Caput mortuum (1392) / Ο Ευριπίδης μέσα από τη ματιά του Μισέλ Φάις

Μέσα από τα κείμενα του Μισέλ Φάις ταξιδεύουμε ακόμα μία φορά στη ζωή κάποιου σημαντικού προσώπου από την ιστορία της τέχνης. Αυτή τη φορά, μέσα από το νέο βιβλίο «Caput mortuum (1392) - Φάρσα αφανισμού» εξερευνούμε τον Ευριπίδη, με οδηγό μας έναν ερευνητή που μελετά το έργο του.

Λίγα λόγια για το βιβλίο

Κάθε συζήτηση για αυτό το βιβλίο ξεκινάει από τον τίτλο του, ο οποίος χωρίζεται σε τρία διακρικά μέρη. Πρώτο του κομμάτι το «Caput mortuum», το οποίο προέρχεται από τα λατινικά και κυριολεκτικά μεταφράζεται σε «νεκρό κεφάλι». Η φράση αυτή, όμως, έχει συνδεθεί με την αλχημεία και χρησιμοποιείται για να περιγράψει τα άχρηστα απομεινάρια μίας χημικής διεργασίας, αλλά και με τη ζωγραφική. Το δεύτερο μέρος είναι ο αριθμός 1392, ο οποίος δεν αναφέρεται σε έτος, αλλά στον αριθμό στίχων μίας αρχαίας τραγωδίας. Ο τίτλος συμπληρώνεται από τον τρίτο πυλώνα του, τον υπότιτλο «Φάρσα αφανισμού». Τι θέλουν να πουν αυτά τα τρία στοιχεία που συνθέτουν τον τίτλο του βιβλίου;

Το καθένα με τον δικό του τρόπο είναι μία αναφορά στον Ευριπίδη, τη ζωή του και τη σημασία του έργου του. Μέσα από τα μάτια ενός μελετητή που ερευνά το έργο του αρχαίου τραγικού ποιητή, ο Μισέλ Φάις οδηγεί τον αναγνώστη σε ένα υπαρξιακό ταξίδι που θα τον φέρει αντιμέτωπο με τον εαυτό του, χάρη στην ιστορία του σπουδαίου διδασκάλου του αρχαίου θεάτρου. Το «Caput mortuum», λοιπόν, αναφέρεται στην απόχρωση με την οποία χρωματίζεται η ιστορία. Το 1392 είναι ο αριθμός των στίχων της κατάλοιπης τραγωδίας του Ευριπίδη, η οποία παραστάθηκε μετά το θάνατό του. Όσο για το «Φάρσα αφανισμού», η ερμηνεία της φράσης αυτής αφήνεται εν μέρει στον αναγνώστη να την ανακαλύψει μέσα στις σελίδες του βιβλίου. Η βία, κοινωνική και οικογενειακή, η παρακμή, πολιτισμική και πολιτική, η ηθική κατάπτωση, είναι όλα σημάδια μίας φθίνουσας πορείας. Μαζί με την σκοτεινή πλευρά του έργου του Ευριπίδη, ο ερευνητής (και ο Μισέλ Φάις), συναντά έντονο το κωμικό στοιχείο, την ευφορία και το γλέντι του θεού Διονύσου. Κάπου μέσα σε όλα αυτά τα αντιφατικά στοιχεία βρίσκεται η φάρσα για την οποία μας προϊδεάζει ο τίτλος.

Αν έχεις διαβάσει κάποιο από τα προηγούμενα έργα του Μισέλ Φάις, τότε η περιγραφή του νέου του μυθιστορήματος θα σου φάνηκε αμέσως πολύ οικεία. Το «Caput mortuum (1392) - Φάρσα αφανισμού» είναι το τέταρτο μέρος μίας άτυπης τετραλογίας βιβλίων στην οποία ο συγγραφέας αυτοπροσωπογραφεί διαφορετικούς σπουδαίους καλλιτέχνες. Η σειρά ξεκίνησε με το βιβλίο «Το μέλι και η στάχτη του Θεού» του 2002, που αφορούσε τον Τζούλιο Καΐμη, και συνεχίστηκε με το «Ελληνική αϋπνία» του 2004, με κεντρική φιγούρα τον Γεώργιο Βιζυηνό. Το τρίτο βιβλίο ήρθε το 2020 με τίτλο «Η ερευνήτρια» και εξέτασε τον Φραντς Κάφκα. Το νεότερο μυθιστόρημα της σειράς κυκλοφορεί εδώ και λίγες ημέρες από τις εκδόσεις Πατάκη και μπορείς να το αποκτήσεις στα καταστήματα Public και στο Public.gr.

Παρακάτω μπορείς να παρακολουθήσεις ένα απόσπασμα από το νέο βιβλίο, το οποίο διαβάζει η ηθοποιός Αλεξία Καλτσίκη: