Ραδιοτηλεσκόπιο Arecibo: ένα χρόνο μετά την καταστροφή

Το ραδιοτηλεσκόπιο του Arecibo στο Puerto Rico κατέρρευσε την 1η Δεκεμβρίου του 2020, γκρεμίζοντας, μαζί με τους πύργους του, και την ψυχολογία ολόκληρης της κοινότητας των ραδιοαστρονόμων και, γενικότερα, της φυσικής.

Το Arecibo Observatory αποτέλεσε το ισχυρότερο όργανο μελέτης για εκατοντάδες επιστήμονες και έκανε πάμπολλες ανακαλύψεις. Η έλλειψη συντήρησης, όμως, το είχε κάνει επικίνδυνο και η κατάρρευση ήταν κάτι μάλλον αναπόφευκτο. Το «πιάτο» του, διαμέτρου 305 μέτρων, οι τρεις πυλώνες και η πλατφόρμα οργάνων ήταν αναγνωρίσιμα σε ολόκληρο τον κόσμο. Προς τα τέλη του περασμένου έτους, όμως, μετά την θραύση ενός καλωδίου και λίγο αργότερα ενός δεύτερου, η εγκατάσταση είχε γίνει επικίνδυνη. Το National Science Foundation των ΗΠΑ, στο οποίο ανήκε το ραδιοτηλεσκόπιο, είχε ήδη κρίνει πως η εγκατάσταση ήταν ήδη πέραν επισκευής και θα χρειαζόταν να αποσυναρμολογηθεί και να κατεδαφιστεί.

Ενώ οι ειδικοί μελετούσαν την εγκατάσταση για να αποφασίσουν για τον ασφαλέστερο τρόπο αποσυναρμολόγησης, η βαρύτητα αποφάσισε να λύσει το πρόβλημα, κατεβάζοντας ολόκληρη την πλατφόρμα μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα και ρίχνοντας και τμήμα ενός πυλώνα πάνω στο «πιάτο» και καταστρέφοντας ολοσχερώς την εγκατάσταση.

Μπορείς να δεις το επίσημο βίντεο της κατάρρευσης εδώ:

Το ραδιοτηλεσκόπιο ξεκίνησε να λειτουργεί το 1963 και είχε στο παλμαρέ του πολλές ανακαλύψεις και παρατηρήσεις. Μάλιστα, είχε την τιμή να «πρωταγωνιστήσει» και σε δύο διάσημες ταινίες του Hollywood: το “Goldeneye” και το “Contact”. Αλλά, όπως αναφέρουν οι ίδιοι οι κάτοικοι του Puerto Rico, το ραδιοτηλεσκόπιο είχε γίνει σύμβολο της μικρής χώρας της Καραϊβικής. Τώρα, μετά «θάνατον», το ραδιοτηλεσκόπιο θα πρωταγωνιστήσει σε ακόμα ένα ντοκιμαντέρ: στο “The Biggest Dream”, το οποίο έχει θέμα το ίδιο το ραδιοτηλεσκόπιο, την ιστορία του, τις ανακαλύψεις του, την κληρονομιά που αφήνει πίσω του, αλλά και την καταστροφή του.

Δες το trailer του ντοκιμαντέρ:

Τους μήνες που μεσολάβησαν από την κατάρρευση, εξελίσσεται μια ολόκληρη επιχείρηση αποσυναρμολόγησης του τηλεσκοπίου και καθαρισμού της περιοχής από τα απομεινάρια του πιάτου και τα θραύσματα της πλατφόρμας και των πυλώνων. Έχει ήδη ολοκληρωθεί ένα μεγάλο μέρος του καθαρισμού και των επισκευών, ενώ συνεχίζεται το έργο της αποκομιδής των οργάνων παρατήρησης, της αποθήκευσης όσων δεν καταστράφηκαν, αλλά και της επισκευής των κτιρίων, όπου υπάρχουν ζημιές. Θα πρέπει να υπενθυμίσουμε πως στο μέρος λειτουργεί ολόκληρο επιστημονικό και εκπαιδευτικό ίδρυμα, το οποίο συνεχίζει και υπάρχει. Εκτός αυτών, οι έρευνες συνεχίζουν για την διερεύνηση της κατάρρευσης, αν και, μέχρις στιγμής, δεν έχει εντοπιστεί κάποια ξεκάθαρη αιτία.

Αυτή τη στιγμή, το ραδιοτηλεσκόπιο δεν υπάρχει. Ήδη, όμως, έχουν ξεκινήσει οι προτάσεις για την κατασκευή ενός νέου οργάνου στο ίδιο σημείο, αν και δε μπορούμε να γνωρίζουμε τι θα γίνει τελικά, μιας και οι προτάσεις είναι πολλές και κάποιες… ιδιαιτέρως ευφάνταστες!