«Η ιστορία της Ειρήνης»: Ο Έρι Ντε Λούκα στην Ελλάδα, για την Ελλάδα

Ο Έρι Ντε Λούκα είναι πεζογράφος με μεγάλες ευαισθησίες. Το είδαμε από κοντά, όταν ήρθε στη Διεθνή Έκθεση Βιβλίου της Θεσσαλονίκης, πέρσι, και αποκάλυψε μπροστά στα γεμάτα θαυμασμό μάτια των ακροατών του, ένα εαυτό ταυτόχρονα εύθραυστο, γλυκό και αποφασιστικό. Το βλέπουμε και τώρα που κυκλοφορεί στα ελληνικά, από τις εκδόσεις Κέλευθος (σε μετάφραση Κωνσταντίνας Ευαγγέλου) το βιβλίο του «Η ιστορία της Ειρήνης». Εκεί που η Ελλάδα είχε βυθιστεί στην πιο βαθιά απελπισία της κρίσης, το 2013, ο συγγραφέας του μυθιστορήματος «Το βάρος της πεταλούδας» κυκλοφόρησε τούτο το πολύ συμβολικό βιβλίο με το οποίο θέλησε να μιλήσει για τις οφειλές του προς αυτήν. Το βιβλίο «Η ιστορία της Ειρήνης» περιέχει μία εκτενή νουβέλα εκατό σελίδων (αυτήν που έδωσε και τον τίτλο στο βιβλίο) και δύο ακόμα διηγήματα.Το ένα διήγημα μιλάει για τις περιπέτειες του πατέρα του συγγραφέα στο Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και το δεύτερο για έναν γέρο που πεθαίνει κάτω από τον Βεζούβιο, μπροστά στη θάλασσα, σχεδόν ευτυχισμένος. Και τα τρία υμνούν στην ουσία τη Μεσόγειο ως κοιτίδα του ευρωπαϊκού πολιτισμού. Υμνούν τον νότο. Ειδικά όμως το πρώτο και εκτενέστερο, υμνεί με τον τρόπο του την Ελλάδα. Υμνεί το Αιγαίο, την ελληνική γλώσσα, τη γαλήνη (ειρήνη) των νησιών και της θάλασσας, τους απλούς της ανθρώπους που ακόμα υπάρχουν και είναι εδώ. Είναι χαρακτηριστικό ότι στο τέλος του βιβλίου υπάρχει μια σελίδα με τίτλο «Η ελληνική μου οφειλή», όπου λέει: «Ευχαριστίες στη γλώσσα που έμαθα στο λύκειο, στο νησί των Λειψών, στο δελφίνι ΄που με συνόδεψε στο κολύμπι, στον Παντελή, ψαρά του Αιγαίου». Είναι δε εντυπωσιακό ότι προτάσσει (όχι μόνο λόγω σειράς αλλά και μεγέθους του κειμένου) την ελληνική του οφειλή από την οφειλή στον πατέρα του, για τον οποίο σε συνεντεύξεις του έχει πει πόσο πολύ τον αγαπούσε και ότι ο ίδιος ο Έρι, ως χρέος, κατάφερε να εκπληρώσει τις επιθυμίες που εκείνος είχε και δεν εκπλήρωσε.Η «ελληνική» νουβέλα διαδραματίζεται πράγματι, κατά τα φαινόμενα, στους Λειψούς. Το νησί δεν κατονομάζεται αλλά είναι προφανώς αυτό, ανατολικά της Πάτμου, που κατονομάζεται, με θέα απέναντι στην Τουρκία. Ο αφηγητής, που είναι καταφανέστατα το alter ego του ίδιου του συγγραφέα, συναναστρέφεται μια περίεργη κοπέλα που είναι ορφανή, μόλις 14 ετών και έγκυος. Οι ντόπιοι τη θεωρούν κωφάλαλη και, από την ώρα που την είδαν έγκυο, της έκοψαν την καλημέρα. Αυτή όμως μπορεί να μεταδίδει τα μηνύματά της στον αφηγητή, εκείνος την καταλαβαίνει τι λέει, έστω και αν οι μόνοι ήχοι που βγάζει είναι ήχοι θαλασσινοί. Η κοπέλα του αφηγείται εντέλει την ιστορία της, είναι ο μόνος στον οποίο την αφηγείται. Βρέθηκε στην παραλία μετά από ναυάγιο και μεγάλωσε στο σπίτι του παπά ο οποίος της παραχωρούσε στέγη και τροφή έναντι εργασίας, μέχρι που της ήρθαν τα πρώτα έμμηνά της, οπότε την έδιωξε. Στον δρόμο μαθαίνουμε ότι εντέλει τη μικρή Ειρήνη (όπως την ονόμασαν οι ντόπιοι), την είχαν σώσει τα δελφίνια, με τα οποία ανέπτυξε πολύ στενή σχέση και στα οποία επέστρεφε τις νύχτες. Πρόκειται για πολύ τρυφερή ιστορία, ταυτόχρονα όμως και ιδιαίτερα αλληγορική. Η Ειρήνη είναι το πλάσμα εκείνο που ενώνει τη στεριά και τη θάλασσα, είναι ο σύνδεσμος «και» που ποτέ η ίδια δεν χρησιμοποιεί, με τον ίδιο το συγγραφέα να προσπαθεί να τη συναντήσει «στο όριο στεριάς και θάλασσας», στο μεγάλο αυτό σύνορο και να λέει ότι η θάλασσα είναι πιο δίκαιη από τη στεριά, ότι εκεί δεν υπάρχουν οι στεριανές ανισότητες, ούτε συσσώρευση αγαθών.Σε όλα του τα έργα ο Ντε Λούκα δείχνει μια ιδιαίτερη αγάπη και έναν απεριόριστο σεβασμό για τη φύση. Το ίδιο δείχνει και με τη στάση του ως πολίτης – λίγο έλειψε να μπει φυλακή για τη συμμετοχή του σε ενέργειες κατά της απόφασης δημιουργίας τρένου μεγάλης ταχύτητας που θα «τρυπάει» τις Άλπεις, όταν κατηγορήθηκε, άδικα όπως αποδείχθηκε, για «σαμποτάζ». Ο Έρι Ντε Λούκα έχει απεριόριστο σεβασμό και για τους ανθρώπους που συνεργάζονται με τη φύση, που παίρνουν επίσης από τον πλούτο της για να μας θρέψουν. Και αντίστοιχα αναρωτιέται για τη δική του χρησιμότητα ως συγγραφέα. Λέει για τον Παντελή, τον ψαρά: «Του μιλάω ιταλικά, απαντάει ελληνικά, συνεννοούμαστε με χειρονομίες και καταλήγουμε στην ανταλλαγή ανάμεσα στα ψάρια που βγήκαν από τη θάλασσα και μερικά χαρτονομίσματα. Είναι διαολεμένα χρήσιμα τα λεφτά, μου επιτρέπουν να πάρω από τα χέρια του Παντελή τον καρπό της δουλειάς του στ’ ανοιχτά, των νυχτεριών του στα σκοτεινά, των έμπειρων κινήσεών του στα βάθη που ξέρει από μνήμης. Με τι άλλο θα μπορούσα ν’ ανταλλάξω το δικό του με το δικό μου, με καμιά ιστορία;»Τα Public, σε συνεργασία με τις εκδόσεις Κέλευθος, αποφάσισαν να χαρίσουν τρία (3) αντίτυπα του βιβλίου «Η ιστορία της Ειρήνης» σε τρεις (3) τυχερούς, για να τα απολαύσουν στις διακοπές τους. Ο διαγωνισμός θα ολοκληρωθεί την 1η Αυγούστου, οπότε και θα πραγματοποιηθεί η κλήρωση. Πολλαπλές συμμετοχές δεν λαμβάνονται υπόψιν.  Η κλήρωση έγινε και οι νικητές είναι: Μαρία Γιάννου Νίκος Αρταβάνης Ελπίδα Τσάλα