Μαχάτμα Γκάντι: Μαθήματα ζωής από τον μεγάλο κήρυκα

Η φράση «η φτώχεια είναι η μεγαλύτερη μορφή βίας» αποτελεί μία από τις πιο διάσημες ρήσεις του. Όλοι τον ξέρουν ως «Μαχάτμα», που σημαίνει «Μεγάλη Ψυχή» στα σανσκριτικά, και πρόκειται για χαρακτηρισμό που του απέδωσε το 1915 ο συμπατριώτης του νομπελίστας ποιητής και στοχαστής Ραμπιντρανάθ Ταγκόρ.

Ο Μοχάντας Καραμτσάντ Γκάντι (το πλήρες όνομά του) πήρξε ινδός πολιτικός, επαναστάτης ακτιβιστής και έμελλε να αποτελέσει τον καταλύτη για την κατάρρευση της αποικιοκρατίας τις πρώτες δεκαετίες μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ήταν, επίσης, πρωτεργάτης της αντίστασης χωρίς τη χρήση βίας και η δράση του αποτέλεσε τομή για το παγκόσμιο ειρηνευτικό κίνημα. 

Ο Γκάντι γεννήθηκε στις 2 Οκτωβρίου του 1869 στο Πορμπαντάρ της (υπό αγγλική κυριαρχία) ινδικής επαρχίας Γκουτζαράτ και ήταν το μικρότερο παιδί του Καραμτσάντ Γκάντι, κυβερνήτη σ’ ένα από τα πριγκιπάτα του Γκουτζαράτ και της τετάρτης συζύγου του, Πουτλιμπάι. 

Όταν τελείωσε το σχολείο, η οικογένειά του αποφάσισε να τον στείλει στο Λονδίνο, για να σπουδάσει νομικά. Στην Αγγλία, την οποία φανταζόταν ως «χώρα φιλοσόφων και ποιητών, το ίδιο το κέντρο του πολιτισμού», αγωνίστηκε σκληρά για να προσαρμοστεί στον δυτικό τρόπο ζωής. 

Μετά την επιστροφή του στην Ινδία, το 1891, ο Γκάντι δυσκολεύτηκε να βρει δουλειά, γι’ αυτό δέχθηκε με μεγάλη χαρά μια πρόταση να εργαστεί σε ινδική εταιρεία στη Νότια Αφρική. Από εκεί και πέρα ξεκίνησε ο αγώνας του. Αρχικά ξυλοκοπήθηκε από τον λευκό οδηγό μιας άμαξας, επειδή αρνήθηκε να παραχωρήσει τη θέση του σ’ έναν λευκό επιβάτη, ενώ αργότερα αποχώρησε από την αίθουσα ενός δικαστηρίου, επειδή ο λευκός δικαστής απαίτησε να βγάλει το τουρμπάνι του. Είχε αποφασίσει πως δεν θα ανεχτεί άλλο την αδικία. 

Επί των ημερών του, το Ινδικό Εθνικό Κόμμα του Κογκρέσου μετατράπηκε σε μαζικό κόμμα με μεγάλη απήχηση, με τον Γκάντι να καλεί τον λαό της Ινδίας να δει την πραγματικότητα: δεν ήταν τα βρετανικά όπλα που τους κρατούσαν σκλάβους, αλλά οι ίδιες οι δικές τους ατέλειες και τα λάθη. Αυτό οι Ινδοί άρχισαν να το συνειδητοποιούν σταδιακά και έγινε ως κυρίαρχη αντίληψη στην κοινωνία όταν, το φθινόπωρο του 1924, έκανε απεργία πείνας τριών εβδομάδων για να τους παροτρύνει να ακολουθήσουν τον δρόμο της μη βίας. Αυτή ήταν μία από τις κυριότερες «δημόσιες νηστείες» του.

Το 1930 προχώρησε στην αντίσταση κατά του φόρου στο αλάτι,που επέβαλλαν οι Βρετανοί, οι οποίοι βρήκαν την ευκαιρία να τον βάλουν και πάλι στην φυλακή. Εκεί μέσα ο Γκάντι ξεκίνησε άλλη μια απεργία πείνας για να αποκτήσουν δικαιώματα οι «παρίες», που ήταν σε θέση χειρότερη και από εκείνη της χαμηλότερης κάστας. 

Στις 30 Ιανουαρίου 1948, καθώς κατευθυνόταν προς τον τόπο της βραδινής του προσευχής στο Δελχί, δολοφονήθηκε από τον 39χρονο φανατικό ινδουιστή Νατουράμ Γκότσε. Το όνομά του, όμως, θα μείνει στην αιωνιότητα, αφού έχει συνδεθεί με τρεις από τις μεγαλύτερες επαναστάσεις του 20ου αιώνα: την επανάσταση κατά της αποικιοκρατίας, των φυλετικών διακρίσεων και της βίας, και επηρέασε προσωπικότητες όπως ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ στις ΗΠΑ και ο Νέλσον Μαντέλα στη Νότιο Αφρική. 

Πρόσφατα, ο εγγονός του, Arun Gandhi, κυκλοφόρησε το βιβλίο «The Gift of Anger», που μεταφράστηκε στα ελληνικά και κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Διόπτρα με τίτλο «Μαχάτμα Γκάντι: Το δώρο του θυμού».

Εκεί περιγράφει 11 μαθήματα ζωής για τον σύγχρονο κόσμο, όπως του τα δίδαξε ο παππούς του. «Δεν πρέπει να ντρεπόμαστε για τον θυμό. Είναι ένα πολύ καλό και ισχυρό συναίσθημα που μας δίνει κίνητρο. Αυτό για το οποίο θα πρέπει να ντρεπόμαστε είναι ο λάθος τρόπος έκφρασής του», σημειώνει ο ίδιος μεταξύ άλλων.

Βρείτε το στο κοντινότερο κατάστημα Public και στο public.gr στα ελληνικά και στην αγγλική έκδοση!