HDR: Τι είναι το “High Dynamic Range” και γιατί είναι το μέλλον της τηλεόρασης

Σίγουρα θα θυμάσαι τις εποχές που η αγορά μιας τηλεόρασης αποτελούσε ορόσημο για κάθε σπίτι και κάθε οικογένεια. Επίσης σίγουρα θα θυμάσαι τις παλιές, κλασσικές, τηλεοράσεις – μπαούλα, οι οποίες ήθελαν ειδικό έπιπλο και καταλάμβαναν μια ολόκληρη γωνία στο καθιστικό. Ο λόγος του όγκου και του βάρους τους ήταν ο καθοδικός σωλήνας (CRT), η τεχνολογία που χρησιμοποιούσαν για να παράγουν εικόνα. Έκτοτε, έχουμε περάσει σε νέες τεχνολογίες, οι τηλεοράσεις είναι πολύ μεγαλύτερες σε επιφάνεια εικόνας – θυμηθείτε πως οι παλιές τηλεοράσεις δεν ξεπερνούσαν τις 40 ίντσες – αλλά ο όγκος τους έχει σχεδόν μηδενιστεί. Έχουμε δει την έλευση και παρέλευση της τεχνολογίας plasma, είδαμε την είσοδο των LCD, οι οποίες συνεχίζουν και... βασιλεύουν, ενώ προσφάτως ζήσαμε και την εισαγωγή της τεχνολογίας OLED. Κι όμως, ένα “φάντασμα” από τα παλιά, συνεχίζει και μας κατατρέχει!Ίσως οι περισσότεροι δε γνωρίζουν πως, αν και οι τεχνολογίες απεικόνισης πλέον μπορούν να δείξουν πολύ περισσότερα από ότι ήταν εφικτό με την παλιά τεχνολογία CRT, όλα τα πρότυπα απεικόνισης και μετάδοσης εξακολουθούν και περιορίζονται από αυτήν. Πριν πολλές δεκαετίες, όταν θεσπίστηκαν τα πρότυπα PAL, SECAM και NTSC που αφορούν τηλεοπτικές εκπομπές, οι τότε μηχανικοί συνυπολόγισαν και τα όρια των CRT της εποχής, και έθεσαν τις προδιαγραφές για τηλεοράσεις, κάμερες, πομπούς και δέκτες. Αυτές οι ίδιες προδιαγραφές, με ελάχιστες διαφοροποιήσεις, πέρασαν σε υπολογιστές, video CD, DVD, ακόμη και στην ψηφιακή τηλεόραση.Για παράδειγμα, εδώ και σχεδόν 35 χρόνια, το “πραγματικό χρώμα” σε υπολογιστές και τηλεοράσεις θεωρείται το πρότυπο 8-bit RGB, το οποίο μεταφράζεται σε περίπου 16 εκατομμύρια χρώματα, αν και το ανθρώπινο μάτι μπορεί να διακρίνει πολύ, πολύ περισσότερα. Επίσης, στις προδιαγραφές αυτές απουσιάζει εντελώς η έννοια της φωτεινότητας, δηλαδή δεν θεσπίστηκε ποτέ όριο για το ποια θα πρέπει να είναι η μέγιστη φωτεινότητα του καθαρού “μαύρου” σε μια οθόνη, ούτε η ελάχιστη για το καθαρό “άσπρο”. Από τη στιγμή που μια συσκευή προβολής μπορεί να “δείξει” αυτά τα 16 εκατομμύρια χρώματα – και κάποιες φορές αρκετά λιγότερα – θεωρούταν αρκετή.Κι όμως, οι τωρινές οθόνες και τηλεοράσεις είναι ικανές να δείξουν πολύ περισσότερα. Οι νέες εξελίξεις σε LCD, OLED, quantum dots και λοιπές τεχνολογίες απεικόνισης, καθώς και τα ηλεκτρονικά συστήματα που τις συνοδεύουν, είναι ικανά ήδη να δείξουν χρώμα τουλάχιστον 10-bit RGB, κάτι που μεταφράζεται σε πάνω από ένα δισεκατομμύριο χρώματα, ενώ και το εύρος της φωτεινότητας έχει εκτοξευθεί. Είναι φανερό πως ένα νέο πρότυπο ήταν απαραίτητο!

Γεννηθήτω HDR!

Τα αρχικά σημαίνουν “High Dynamic Range”, ελληνιστί “Υψηλό Δυναμικό Εύρος”. Το εύρος αυτό αφορά τη φωτεινότητα που μπορεί να προβάλλει μια οθόνη (είτε υπολογιστή είτε τηλεόρασης), και προφανώς από μόνο του δεν σημαίνει πολλά, μιας και δεν αφορά κάποιο πρότυπο. Ήδη, εν τη απουσία προτύπου, πολλές κατασκευάστριες εταιρίες έχουν κυκλοφορήσει τηλεοράσεις με αυτοκόλλητο “HDR”, το οποίο δεν σημαίνει τίποτα περισσότερο από το ότι οι τηλεοράσεις αυτές έχουν καλύτερες προδιαγραφές από τα παλιά πρότυπα![caption id="attachment_47385" align="aligncenter" width="1920"] Προσομοίωση εικόνας χωρίς HDR και (προσομοιωμένης) εικόνας σε HDR.[/caption]Τα νέα πρότυπα που θεσπίστηκαν για την τεχνολογία αυτή, είναι τα Ultra HD Premium, Dolby Vision και HLG. Το πρώτο είναι ένα πρότυπο το οποίο συμφωνήθηκε από τους ίδιους τους κατασκευαστές τηλεοράσεων (και ανάλογου εξοπλισμού), και αφορά, μεταξύ άλλων, μέγιστη και ελάχιστη φωτεινότητα, χρωματική γκάμα και επίπεδα μαύρου και λευκού. Το δεύτερο είναι ένα πρότυπο της εταιρίας Dolby, γνωστής κυρίως για συστήματα ήχου, το οποίο δημιουργήθηκε για κινηματογράφους με ψηφιακή προβολή, αλλά μετακύλισε και σε τηλεοράσεις. Εστιάζει στην ενσωμάτωση δεδομένων, ώστε η τηλεόραση (ή όποια άλλη συσκευή προβολής) να ρυθμίζει την απεικόνιση ώστε η εικόνα να είναι όσο το δυνατόν πιο “πιστή”, από σκηνή σε σκηνή ή και από καρέ σε καρέ. Το τρίτο πρότυπο, το HLG, αφορά τη μετάδοση τηλεοπτικού σήματος, και δημιουργήθηκε από τη συνεργασία του BBC με το ιαπωνικό δίκτυο NHK. Εστιάζει στον συνδυασμό μετάδοσης εικόνων HDR και απλών, μη-HDR, σε ένα “κανάλι”.[caption id="attachment_47386" align="aligncenter" width="1920"] Άλλη μια προσομοίωση χωρίς και με HDR. Προφανώς, η πραγματική εικόνα HDR δε μπορεί να προβληθεί σε οθόνες που δεν το υποστηρίζουν.[/caption]

Το “ρεζουμέ” όλων αυτών: το μέλλον της τηλεόρασης είναι το HDR. Ήδη από το 2010 οι κατασκευαστές τηλεοράσεων είχαν διεξάγει έρευνες και το αποτέλεσμα των δοκιμών έδειχνε πως οι θεατές έβρισκαν με συντριπτικά ποσοστά καλύτερη μια τηλεόραση ανάλυσης HD αλλά με τεχνολογία HDR, παρά μιας τηλεόρασης με ανάλυση 4k (τετραπλάσια της HD) αλλά χωρίς HDR! Δες εδώ όλα τα μοντέλα 4k HDR του Public.

Υλικό

Αυτή τη στιγμή, ίσως δυσκολευτείς, βέβαια, να βρείς υλικό HDR για να απολαύσεις τη νέα σου τηλεόραση. Αυτό όμως θα αλλάξει πολύ σύντομα. Ήδη τα περισσότερα Ultra-HD BluRay υποστηρίζουν HDR, ενώ σιγά σιγά και το Netflix αλλά και το Amazon Prime Video το υποστηρίζουν. Ταυτόχρονα, και τα XBox One S και Playstation 4 Pro μπορούν να συνεργαστούν με τηλεοράσεις HDR.

Δυστυχώς, για το πότε θα μπορέσουμε να δούμε και κανονικές τηλεοπτικές μεταδόσεις σε HDR, δε μπορούμε να γνωρίζουμε. Ίσως σύντομα, αν η Digea και οι σταθμοί αποφασίσουν να το κάνουν.

Το γεγονός, όμως, είναι πως η τεχνολογία HDR είναι εδώ και είναι απλά θέμα χρόνου να γίνει καθημερινότητα.

Μάθε τα πάντα για τις τηλεοράσεις

Μπες στο TV Guide που ετοίμασε για σένα το Public Blog και να μάθεις τα πάντα για τις σύγχρονες τηλεοράσεις και τις τεχνολογίες τους.