Netflix: Κρύβει το Bandersnatch το μέλλον της online διαφήμισης;

Σου αρέσει το Black Mirror; Αν δεν ξέρεις τι είναι, πρόκειται για μια ονομαστή σειρά επιστημονικής φαντασίας, η οποία ξεκίνησε από το βρετανικό Channel 4 και από το 2016 «μετακόμισε» στην πλατφόρμα του Netflix. Τα επεισόδια δεν ακολουθούν κάποια συγκεκριμένη ιστορία ή πλοκή· αντιθέτως, είναι αυτοτελείς ιστορίες. Επίσης, αν ακούς «επιστημονική φαντασία» και φαντάζεσαι λέιζερ, διαστημόπλοια, εξωγήινους και... πίου-πίου, ε, καμία σχέση! Το Black Mirror είναι σκληρή, βαθιά φιλοσοφική, σκεπτόμενη και κατά κύριο λόγο δυστοπική επιστημονική φαντασία.

Λίγες μέρες πρινεκπνεύσει το 2018, το Netflix κυκλοφόρησε το «Bandersnatch», το οποίο δεν είναι επεισόδιο της νέας σεζόν, αλλά ξεχωριστή ταινία. Με μια διαφορά: βλέποντας την ταινία στο Netflix, κάθε φορά που οι δημιουργοί έκριναν πως «πρέπει», καλείσαι – ναι, εσύ, ο θεατής– να αποφασίσεις, μεταξύ δύο επιλογών κάθε φορά, για το τι θα κάνει ο ήρωας της ιστορίας, ένας 19χρονος ονόματι Stephan. 

Ενώ κάποιες επιλογές είναι θεμελιώδεις για τη συνέχεια της ιστορίας και επηρεάζουν την πλοκή, άλλες, όπως η πρώτη, στερούνται σημασίας.

Αν δεν έχεις δει την ταινία, δεν πρόκειται να σου χαλάσουμε το τέλος με spoilers· στην αρχή, όμως (μιλάμε για τα πρώτα 10 δευτερόλεπτα), ο ήρωας καλείται να επιλέξει μεταξύ δύο κουτιών δημητριακών. Και, μάντεψε! Την απόφαση θα πρέπει να πάρεις εσύ, ο θεατής.

Βλέποντας την ταινία, στην αρχή πιστέψαμε πως η επιλογή αυτή μπήκε για να εξοικειώσει τους θεατές με τη διαδικασία επιλογής. Μιας και ακόμα ήταν η αρχή, σκεφτήκαμε κάπως απλοϊκά, είναι το καλύτερο σημείο για να βάλεις μια «επιλογή» ώστε όσοι παρακολουθούν να καταλάβουν πώς λειτουργεί και τι γίνεται, δεδομένου πως δεν έχεις άπειρο χρόνο να επιλέξεις και η ροή της ταινίας συνεχίζεται. Για την ακρίβεια, έχεις ελάχιστα δευτερόλεπτα στη διάθεσή σου, με το countdown να είναι ορατό στην οθόνη με τη μορφή μιας μπάρας που μικραίνει!

Σε δεύτερη ανάλυση, όμως, το γεγονός πως καλείσαι να επιλέξεις ανάμεσα σε δύο υπαρκτές μάρκες δημητριακών, από γνωστότατες εταιρείες, πάει τη σκέψη σε άλλους δρόμους.

Κατ' αρχήν, υπάρχει ένα τεράστιο ατού σε αυτή τημορφή ταινίας: είναι πολύ πιο δύσκολο (για την ώρα) να γίνει παράνομη αντιγραφή της. Η ταινία δεν είναι γραμμική, επομένως ο επίδοξος πειρατής είτε θα αντιγράψει, απλά, μια από τις πιθανές «διαδρομές» στην ιστορία της ταινίας, ακολουθώντας τις δικές του απαντήσεις σε κάθε σημείο επιλογής, είτε θα πρέπει να αντιγράψει κάθε πιθανό τμήμα του video stream, που αντιστοιχεί σε κάθε πιθανό παρακλάδι επιλογής, και να βρει κάποιον τρόπο (ο οποίος αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει καν) να βάλει στους video players και στα διάφορα formats αρχείων video (πχ mkv, avi, mpg και λοιπά) τέτοιες δυνατότητες επιλογής και αναπαραγωγής.

Σε ένα δεύτερο επίπεδο, όμως, μπορούν να εισαχθούν κάποιες επιλογές οι οποίες να μην έχουν σχέση με την πλοκή, αλλά να αποτελούν διαφήμιση. Διαλέγεις την κασέτα Pink Floyd ή Led Zeppelin στο αυτοκίνητο του ήρωα; Διαλέγεις Twix ή Snickers για να φάει η ηρωίδα; Προτιμάς ο ήρωάς σου να πιει Coca Cola ή Pepsi;

Καταλαβαίνεις πως όλες οι επιλογές είναι, εν δυνάμει, διαφήμιση. Εκτός από τα διαφημιστικά δολάρια των δημητριακών, μεμονωμένες σκηνές μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως δοκιμή, για παράδειγμα, νέων προϊόντων, συσκευασιών ή διαφημιστικών οδών.

Κι όμως, υπάρχει και τρίτο επίπεδο! Όπως κάνουν τα Facebook, Google και τόσα άλλα διαδικτυακά μέσα, το ίδιο το Netflix μπορεί να κρατά αποθηκευμένα τα δεδομένα σχετικά με τις προτιμήσεις που έχεις και να τα «πουλάει» (ακριβώς όπως ήδη κάνουν το Facebook και το Google) σε διαφημιστές ή να τα χρησιμοποιεί για να σου... σερβίρει πιο ενδιαφέρουσες διαφημίσεις, στοχευμένες σε εσένα.

Το Netflix, αυτή τη στιγμή, διαθέτει τη μοναδική, ίσως,  πλατφόρμα τέτοιου διαδραστικού υλικού με την τεχνολογία Branch Manager. Αυτό που ενδιαφέρει την εταιρεία, για τώρα, είναι να συνεχίσει να παράγει τέτοιο υλικό και να κάνει το όνομα Netflix ταυτόσημο της interactive ψυχαγωγίας.