Ο Θάνατος του Στάλιν: To Υπ. Πολιτισμού της Ρωσίας απαγορεύει ένα φιλμ, επειδή δεν εγκρίνει την οπτική του γωνία!

Aν ψάξεις λόγους για να απαγορεύσεις μια ταινία, εύκολα θα βρεις αρκετούς. Ιδίως αν η ταινία αυτή αποφεύγει τις κοινοτυπίες, αδιαφορεί για τη mainstream αποδοχή και τολμά να θίξει μεγάλα κοινωνικοπολιτικά ταμπού. Το Κουρδιστό Πορτοκάλι (1971) παρέμενε εκτός βρετανικών αιθουσών μέχρι και το 2000 επειδή (υποτίθεται ότι) προμόταρε την ανεξέλεγκτη βία. Το Life of Brian των Monty Python (1979) θεωρήθηκε βλάσφημο ως προς το Χριστιανισμό από πολλούς «επίσημους εκπροσώπους» του Θεού. Πολύ πιο πρόσφατα, το εξαιρετικό Foxtrot του Samuel Maoz (2017), αποκηρύχθηκε από τον Υπουργό Πολιτισμού του Ισραήλ, επειδή δείχνει τις Δυνάμεις Άμυνας της χώρας να συγκαλύπτουν έναν φόνο. Φέτος, στη λίστα αυτή με τις «απαγορευμένες» ταινίες των οποίων η αίγλη αυξάνεται ακριβώς επειδή κάποιοι πιστεύουν ότι δεν πρέπει να τις δούμε, έρχεται να προστεθεί Ο Θάνατος του Στάλιν. Η βρετανική «μαύρη» κωμωδία του βραβευμένου σκηνοθέτη Αρμάντο Ιανούτσι, που παρουσιάζει τη μάχη για την εξουσία στη Σοβιετική Ένωση μετά το θάνατο του Ιωσήφ Στάλιν το 1953. Η ταινία θα έκανε πρεμιέρα στους ρωσικούς κινηματογράφους στις 25 Ιανουαρίου, ωστόσο η άδεια προβολής της ανακλήθηκε. Ο πρόεδρος του Κοινωνικού Συμβουλίου, Γιούρι Πολιακόφ δήλωσε ότι ο Θάνατος του Στάλιν δεν πρέπει να προβληθεί στην Ρωσία, επειδή έχει γνωρίσματα «ιδεολογικής πάλης». Η Ναντιέζντα Ουσμάνοβα, αρμόδια του τμήματος ενημέρωσης της Ρωσικής Εταιρείας Στρατιωτικής Ιστορίας δήλωσε στο πρακτορείο Reuters ότι πρόκειται «για μια άθλια ταινία, μια κακή και βαρετή ταινία, σιχαμερή αποκρουστική και υβριστική». Ακόμα, ο εκπρόσωπος τύπου του Κομμουνιστικού Κόμματος της Ρωσίας, Αλεξάντρ Γιούσενκο είχε απευθύνει έκκληση να απαγορευτεί η προβολή «αυτής της αθλιότητας».Η κατακραυγή από τα παραπάνω υψηλά πρόσωπα της Ρωσίας, έχει οδηγήσει σε δύο συνέπειες που εύκολα μπορούσε κανείς να προβλέψει: Πρώτον, ένα αρκετά μεγάλο κοινό που δεν σκόπευε να δει την ταινία, έχει τώρα την περιέργεια να την παρακολουθήσει. Δεύτερον, το υποδειγματικό ομότιτλο graphic novel του Fabien Nury στο οποίο βασίστηκε το φιλμ, βλέπει τις πωλήσεις του να αυξάνονται κατακόρυφα. Την ώρα που οι σύμβουλοι του Υπουργείου Πολιτισμού της Ρωσίας κάνουν λόγο για «προσχεδιασμένη προβοκάτσια», η ανά χείρας εικονογράφηση της ιστορίας του Nury παίρνει απόσταση από την ιστορία - και την ανασυνθέτει για να αναδείξει τη θεμελιώδη ουσία της. Το σημαντικό στο βιβλίο, που κυκλοφόρησε τον περασμένο Δεκέμβρη στα ελληνικά από τις εκδόσεις ΟΞΥ, δεν είναι η ακρίβεια των γεγονότων που παρατίθενται, αλλά η αυθεντικότητα της οπτικής γωνίας. Κι αν η διαφορετική άποψη ενοχλεί, τότε οδηγούμαστε σε ένα βασικό συμπέρασμα για την ελευθερία του λόγου και της έκφρασης στη Ρωσία. Μια χώρα που και άλλοι σκηνοθέτες όπως ο Αντρέι Σβιάνγκιντσεφ (“Leviathan”, “Loveless”) καυτηριάζουν σε κάθε πλάνο τους, γυρεύοντας όχι τους φταίχτες αλλά τη διέξοδο από μια ασφυκτική πραγματικότητα, μέσα από τα μάτια της τέχνης.