«Αναμνήσεις ενός αντισημίτη»: Από την απάθεια ως το Ολοκαύτωμα

Ένα κλασικό και πολύ σημαντικό έργο της ευρωπαϊκής λογοτεχνίας εξέδωσαν πρόσφατα στα ελληνικά οι εκδόσεις Δώμα. Ο λόγος για το βιβλίο «Αναμνήσεις ενός αντισημίτη» του Gregor von Rezzori, μια ειλικρινής -και μερικώς βιογραφική- παρουσίαση των αντιλήψεων που κυριαρχούσαν στο μυαλό πολλών Ευρωπαίων κατά τη διάρκεια του μεσοπολέμου και του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου σχετικά τους Εβραίους. Το βιβλίο δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά το 1979 στη Γερμανία και τώρα γίνεται διαθέσιμο για πρώτη φορά στα ελληνικά.

Λίγα λόγια για το βιβλίο

Ο τίτλος του είναι επιμελώς έντονος, καθώς αυτός είναι ο σκοπός του: να κάνει τον αναγνώστη να νιώσει άβολα, ακριβώς όπως νιώθει και ο πρωταγωνιστής του. Η αφήγηση αποτελείται από πέντε διακριτές ιστορίες, που ακολουθούν τον Gregor σε πέντε διαφορετικές φάσεις της ζωής του, από τα παιδικά του χρόνια μέχρι τη μέση ηλικία. Γόνος μιας πρώην αριστοκρατικής οικογένειας ο ίδιος, μοιράζεται ιστορίες που καθεμιά οδηγεί σε διαφορετικό σημείο της Ευρώπης.

Ο πρωταγωνιστής Gregor δανείζεται πολλά χαρακτηριστικά από τον ομώνυμο συγγραφέα Gregor. Τόσο ο συγγραφέας, όσο και ο χαρακτήρας, κατάγονται από την κεντρική Ευρώπη και στη ζωή τους έζησαν σε πολλές διαφορετικές πόλεις υπό διαφορετικά καθεστώτα. Ο κεντρικός χαρακτήρας, στις πέντε ιστορίες του βιβλίου, εξιστορεί τις εμπειρίες του από τη Μπουκοβίνα, το Βουκουρέστι, τη Βιέννη, το Βερολίνο, τη Ρώμη. Τόσο ο Gregor von Rezzori όσο και ο πρωταγωνιστής της αφήγησής του είχαν στενές σχέσεις με τον εβραϊκό πληθυσμό των κοινοτήτων τους - τόσο φιλικές όσο και ερωτικές.

Πώς μπορεί ο πρωταγωνιστής Gregor να εξισορροπήσει αυτό το γεγονός με την προκατειλημμένη του αντίληψη για τους Εβραίους; Ο κεντρικός χαρακτήρας του βιβλίου δεν βλέπει τον εαυτό του σαν ναζιστή, η απάθειά του όμως τον κάνει συμμέτοχο σε ένα έγκλημα που γίνεται όλο και πιο βίαιο. Η Γερμανία καλύπτεται από το πέπλο του ναζισμού με τη σιωπηρή συγκατάθεση πολλών πολιτών.

Μπορεί το κλασικό έργο του Gregor von Rezzori να σοκάρει τον αναγνώστη του με την απάθεια και την ειλικρίνεια που προβάλει αλλά αυτός ακριβώς είναι ο λόγος που αξίζει να το διαβάσουμε. Η πραγματικότητα της φρικαλεότητας της αντιμετώπισης των Εβραίων κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, όπως την βίωσαν οι «αμέτοχοι» πολίτες, είναι μια ευκαιρία να δούμε το θέμα από διαφορετική οπτική, μαθαίνοντας πολλές λεπτομέρειες.

Το βιβλίο «Αναμνήσεις ενός αντισημίτη» θα το βρεις άμεσα διαθέσιμο στο public.gr και στη βιβλιοθήκη των καταστημάτων Public.