And the Nobel goes to… Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες

“Υπάρχουν δύο είδη συγγραφέων: Αυτοί που είναι πρόσκαιρα στη μόδα δημιουργώντας εντυπώσεις και αυτοί που είναι διαχρονικοί ή, ας μας επιτραπεί ο όρος, larger than life. Μια τέτοια περίπτωση είναι και ο Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες. Ο Γκαμπριέλ Χοσέ Γκαρσία Μάρκες (το πλήρες όνομα) γεννήθηκε στις 6 Μαρτίου 1927, στο χωριό Αρακατάκα της Κολομβίας. Ήταν το πρώτο παιδί από συνολικά 7 αγόρια και 4 κορίτσια του φαρμακοποιού Γκαμπριέλ Γκαρσία και της Λουίζα Μάρκες, κόρης στρατιωτικού. Ο μικρός Γκάμπο, όπως ήταν το χαϊδευτικό του, μεγάλωσε με τον παππού του, τον συνταγματάρχη Νικολάς Ρικάρντο Μάρκες και τη γιαγιά του Τρανκιλίνα από τα 2 έως τα 10 του χρόνια. Τα χρόνια αυτά ήταν τα πιο καθοριστικά, όχι μόνο για τη ζωή του, αλλά και για τη λογοτεχνική του διαμόρφωση. Οι ατέλειωτες διηγήσεις του παππού του για τους εμφύλιους πολέμους, τα παραμύθια και οι ιστορίες που του αφηγούνταν η γιαγιά του για τους θρύλους και τις λαϊκές παραδόσεις της Κολομβίας καθόρισαν τη φαντασία του και σμίλεψαν το προσωπικό του στυλ γραφής. Τον πατέρα του τον γνώρισε όταν ήταν 7 χρόνων, γιατί μέχρι τότε η υπόλοιπη οικογένεια ζούσε στη Μπαρανκίλα. «Ο παππούς ήταν η πιο σημαντική μορφή στη ζωή μου. Από τότε που πέθανε δεν μου έχει συμβεί τίποτε το ενδιαφέρον και ως και σήμερα οι χαρές της ζωής μένουν ανολοκλήρωτες απλώς και μόνο επειδή δεν τις ξέρει ο παππούς», δήλωσε σε μια συνέντευξή του πολλά χρόνια μετά. Η πρώτη επαφή του με τη λογοτεχνία ήταν όταν παιδί βρήκε σε ένα σκονισμένο μπαούλο στην αποθήκη, το «Χίλιες και Μία Νύχτες». Πολύ γρήγορα άρχισε να διαβάζει τα πάντα, βιβλία όλα δανεικά. Αν και δεν ήταν ιδιαίτερα μελετηρός, κατάφερνε να είναι από τους πρώτους μαθητές στο κολλέγιο των Ιησουιτών «Σαν Χοσέ» της Μπαρανκίλια. Το 1947 άρχισε να φοιτά στο Πανεπιστήμιο νομικά και πολιτικές επιστήμες, και τον ίδιο χρόνο δημοσίευσε το πρώτο διήγημά του με τίτλο «Η 3η παραίτηση». Το 1948 μετακόμισε στην Καρταχένα των Δυτικών Ινδιών κι εκεί άρχισε να εργάζεται ως δημοσιογράφος. Συνεργάστηκε με πολλά περιοδικά και εφημερίδες σε Αμερική και Ευρώπη ενώ το 1955 κυκλοφόρησε το πρώτο του μυθιστόρημα με τίτλο «Ανεμοσκορπίσματα». Το 1958 παντρεύτηκε την από χρόνια αγαπημένη του, Μερσέδες Μπάρτσα Πάρδο. Η γνωριμία τους ξεκίνησε το καλοκαίρι του 1943, όταν η Μερσέδες ήταν μόλις 13 ετών. Παντρεύτηκαν 15 χρόνια μετά και απέκτησαν δύο γιούς. Πέρασαν όλα τα υπόλοιπα χρόνια μαζί αγαπημένοι ενώ ο Μάρκες την ενσωμάτωσε στον λογοτεχνικό του κόσμο, αφού σε τρία βιβλία υπάρχει αυτούσια η μορφή της και τα συναισθήματά του γι′ αυτήν. Τη δεκαετία 1960 μετακόμισε στην πόλη του Μεξικού, όπου εργάστηκε ως δημοσιογράφος, αρθρογράφος και σεναριογράφος. Το 1965, αφού τακτοποίησε όλες τις επαγγελματικές υποχρεώσεις του, αφιερώθηκε ολοκληρωτικά στη συγγραφή του αριστουργήματός του «Εκατό χρόνια μοναξιά», το οποίο και κυκλοφόρησε το 1967, κλεισμένος σε ένα μικρό δωμάτιο του σπιτιού, παντρεμένος με δυο παιδιά, χρωστώντας οχτώ νοίκια και υπολογίζοντας στην υπομονή του σπιτονοικοκύρη του. Για να επιβιώσουν πουλούσαν πράγματα του σπιτιού.Όταν επιτέλους το ολοκλήρωσε, ενθουσιασμένος πήγε με τη γυναίκα του στο ταχυδρομείο για να στείλουν τις 490 δακτυλογραφημένες σελίδες στον εκδότη στο Μπουένος Άιρες. Είχαν μαζί τους μόνο πενήντα πέσος. Έστειλαν όσες σελίδες μπορούσαν με αυτά τα χρήματα και επέστρεψαν σπίτι, για να πουλήσουν και τα τελευταία υλικά αγαθά που τους είχαν απομείνει. Έστειλαν και το υπόλοιπο βιβλίο την ίδια μέρα. Η 1^η έκδοση εξαντλήθηκε σε μια εβδομάδα. Την επόμενη εβδομάδα εξαντλήθηκε και η 2^η έκδοση και, ξεμένοντας από χαρτί, ο εκδοτικός οίκος έκανε την 3^η έκδοση τον Σεπτέμβρη του 1967! Οι πωλήσεις του βιβλίου σήμερα έχουν ξεπεράσει τα 30 εκατομμύρια αντίτυπα παγκοσμίως. Όπως έλεγε ο ίδιος, το βιβλίο πήγασε από την εμμονή του να επιστρέψει στο σπίτι του παππού και της γιαγιάς και την ιδιόρυθμή σχέση του πατέρα με τον πεθερό του. Η φρενίτιδα της φήμης του ξεκίνησε άμεσα, αρχικά στη Λατινική Αμερική και πολύ γρήγορα η πολυπόθητη αναγνώριση θα ερχόταν και από την Ευρώπη. O Πάμπλο Νερούδα έκανε λόγο για τον νέο Θερβάντες!Την εποχή εκείνη έκαναν εμφάνιση στα γράμματα και άλλοι λατινοαμερικανοί συγγραφείς, όπως ο Χούλιο Κορτάσαρ και ο Χόρχε Λουίς Μπόρχες από την Αργεντινή, ο Μιγκέλ Άνχελ Αστούριας από τη Γουατεμάλα, ο επιστήθιος φίλος του Μάρκες, Κάρλος Φουέντες από το Μεξικό, ο περουβιανός «άσπονδος φίλος του» Μάριο Βάργκας Λιόσα και πολλοί άλλοι. Το φαινόμενο αυτό έμεινε γνωστό ως «Λατινοαμερικάνικο Μπουμ». Το 1982 τιμήθηκε με το Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας «για τα μυθιστορήματα και τα διηγήματά του, στα οποία το φανταστικό και το πραγματικό συνδυάζονται σε έναν πλούσιο κόσμο φαντασίας, αντανακλώντας τη ζωή και τις συγκρούσεις μιας ηπείρου», όπως επεσήμανε η Σουηδική Ακαδημία. Αφού μεσολάβησε «Το φθινόπωρο του Πατριάρχη» το 1975, μια πολιτική καταγγελία κατά των δικτατόρων της Λατινικής Αμερικής και το «Χρονικό ενός προαναγγελθέντος θανάτου» το 1981, μια πραγματική ιστορία βεντέτας, της οποίας ο πρώτος αναγνώστης θα είναι ο επιστήθιος φίλος του, Φιντέλ Κάστρο, ακολουθεί το εμβληματικό «Ο έρωτας στα χρόνια της χολέρας» το 1987, με πρώτη ύλη την ιστορία του έρωτα των γονιών του. Στο βιβλίο παίρνει την πραγματικότητα και την μεταμορφώνει σε μύθο. Με τη φαντασία και την ικανότητά του την ξαναπαραδίδει εμπλουτισμένη με τον «μαγικό ρεαλισμό» του.Θα ακολουθήσουν κι άλλα βιβλία. «Ο Στρατηγός μες στον Λαβύρινθό του» (1990), «Περί έρωτος και άλλων δαιμονίων» (1994), «Η Είδηση μιας Απαγωγής» (1996), «Οι Θλιμμένες Πουτάνες της Ζωής μου» (2004) και η μυθιστορηματική βιογραφία του Μπολιβάρ. Το 2002, έχοντας ήδη διαγνωστεί με καρκίνο στους πνεύμονες, κυκλοφόρησε την αυτοβιογραφία του «Ζω για να τη διηγούμαι». Τα τελευταία χρόνια της ζωής του είχε αποσυρθεί από τη δημοσιότητα. Έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 87 ετών, στις 17 Απριλίου του 2014. Ο Γκάμπο αφομοίωσε τόσες πολλές τεχνικές στο έργο του, απ' όλες τις σχολές και τις εποχές της λογοτεχνίας. Τόλμησε να ανοιχτεί όσο λίγοι σε όλα τα είδη, ενώ πηγαινοερχόταν από την πολιτική στην τέχνη με υποδειγματικό τρόπο. Προσεχώς θα επανακυκλοφορήσουν τα έργα του από τις εκδόσεις Ψυχογιός.„

Κατερίνα ΔαβέταPublic Γλυφάδας