Η Πείνα: Κριτική του Γιάννη Αντωνιάδη για το βιβλίο

Ο Γιάννης Αντωνιάδης διάβασε το βιβλίο του Κνουτ Χάμσουν, Η πείνα το οποίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο. 

Έπειτα μοιράστηκε με το Public Blog την άποψη του για αυτό. Εάν θέλετε να γνωρίσετε τον Γιάννη, επισκεφτείτε το τμήμα βιβλίου του καταστήματος Public Χαλανδρίου. Θα τον βρείτε ανάμεσα σε πολλά βιβλία να ενημερώνει  το κοινό για ό,τι νέο κυκλοφορεί στα Public! 

"Η πείνα του Χάμσουν όπως αναφέρει και ο ίδιος δεν είναι ένα μυθιστόρημα. Και βεβαίως δεν αποτελεί ένα μυθιστόρημα γιατί πρόκειται σαφώς για μία ιδιάζουσα ψυχική διαδικασία κατά την οποία ένας άνθρωπος, πολύ πιθανότατα ο ίδιος ο συγγραφέας, περνά μέσα από μία εσωτερική δοκιμασία, μία πάλη αντιμετώπισης της ανέχειάς του, της θέλησής του για εξεύρεση τροφής αλλά τελικά της μη ικανοποίησης της. Ισχυρό πλήγμα στο εγώ του λογίζεται αυτή η ανικανότητα πλήρωσης της επιθυμίας του. Όταν πεινάς, καλείσαι εύλογα να υπερπηδήσεις τα εμπόδια του νου που δίνουν την εντολή και αδυνατώντας να ανταπεξέλθεις στην κάλυψη της ανάγκης αυτής αντλείς φυσιολογικά όλα τα αποθέματα του ψυχισμού σου που δεν γνώριζες πως είχες στον ανηλεή αγώνα ενάντια στην αίσθηση της πείνας. Μία αίσθηση που ενδεχομένως προκαλεί ντροπή και θίγει την αξιοπρέπεια ενώ βυθίζει τον άνθρωπο στο αίσθημα αυτοσυντήρησης που μπορεί και να μην έχει όρια όσο βαδίζει προς το αβέβαιο.

Κάτοχος του Νόμπελ λογοτεχνίας το 1920 με αφορμή το βιβλίο του «Η ευλογία της γης» γραμμένο το 1917, ο Χάμσουν έρχεται με την «Πείνα» που γράφτηκε το 1890 σε ανοιχτό πόλεμο με τα ίδια του τα φαντάσματα και αυτοαναλύεται σε έναν δρόμο συνομιλίας με τον τρόμο και τον κίνδυνο της ίδιας του της απώλειας είτε πραγματική είτε συνειδησιακή. Ο Χάμσουν σε συνεχή διαμάχη με την προσωπική του λαχτάρα ή την αποδοχή της ήττας του στον ανήφορο για την πραγμάτωση των συγγραφικών του στόχων παρουσιάζει εδώ τον ήρωά του, τον άλλο του εαυτό για τους περισσότερους αναλυτές, με την ιδιότητα του δημοσιογράφου που αναζητά μέσα στην ομίχλη του συλλογισμού του την ταυτότητά του μέσω της αναγνώρισης των γραπτών του, μία αναγνώριση που αργεί να φανεί και ίσως είναι εξαρχής χαμένη. Αυτά τα γραπτά όμως είναι που τον κρατάνε ζωντανό στο κυνήγι του ανέφικτου και στέκεται με το κεφάλι ψηλά ενώ το σώμα του το κάτισχνο φωνάζει κατάρρευση. Στα κείμενα αυτά που πασχίζει να γράψει θα εξασφαλίσει τα προς το ζην που θεωρητικά ελπίζει πως θα τον βγάλουν από το συνεχές αδιέξοδο στο οποίο έχει περιέλθει, δέσμιος από τις αλυσίδες μίας ζωής που δεν του δίνει τίποτα, μία αναφορά στο μηδέν χωρίς να φταίει.

Σε μία πραγματικότητα που θυμίζει Ίψεν, μιας και ήταν σύγχρονός του, ο πρωταγωνιστής χάνει κάθε πίστη στο είναι του και παρασύρεται σε πράξεις που καθοδηγούνται ξεκάθαρα από την έλλειψη τροφής χάνοντας ασυνείδητα το πηδάλιο της λογικής. Εκεί αγγίζει τα όρια της τρέλας και της παράνοιας σαν ο εαυτός του να παίρνει την μορφή ενός ξένου προς αυτόν. Γράφει ο Χάμσουν: «Η συναίσθηση της εντιμότητάς μου γέμισε το μυαλό μου, με πλημμύρισε με την υπέροχη αίσθηση πως ήμουν ένας άνθρωπος με χαρακτήρα, ένας φωτεινός φάρος μέσα σε μία θολή ανθρωποθάλασσα όπου επέπλεαν συντρίμμια και ναυάγια». Μοιάζει πράγματι με καράβι ακυβέρνητο, μιας και η σκέψη του είναι επικίνδυνα αόριστη, αόρατη και θολή, σαν να ζει σε ένα θέατρο χωρίς σκηνή και θεατές, μόνος ενώπιον του εχθρικού του αντίλαλου.