραιτηθούν, και το ακυκλοφόρητο μυθιστόρημα του Κλάουντιο Μάγκρις “Μια άλλη θάλασσα”, ένα μαγευτικό βιβλίο για την περιπλάνηση και την απόδραση από μια Ευρώπη που βρίσκεται σε κρίση.Πέρα από το όποιο οικονομικό όφελος, ποιο είναι το μεγαλύτερο κέρδος για έναν εκδότη;Η συνεργασία, η φιλία, η μεγάλη κοινή διαδρομή με τους συγγραφείς. [caption id="attachment_58365" align="aligncenter" width="768"] Θανάσης Καστανιώτης, Ευγενία Φακίνου[/caption]Ο Μπέρτολτ Μπρεχτ (τον οποίο συναντάμε στη λίστα με τις επερχόμενες εκδόσεις σας για το 2018) είχε πει πως η φτώχεια σε στενοχωρεί, αλλά σε κάνει και σοφότερο. Σε καιρούς οικονομικής ανασφάλειας σαν αυτούς που διανύουμε, ποιος είναι ο ρόλος του βιβλίου στη διαμόρφωση του πνευματικού μας κόσμου; Το βιβλίο διευρύνει τους πνευματικούς ορίζοντές μας και την εικόνα που έχουμε για τον κόσμο. Στέκεται ψηλότερα από τις οικονομικές ή τις κοινωνικές συνθήκες, καθώς βοηθά να αναρωτηθούμε, να αμφισβητήσουμε και τελικά να κατανοήσουμε οτιδήποτε αφορά το θαύμα και την τραγωδία της ανθρώπινης ύπαρξης. Είτε βρισκόμαστε σε περίοδο γενικευμένης ανησυχίας είτε σε εποχή ασφάλειας, το βιβλίο αφυπνίζει, κλονίζει τις βεβαιότητες και κινητοποιεί το μηχανισμό της σκέψης μας. Είναι το πιο πολύτιμο αγαθό της ζωής μας. Δεν μπορώ να διανοηθώ κοινωνία χωρίς βιβλία.