Διεκδικώντας τη Δημοκρατία: Από τον Πάμπλο Ιγκλέσιας των Podemos

Περίληψη: Είναι σημείο των καιρών πως με τόσες πολιτικές εξελίξεις που διαδέχονται η μία την άλλη...

Είναι σημείο των καιρών πως με τόσες πολιτικές εξελίξεις που διαδέχονται η μία την άλλη και μάλιστα με ιλιγγιώδεις ταχύτητες, όλοι μας, πλέον, έχουμε αποκτήσει μια διαφορετική σχέση με την πολιτική -θέλοντας και μη. Και είτε αυτή η σχέση είναι σχέση αγάπης, είτε είναι σχέση μίσους, το μόνο σίγουρο είναι ότι παίζει πια πολύ πιο καθοριστικό ρόλο στη ζωή μας. Γι' αυτό κι ενώ, αν ρώταγες πριν κάποια χρόνια ένα γνωστό σου να σου πει τη γνώμη του για την πολιτική κατάσταση στην Ισπανία, η απάντηση που θα έπαιρνες θα ήταν ένα ζευγάρι γουρλωμένα μάτια, σήμερα πιθανότατα θα άρχιζε να σου μιλάει για το θέμα με πιο πολύ πάθος κι από πολιτικό αναλυτή!iglesiasΚαι κάπως έτσι, φτάνουμε στο θέμα μας, που δεν είναι άλλο από το νέο βιβλίο του Πάμπλο Ιγκλέσιας. Ο Πάμπλο Ιγκλέσιας, λοιπόν, είναι ο επικεφαλής του ισπανικού κόμματος «Podemos», ενός κόμματος-έκπληξη, που στην ουσία ανέκυψε στην πολιτική σκηνή της Ισπανίας από τα κινήματα διαμαρτυρίας εναντίον των πολιτικών λιτότητας, καταφέρνοντας ένα πολύ σημαντικό ποσοστό στις Ευρωεκλογές και στις πρόσφατες εκλογές στην Ανδαλουσία, εκλογές που στην ουσία αποτελούν προθάλαμο των μεγάλων εθνικών της Ισπανίας που θα γίνουν στο τέλος του χρόνου.Το βιβλίο του «Διεκδικώντας τη Δημοκρατία», το οποίο προλογίζει ο Έλληνας πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας, και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Λιβάνη, καταγράφει, όπως ακριβώς παραπέμπει ο τίτλος του, ένα δημοκρατικό έλλειμμα στην Ισπανία, αλλά και παγκοσμίως, το οποίο αναλύεται εκτενώς μέσα από τρεις άξονες.Στο πρώτο μέρος του βιβλίου αναλύονται οι όροι «πολιτική», ως τέχνη ή τεχνική Κράτους (εκδοχή σύμφωνα με τον Μακιαβέλι στον Ηγεμόνα),  «ηγεμονία», «realpolitik», οι παρεξηγημένοι όροι «υπερσυστημικός» και «αντισυστημικός», ενώ αναλύεται επίσης η έννοια της χρήσης βίας στην άσκηση εξουσίας (με παραδείγματα από τη Γαλλική Επανάσταση, αλλά και αναφορές στη Δεύτερη Αναθεώρηση του Αμερικανικού Συντάγματος το 1791 και το αμφιλεγόμενο δικαίωμα οπλοφορίας).   podemos_7Στο δεύτερο μέρος του βιβλίου, ο συγγραφέας διατυπώνει με επιχειρήματα την άποψή του ότι στην Ισπανία, από τα χρόνια της Μετάβασης στη Δημοκρατία και τις προσπάθειες (άλλοτε επιτυχείς και άλλοτε όχι) αποκατάστασης των Βουρβόνων, η δημοκρατία, δηλαδή η κοινωνικοποίηση της εξουσίας με τη συμμετοχή (την ουσιαστική όμως συμμετοχή) των πολλών στην εξουσία, σταθερά βάλλεται και αμφισβητείται, για να καταλήξει να συνδέσει τα τωρινά κοινωνικά, και εξαιρετικά επιτυχή στην Ισπανία, κινήματα που αναδείχθηκαν με την οικονομική κρίση, με μια μακραίωνη παράδοση δημοκρατικών αγώνων και διεκδικήσεων. Χωρίς στρεβλώσεις, ο συγγραφέας δε διστάζει να καταγγείλει επίσης ότι συχνά οι προσπάθειες για έναν ουσιαστικότερο εκδημοκρατισμό ναυαγούσαν και από τα ίδια τα κόμματα της Αριστεράς, από μικροκομματικές φιλοδοξίες, λάθος υπολογισμούς, έριδες, αδυναμία σύγκλισης και άφθονες δόσεις ανθρώπινης ματαιοδοξίας.  Στο τρίτο μέρος αναλύονται τα αίτια της οικονομικής κρίσης, ενός ντόμινο στην ουσία αλυσιδωτών κρίσεων, που ξεκίνησε από τις ΗΠΑ, τη «φούσκα» των ακινήτων, την πρόκριση της διάσωσης των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων εις βάρος των ασθενέστερων, και στην ουσία την αντιγραφή έκτοτε του ίδιου μοντέλου στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία με τη σειρά της μετακύλησε τις απώλειες των ιδιωτών στις πλάτες των ασθενέστερων, των ασθενέστερων σε επίπεδο χωρών εντός της Ευρωζώνης, όπως είναι οι PIIGS, και με τη σειρά τους οι κυβερνήσεις των ασθενέστερων χωρών  σους ασθενέστερους πολίτες στις χώρες τους.Στο τέταρτο μέρος του βιβλίου αναλύεται εκτενώς ο όρος «κάστα», που αποτελεί σημείο αναφοράς της προεκλογικής εκστρατείας του Podemos. Είναι όλοι ίσοι απέναντι στο νόμο; Ποιος θα έπρεπε να είναι ο ρόλος της αστυνομίας σε ένα σύγχρονο ευνομούμενο δημοκρατικό κράτος; Είναι ανεξάρτητη η δημοσιογραφία; Μπορεί να είναι όταν όλα τα μεγάλα ενημερωτικά μέσα ανήκουν σε ιδιώτες, των οποίων στην ουσία τα συμφέροντα καλούνται να υποστηρίζουν;Το βιβλίο σκιαγραφεί επίσης το κοινωνικό τοπίο στην Ισπανία της οικονομικής κρίσης, τα κοινωνικά κινήματα που αναδείχθηκαν αυθόρμητα από αγανακτισμένους πολίτες που κατέκλυσαν τους δρόμους, ανέστειλαν διαδικασίες έξωσης και κατάφεραν συνολικά πολλά περισσότερα από όσα θα πετύχαινε ένας παραδοσιακός κομματικός σχηματισμός. Και τελικά καταλήγει: Αν κάποτε η δημοκρατία ήταν ένα αίτημα που οι λαοί καλούνταν να υποβάλουν στα στενά όρια μιας κρατικής οντότητας, πλέον το πολιτικό σκηνικό έχει αλλάξει δριμύτατα. Η μεταφορά της κυρίαρχης εξουσίας (στρατιωτικής, οικονομικής, νομικής κ.τ.λ.) από τα επονομαζόμενα εθνικά κράτη στους υπερεθνικούς οργανισμούς (όπως η Τρόικα, η G8, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, το ΝΑΤΟ, οι οίκοι αξιολόγησης, οι μεγάλες ιδιωτικές εταιρείες κ.ο.κ.)  είναι γεγονός και η δημοκρατία μοιάζει με ένα αίτημα που πρέπει να διατυπωθεί παγκόσμια. Μόλις τον περασμένο μήνα, το ισπανικό Κογκρέσο ψήφισε και αυτό τελικά (έστω κι αν αυτό έγινε μόνο με την ψήφο των βουλευτών του Λαϊκού Κόμματος) τον περίφημο «νόμο-φίμωτρο», έναν νόμο που φτάνει να επιβάλει πρόστιμο ακόμα και  600.000 ευρώ σε κάποιον που διαδηλώνει. Την ίδια ώρα αμέτρητα σκάνδαλα διαφθοράς, που πλήττουν κυρίως το Λαϊκό Κόμμα, αλλά όχι μόνο, ξεσπούν το ένα μετά το άλλο στην Ισπανία χωρίς κανείς να τιμωρείται, την ώρα που η παιδική φτώχεια αγγίζει επίπεδα-ρεκόρ.Η  δημοκρατία δε μοιάζει πλέον δεδομένη. Πρέπει ξανά, αλλά και συνολικά, να τη διεκδικήσουμε. Και πιο συγκεκριμένα: Όπως αναφέρει στον πρόλογό του ο Έλληνας πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας, «οφείλουμε να διεκδικήσουμε μια νέα ηγεμονία στο πεδίο των ιδεών».  Το βιβλίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Λιβάνη και θα το βρείτε εδώ.   Διαβάστε επίσης στο Public Blog

Politically correct: Τι να διαβάσεις,ακούσεις, δεις για να μην πετάς αρλούμπες στις πολιτικές συζητήσεις