Περίληψη: Είναι μια γνωστή παράδοση στον εκδοτικό κόσμο: Κάθε φορά που ένας συγγραφέας τιμάται με Νόμπελ...
18 Οκτωβρίου , 2016 • 3 MINS READ
You are very well read, it’s well known: Τα καλύτερα βιβλία για τον Bob Dylan!
Είναι μια γνωστή παράδοση στον εκδοτικό κόσμο: Κάθε φορά που ένας συγγραφέας τιμάται με Νόμπελ Λογοτεχνίας, τα βιβλία του να βγαίνουν στις βιτρίνες και τα μπροστινά ράφια των βιβλιοπωλείων, ώστε ακόμα και όσοι δεν είχαν έρθει σε επαφή με αυτά, να το κάνουν τώρα. Κάλλιο αργά, παρά ποτέ.Στην περίπτωση του Bob Dylan, φετινού νικητή του Νόμπελ Λογοτεχνίας, σε μια βράβευση που αποτέλεσε δικαίωση για εκατομμύρια μουσικόφιλους και κοινωνούς της ροκ νοοτροπίας, τα πράγματα είναι κάπως διαφορετικά. Αλλά όχι και τόσο διαφορετικά… Γιατί μπορεί η συνεισφορά του τεράστιου αυτού καλλιτέχνη να μην εστιάζεται σε αναγνώσματα που έχει εκδώσει αλλά σε στίχους τραγουδιών, ωστόσο μέσα στα χρόνια και ιδίως την τελευταία 15ετία, ο κόσμος της διανόησης έχει ανταποκριθεί με χιλιάδες βιβλία γύρω από τη ζωή και το έργο του. Ένα inside joke λέει ότι αν δεν έχεις διαβάσει τουλάχιστον ένα βιβλίο για τον Dylan, δεν είσαι πραγματικός φαν του…Από πού να αρχίσουμε, θα πείτε… Μια καλή αφετηρία προσφέρει το “Bob Dylan: A Biography” του Bob Batchelor, βιογραφία που παραθέτει όλη τη ζωή, το έργο του και μια ανάλυση πάνω στη συμβολή του στην ποπ κουλτούρα. Για όσους προτιμούν λίγο παραπάνω αλατοπίπερο, το “Down the Highway” του Howard Sounes γράφτηκε έπειτα από ενδελεχή έρευνα και εκατοντάδες συνεντεύξεις με ανθρώπους που σχετίζονται με τον Dylan. Όταν πρωτοεκδόθηκε το 2001, είχε αποκαλύψει μεταξύ άλλων τον γάμο του τραγουδοποιού με την Carolyn Dennis, γάμο που κράτησε από το 1986 έως το 1992 και που ο Dylan είχε φροντίσει να κρατήσει εντελώς κρυφό από τα φώτα της δημοσιότητας.
Αν υπάρχει ένας άνθρωπος που ξέρει τον Dylan σαν το πίσω μέρος του χεριού του, αυτός είναι ο Sean Wilentz, επίσημος ιστορικός του bobdylan.com. Στο “Bob Dylan in America”, το οποίο ξεχωρίζει μεταξύ άλλων και λόγω του υπέροχου εξωφύλλου του, ο Wilentz ακολουθεί τον Dylan από τα πρώτα του live στο Greenwich Village, μέχρι το λεγόμενο Never Ending Tour που συνεχίζεται μέχρι σήμερα, αναλύοντας παράλληλα το έργο του. Την ώρα όμως που ο Wilentz ρίχνει το μεγαλύτερο βάρος στη δεκαετία του ’60, ο Ian Bell στο “Time Out Of Mind – The Lives of Bob Dylan” ξεκινά από τα μέσα της δεκαετίας του ’70, φωτίζοντας πτυχές λιγότερο προβεβλημένες. Όταν εκδόθηκε πριν από δύο χρόνια, οι Financial Times είχαν κάνει λόγο για «την καλύτερη rock βιογραφία όλων των εποχών».Για τους πιο «καμένους» φαν, ή τέλος πάντων αυτούς που έχουν ήδη μια στενή επαφή με τον Dylan και θέλουν να την κάνουν στενότερη, το “Revolution in the air” του Clinton Heylin παραθέτει με λεπτομέρειες τη διαδικασία δημιουργίας όλων των τραγουδιών του από το 1957 έως το 1973, ακόμα και αυτών που δεν κυκλοφόρησαν ποτέ (!). Όσοι αντέξουν ως το τέλος, μπορούν να προχωρήσουν και στον δεύτερο τόμο, που έχει τίτλο “Still on the road” και καλύπτει την περίοδο 1974-2010. Ιδιαιτέρως διεισδυτική είναι και η ματιά του ξακουστού ντιλανολόγου Greil Marcus, που στο “Bob Dylan – Writings, 1968-2010” συγκεντρώνει όλα τα ιστορικά κείμενα που έγραψε για τον καλλιτέχνη.
Αλλάζοντας κλίμα, κάτι που παρουσιάζει επίσης ενδιαφέρον για όποιον θέλει να εντρυφήσει στο σύμπαν του Bob Dylan, είναι να διαβάσει τα βιβλία που διαμόρφωσαν τον ίδιο σε νεαρή ηλικία, τα οποία μπορεί κανείς να βρει στο Public τόσο στην ελληνική όσο και στην ξενόγλωσση έκδοσή τους: Νο1 δεν θα μπορούσε παρά να είναι το «Στο δρόμο» του Jack Kerouac, ευαγγέλιο της γενιάς των beat και καθοριστικό σημείο αναφοράς για όλους όσους διάλεξαν το ταξίδι και την περιπέτεια, αντί για τον συμβιβασμό σε μια προκαθορισμένη ζωή. Το «Ουρλιαχτό» του Allen Ginsberg, από τα πιο εμβληματικά ποιήματα του 20ου αιώνα, επηρέασε βαθιά τη γραφή του Dylan και έγινε η απαρχή για μια σχέση αμοιβαίας εκτίμησης με τον ποιητή, που κράτησε χρόνια. Ύμνος στον άνθρωπο και στην ανθρωπιά, τα «Σταφύλια της οργής» του John Steinbeck συντέλεσαν στην κοινωνική αφύπνισή του, έχοντας άλλωστε αποτελέσει στο παρελθόν πηγή έμπνευσης για τον μέντορά του, τον τροβαδούρο της folk Woody Guthrie. Τέλος, από τη λίστα δεν θα μπορούσε να λείπει ο «Τροπικός του Καρκίνου» του Henry Miller. Το Μάρτιο του 1966, σε συνέντευξή του στο Playboy, ο Dylan δήλωνε:
Αν υπάρχει ένας άνθρωπος που ξέρει τον Dylan σαν το πίσω μέρος του χεριού του, αυτός είναι ο Sean Wilentz, επίσημος ιστορικός του bobdylan.com. Στο “Bob Dylan in America”, το οποίο ξεχωρίζει μεταξύ άλλων και λόγω του υπέροχου εξωφύλλου του, ο Wilentz ακολουθεί τον Dylan από τα πρώτα του live στο Greenwich Village, μέχρι το λεγόμενο Never Ending Tour που συνεχίζεται μέχρι σήμερα, αναλύοντας παράλληλα το έργο του. Την ώρα όμως που ο Wilentz ρίχνει το μεγαλύτερο βάρος στη δεκαετία του ’60, ο Ian Bell στο “Time Out Of Mind – The Lives of Bob Dylan” ξεκινά από τα μέσα της δεκαετίας του ’70, φωτίζοντας πτυχές λιγότερο προβεβλημένες. Όταν εκδόθηκε πριν από δύο χρόνια, οι Financial Times είχαν κάνει λόγο για «την καλύτερη rock βιογραφία όλων των εποχών».Για τους πιο «καμένους» φαν, ή τέλος πάντων αυτούς που έχουν ήδη μια στενή επαφή με τον Dylan και θέλουν να την κάνουν στενότερη, το “Revolution in the air” του Clinton Heylin παραθέτει με λεπτομέρειες τη διαδικασία δημιουργίας όλων των τραγουδιών του από το 1957 έως το 1973, ακόμα και αυτών που δεν κυκλοφόρησαν ποτέ (!). Όσοι αντέξουν ως το τέλος, μπορούν να προχωρήσουν και στον δεύτερο τόμο, που έχει τίτλο “Still on the road” και καλύπτει την περίοδο 1974-2010. Ιδιαιτέρως διεισδυτική είναι και η ματιά του ξακουστού ντιλανολόγου Greil Marcus, που στο “Bob Dylan – Writings, 1968-2010” συγκεντρώνει όλα τα ιστορικά κείμενα που έγραψε για τον καλλιτέχνη. Αλλάζοντας κλίμα, κάτι που παρουσιάζει επίσης ενδιαφέρον για όποιον θέλει να εντρυφήσει στο σύμπαν του Bob Dylan, είναι να διαβάσει τα βιβλία που διαμόρφωσαν τον ίδιο σε νεαρή ηλικία, τα οποία μπορεί κανείς να βρει στο Public τόσο στην ελληνική όσο και στην ξενόγλωσση έκδοσή τους: Νο1 δεν θα μπορούσε παρά να είναι το «Στο δρόμο» του Jack Kerouac, ευαγγέλιο της γενιάς των beat και καθοριστικό σημείο αναφοράς για όλους όσους διάλεξαν το ταξίδι και την περιπέτεια, αντί για τον συμβιβασμό σε μια προκαθορισμένη ζωή. Το «Ουρλιαχτό» του Allen Ginsberg, από τα πιο εμβληματικά ποιήματα του 20ου αιώνα, επηρέασε βαθιά τη γραφή του Dylan και έγινε η απαρχή για μια σχέση αμοιβαίας εκτίμησης με τον ποιητή, που κράτησε χρόνια. Ύμνος στον άνθρωπο και στην ανθρωπιά, τα «Σταφύλια της οργής» του John Steinbeck συντέλεσαν στην κοινωνική αφύπνισή του, έχοντας άλλωστε αποτελέσει στο παρελθόν πηγή έμπνευσης για τον μέντορά του, τον τροβαδούρο της folk Woody Guthrie. Τέλος, από τη λίστα δεν θα μπορούσε να λείπει ο «Τροπικός του Καρκίνου» του Henry Miller. Το Μάρτιο του 1966, σε συνέντευξή του στο Playboy, ο Dylan δήλωνε: «Ο Henry Miller το είπε: O ρόλος του καλλιτέχνη είναι να εμβολιάζει τον κόσμο με απογοήτευση»Απογοητευμένοι ή όχι, τώρα είναι η καλύτερη περίοδος να μελετήσουμε τον Dylan όπως του αρμόζει.
