3 Ιουνίου , 2015 • 4 MINS READ
Συνέντευξη: Όλγα Προφίλη
Περίληψη: Μπουένος Άιρες. Μια πόλη μαγική στη μακρινή Αργεντινή, μια πόλη που σε άλλους θυμίζει τον...
Μπουένος Άιρες. Μια πόλη μαγική στη μακρινή Αργεντινή, μια πόλη που σε άλλους θυμίζει τον επίγειο παράδεισο της Λατινικής Αμερικής, σε άλλους φέρνει στο μυαλό την Εβίτα, σε άλλους το υπέροχο τανγκό "Santa Maria de Buenos Aires" των Gotan Project. Ε, λοιπόν, από εδώ και πέρα, η ονειρική αυτή πόλη θα συνδεθεί με κάτι ακόμα: την ανάγνωση του πρώτου μυθιστορήματος της Όλγας Προφίλη με τον ταιριαστό τίτλο "Αγαπημένο μου Μπουένος Άιρες"! Τι κρύβεται, όμως, πίσω από την επιλογή του τίτλου αυτού; Τι σχέση μπορεί να έχει η μουσική με την ανάγνωση ενός βιβλίου; Αυτά και άλλα πολλά θελήσαμε να μάθουμε μετά από την ανάγνωση του καθηλωτικού αυτού μυθιστορήματος και γι' αυτό στραφήκαμε για απαντήσεις στον καταλληλότερο άνθρωπο: τη συγγραφέα Όλγα Προφίλη, η οποία μας χάρισε μια απολαυστική και...χορταστική σε απαντήσεις συνέντευξη!Το "Αγαπημένο μου Μπουένος Άιρες" είναι δομημένο σε πολλαπλά επίπεδα, ιστορικό, πολιτικό, ερωτικό, πολυπολιτισμικό, με άρωμα οικογενειακής σάγκα και μια δόση λογοτεχνίας του ταξιδιού αφού διαβάζοντάς το σε εμπνέει να ταξιδέψεις και να γνωρίσεις το Μπουένος Άιρες. Τι σας ώθησε να το γράψετε;
Πιστεύω ότι τα βιώματά μας είναι αυτά που μας ωθούν να γράψουμε κάτι, εφόσον φυσικά νιώσουμε την ανάγκη να καθίσουμε μπροστά σε ένα άσπρο χαρτί και επιχειρήσουμε να εκφράσουμε εικόνες και σκέψεις που μας έρχονται στο νου. Προσωπικά το γράψιμο ήταν κάτι που πάντα ήθελα να κάνω. Δεν έβρισκα όμως τον καιρό, ούτε και αποφάσιζα σε ποια γλώσσα να γράψω, παρόλο που γέμιζα και εξακολουθώ να γεμίζω με σημειώσεις τετραδιάκια που στη συνέχεια στοιβάζω στο γραφείο μου. Το Αγαπημένο μου Μπουένος Άιρες ξεκινάει στην Αθήνα το 1964 και τελειώνει στο Μπουένος Άιρες το 2003, αφού περάσει από το Παρίσι και το Μιλάνο. Οι πόλεις αποκτούν μια δικιά τους υπόσταση μέσα από τα μάτια της Νίνας, βασικής ηρωίδας του μυθιστορήματος, καθώς κινείται μέσα σε αυτές, ενώ καθοριστικό ρόλο θα παίξουν στη ζωή της ο θείος, μετανάστης στην Αργεντινή από το 1948 και ένας νεαρός αργεντινός πολιτικός πρόσφυγας. Τι σας έκανε να αγαπήσετε το Μπουένος Άιρες και να δώσετε αυτόν το τίτλο στο βιβλίο σας; Στα χρόνια της τελευταίας χούντας της Αργεντινής γνώρισα στη Γαλλία πολλούς πολιτικούς πρόσφυγες, μέσα από τις οργανώσεις αλληλεγγύης που είχαν τότε δραστηριοποιηθεί στην Ευρώπη. Ήταν δύσκολα χρόνια για πολλές χώρες της Λατινικής Αμερικής. Το Μπουένος Άιρες το αγάπησα από τη νοσταλγία με την οποία μιλούσαν οι πρόσφυγες για την πόλη από την οποία είχαν αυτοεξοριστεί. Άκουγαν Άστορ Πιατσόλα, που είχε φέρει την επανάσταση στο τάνγκο που χόρευαν οι γονείς τους και μάλωναν γιατί οι μισοί τον θεωρούσαν προδότη και οι άλλοι μισοί μοναδικό συνθέτη στο είδος του. Ήταν η χρονιά του Μουντιάλ, και ο Πιατσόλα είχε κυκλοφορήσει ένα δίσκο προς τιμή του, ενώ στην Ευρώπη οι ανθρωπιστικές οργανώσεις σκοτώνονταν να το μποϋκοτάρουν. Εγώ τον έπαιρνα στα χέρια μου και κοίταζα τη μεγάλη μπάλα αριστερά, τις σημαίες δεξιά και τους τίτλους των κομματιών, κόρνερ, πέναλτι, γκολάρα και προσπαθούσα να καταλάβω με τα πενιχρά μου τότε ισπανικά γιατί καυγάδιζαν. Το Μουντιάλ 78 του Πιατσόλα ξεχάστηκε γρήγορα, εξάλλου ήταν και αποτυχημένο, άνοστο άλμπουμ. Τα άλλα κομμάτια του Πιατσόλα όμως ήταν όλα υπέροχα. Οι μελαγχολικές γλυκιές μελωδίες ταξίδευαν στο σπίτι μου και με μετέφεραν σε μια πόλη άγνωστη και συνάμα απίστευτα γοητευτική.Οι συμπτώσεις και οι συγκυρίες ρυθμίζουν σε πολλά σημεία του βιβλίου την εξέλιξη της ιστορίας και της ζωής των ηρώων. Πιστεύετε ότι οι άνθρωποι ορίζουν τη μοίρα τους ή στην πραγματικότητα η ελευθερία του ανθρώπου έγκειται μόνο στην αντίδραση και όχι στη δράση;Οι συμπτώσεις και οι ατυχείς συγκυρίες παίζουν καθοριστικό ρόλο. Αλλά δεν είναι συμπτώσεις, τουλάχιστον έτσι πιστεύω. Τίποτα δεν είναι τυχαίο, χτίζουμε τη μοίρα μας και κάποια στιγμή, αργά ή γρήγορα, βρισκόμαστε αντιμέτωποι με καταστάσεις τις οποίες θελήσαμε να αποφύγουμε ή για τις οποίες δεν θελήσαμε να πάρουμε θέση. Αυτό εξάλλου συμβαίνει στον αγαπημένο θείο της Νίνας.Η μουσική παίζει σπουδαίο ρόλο στη ζωή της ηρωίδας σας. Γιατί χρησιμοποιείτε αυτό το στοιχείο τόσο καταλυτικά; Η Νίνα, από μικρή, μεγαλώνει με τραγούδια αφού ο Ιταλός πατέρας της, παίζει πιάνο και λατρεύει την Όπερα. Οι μελωδίες έρχονται συνειρμικά στο μυαλό της από το πουθενά και την βοηθούν να βρει λύσεις στα θέματα που την απασχολούν. Πιστεύω ότι η μουσική είναι πολύ σημαντική στη ζωή μας και έχει μαγικές θα έλεγα ιδιότητες. Θαυμάζω για παράδειγμα το έργο του μεγάλου Ισραηλινο-Αργεντινού πιανίστα και διευθυντή ορχήστρας Ντανιέλ Μπάρενμποιμ που προσπαθεί με τη μουσική να λύσει την διαμάχη μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων.Οι αναφορές στο τάνγκο είναι πολλές στο βιβλίο σας...Θα ήθελα να διευκρινίσω ότι η Νίνα δεν κάνει συνειρμούς με τάνγκο. Παράλληλα, μου είναι αδύνατο να φανταστώ το Μπουένος Άιρες χωρίς τάνγκο. Τα 6 κεφάλαια του βιβλίου ανοίγουν με τους στοίχους ενός τάνγκο, στίχους που έχουν να κάνουν με το εκάστοτε περιεχόμενό τους. Είναι κάπως σαν φόρο τιμής σε αυτό το μεγάλο μουσικό είδος, γιατί το τάνγκο δεν είναι μόνο χορευτικό, είναι τραγούδι, ρυθμός, μελωδία και φυσικά λόγια που θα μπορούσαν να είναι ποιήματα.Η Αργεντινή πέρασε μεγάλες δυσκολίες σε πολιτικό αλλά και πρόσφατα σε οικονομικό επίπεδο. Πιστεύετε ότι μπορούμε να βρούμε συγγένειες και με τη δική μας πολιτική ιστορία;Η ιστορία της Αργεντινής είναι βίαια και έντονη. Οι κάτοικοί της είναι συνηθισμένοι στις κρίσεις, που όπως λένε, συμβαίνουν τακτικά, και τις αντιμετωπίζουν με στωικότητα. Αν και ευτυχώς τελευταία διανύουν μια σχετικά μεγάλη περίοδο δημοκρατικής σταθερότητας. Πιστεύω ότι έχουμε πολλά κοινά σαν λαοί, αλλά αυτό είναι κάτι που παίρνει πολύ χρόνο για να το συζητήσουμε.
Το "Αγαπημένο μου Μπουένος Άιρες" είναι ένα αισιόδοξο ή απαισιόδοξο βιβλίο;Δεν είναι ούτε αισιόδοξο ούτε απαισιόδοξο. Έχει χαρές και λύπες, και βέβαια αγάπη. Όπως εξάλλου και η ζωή του κάθε ανθρώπου. Με τα σκαμπανεβάσματα της. Όπως λέει και ένα γνωστό τάνγκο : «La vida es una milonga y hay que saberla bailar», Η ζωή είναι μια μιλόνγκα και καλύτερα να ξέρεις να τη χορέψεις! Το νέο βιβλίο της Όλγας Προφίλη μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Καλειδοσκόπιο και θα το βρείτε εδώ!
Πιστεύω ότι τα βιώματά μας είναι αυτά που μας ωθούν να γράψουμε κάτι, εφόσον φυσικά νιώσουμε την ανάγκη να καθίσουμε μπροστά σε ένα άσπρο χαρτί και επιχειρήσουμε να εκφράσουμε εικόνες και σκέψεις που μας έρχονται στο νου. Προσωπικά το γράψιμο ήταν κάτι που πάντα ήθελα να κάνω. Δεν έβρισκα όμως τον καιρό, ούτε και αποφάσιζα σε ποια γλώσσα να γράψω, παρόλο που γέμιζα και εξακολουθώ να γεμίζω με σημειώσεις τετραδιάκια που στη συνέχεια στοιβάζω στο γραφείο μου. Το Αγαπημένο μου Μπουένος Άιρες ξεκινάει στην Αθήνα το 1964 και τελειώνει στο Μπουένος Άιρες το 2003, αφού περάσει από το Παρίσι και το Μιλάνο. Οι πόλεις αποκτούν μια δικιά τους υπόσταση μέσα από τα μάτια της Νίνας, βασικής ηρωίδας του μυθιστορήματος, καθώς κινείται μέσα σε αυτές, ενώ καθοριστικό ρόλο θα παίξουν στη ζωή της ο θείος, μετανάστης στην Αργεντινή από το 1948 και ένας νεαρός αργεντινός πολιτικός πρόσφυγας. Τι σας έκανε να αγαπήσετε το Μπουένος Άιρες και να δώσετε αυτόν το τίτλο στο βιβλίο σας; Στα χρόνια της τελευταίας χούντας της Αργεντινής γνώρισα στη Γαλλία πολλούς πολιτικούς πρόσφυγες, μέσα από τις οργανώσεις αλληλεγγύης που είχαν τότε δραστηριοποιηθεί στην Ευρώπη. Ήταν δύσκολα χρόνια για πολλές χώρες της Λατινικής Αμερικής. Το Μπουένος Άιρες το αγάπησα από τη νοσταλγία με την οποία μιλούσαν οι πρόσφυγες για την πόλη από την οποία είχαν αυτοεξοριστεί. Άκουγαν Άστορ Πιατσόλα, που είχε φέρει την επανάσταση στο τάνγκο που χόρευαν οι γονείς τους και μάλωναν γιατί οι μισοί τον θεωρούσαν προδότη και οι άλλοι μισοί μοναδικό συνθέτη στο είδος του. Ήταν η χρονιά του Μουντιάλ, και ο Πιατσόλα είχε κυκλοφορήσει ένα δίσκο προς τιμή του, ενώ στην Ευρώπη οι ανθρωπιστικές οργανώσεις σκοτώνονταν να το μποϋκοτάρουν. Εγώ τον έπαιρνα στα χέρια μου και κοίταζα τη μεγάλη μπάλα αριστερά, τις σημαίες δεξιά και τους τίτλους των κομματιών, κόρνερ, πέναλτι, γκολάρα και προσπαθούσα να καταλάβω με τα πενιχρά μου τότε ισπανικά γιατί καυγάδιζαν. Το Μουντιάλ 78 του Πιατσόλα ξεχάστηκε γρήγορα, εξάλλου ήταν και αποτυχημένο, άνοστο άλμπουμ. Τα άλλα κομμάτια του Πιατσόλα όμως ήταν όλα υπέροχα. Οι μελαγχολικές γλυκιές μελωδίες ταξίδευαν στο σπίτι μου και με μετέφεραν σε μια πόλη άγνωστη και συνάμα απίστευτα γοητευτική.Οι συμπτώσεις και οι συγκυρίες ρυθμίζουν σε πολλά σημεία του βιβλίου την εξέλιξη της ιστορίας και της ζωής των ηρώων. Πιστεύετε ότι οι άνθρωποι ορίζουν τη μοίρα τους ή στην πραγματικότητα η ελευθερία του ανθρώπου έγκειται μόνο στην αντίδραση και όχι στη δράση;Οι συμπτώσεις και οι ατυχείς συγκυρίες παίζουν καθοριστικό ρόλο. Αλλά δεν είναι συμπτώσεις, τουλάχιστον έτσι πιστεύω. Τίποτα δεν είναι τυχαίο, χτίζουμε τη μοίρα μας και κάποια στιγμή, αργά ή γρήγορα, βρισκόμαστε αντιμέτωποι με καταστάσεις τις οποίες θελήσαμε να αποφύγουμε ή για τις οποίες δεν θελήσαμε να πάρουμε θέση. Αυτό εξάλλου συμβαίνει στον αγαπημένο θείο της Νίνας.Η μουσική παίζει σπουδαίο ρόλο στη ζωή της ηρωίδας σας. Γιατί χρησιμοποιείτε αυτό το στοιχείο τόσο καταλυτικά; Η Νίνα, από μικρή, μεγαλώνει με τραγούδια αφού ο Ιταλός πατέρας της, παίζει πιάνο και λατρεύει την Όπερα. Οι μελωδίες έρχονται συνειρμικά στο μυαλό της από το πουθενά και την βοηθούν να βρει λύσεις στα θέματα που την απασχολούν. Πιστεύω ότι η μουσική είναι πολύ σημαντική στη ζωή μας και έχει μαγικές θα έλεγα ιδιότητες. Θαυμάζω για παράδειγμα το έργο του μεγάλου Ισραηλινο-Αργεντινού πιανίστα και διευθυντή ορχήστρας Ντανιέλ Μπάρενμποιμ που προσπαθεί με τη μουσική να λύσει την διαμάχη μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων.Οι αναφορές στο τάνγκο είναι πολλές στο βιβλίο σας...Θα ήθελα να διευκρινίσω ότι η Νίνα δεν κάνει συνειρμούς με τάνγκο. Παράλληλα, μου είναι αδύνατο να φανταστώ το Μπουένος Άιρες χωρίς τάνγκο. Τα 6 κεφάλαια του βιβλίου ανοίγουν με τους στοίχους ενός τάνγκο, στίχους που έχουν να κάνουν με το εκάστοτε περιεχόμενό τους. Είναι κάπως σαν φόρο τιμής σε αυτό το μεγάλο μουσικό είδος, γιατί το τάνγκο δεν είναι μόνο χορευτικό, είναι τραγούδι, ρυθμός, μελωδία και φυσικά λόγια που θα μπορούσαν να είναι ποιήματα.Η Αργεντινή πέρασε μεγάλες δυσκολίες σε πολιτικό αλλά και πρόσφατα σε οικονομικό επίπεδο. Πιστεύετε ότι μπορούμε να βρούμε συγγένειες και με τη δική μας πολιτική ιστορία;Η ιστορία της Αργεντινής είναι βίαια και έντονη. Οι κάτοικοί της είναι συνηθισμένοι στις κρίσεις, που όπως λένε, συμβαίνουν τακτικά, και τις αντιμετωπίζουν με στωικότητα. Αν και ευτυχώς τελευταία διανύουν μια σχετικά μεγάλη περίοδο δημοκρατικής σταθερότητας. Πιστεύω ότι έχουμε πολλά κοινά σαν λαοί, αλλά αυτό είναι κάτι που παίρνει πολύ χρόνο για να το συζητήσουμε.Το "Αγαπημένο μου Μπουένος Άιρες" είναι ένα αισιόδοξο ή απαισιόδοξο βιβλίο;Δεν είναι ούτε αισιόδοξο ούτε απαισιόδοξο. Έχει χαρές και λύπες, και βέβαια αγάπη. Όπως εξάλλου και η ζωή του κάθε ανθρώπου. Με τα σκαμπανεβάσματα της. Όπως λέει και ένα γνωστό τάνγκο : «La vida es una milonga y hay que saberla bailar», Η ζωή είναι μια μιλόνγκα και καλύτερα να ξέρεις να τη χορέψεις! Το νέο βιβλίο της Όλγας Προφίλη μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Καλειδοσκόπιο και θα το βρείτε εδώ!