Αρχή σχολικής χρονιάς: Συμβουλές για την καλύτερη προσαρμογή των παιδιών

Η αρχή της σχολικής χρονιάς μπορεί να αποδειχθεί αγχωτική, τόσο για γονείς όσο και για παιδιά. Για το λόγο αυτό απευθυνθήκαμε στην Τζίνα Θανοπούλου, Συμβουλευτική Ψυχολόγο και Ψυχο-εκπαιδευτική Σύμβουλο σε παιδιά, οικογένειες και ζευγάρια, η οποία στο παρών άρθρο μοιράζεται μαζί μας συμβουλές για γονείς έτσι ώστε η προσαρμογή των παιδιών στη νέα καθημερινότητα να κυλήσει ομαλά. Ας δούμε παρακάτω όλα όσα έχει να μας πει.

Οι γονείς πρέπει να έχουν υπόψη τους ότι κάθε παιδί αντιδρά σε κάθε καινούργιο ξεκίνημα, π.χ. αρχή σχολικής χρονιάς, με διαφορετικό τρόπο ανάλογα με την ηλικία, την εξελικτική φάση, το ταπεραμέντο και την προσωπικότητά του, καθώς και με οικογενειακές και κοινωνικές συνθήκες που βιώνει.

Προσαρμογή χαρακτηρίζεται η διαδικασία όπου κάθε άνθρωπος, ιδιαίτερα κάθε παιδί, προσπαθεί να προσαρμόσει την συμπεριφορά του ώστε να αναπτύξει την καλύτερη δυνατή σχέση με το καινούργιο περιβάλλον, συνθήκες, ανθρώπους κ.λπ.

Συνήθως η προσαρμογή είναι συνδεδεμένη με την Αλλαγή. Όλα τα νέα γεγονότα της ζωής έρχονται με Αλλαγές. Ιδιαίτερα τα παιδιά βιώνουν πολλές αλλαγές στη ζωή τους. Η προσαρμογή στο σχολείο είναι από τις αρχικές και βασικές, σημαντικές αλλαγές ζωής! Όσο πιο νωρίς οι γονείς βοηθήσουν τα παιδιά τους να δεχτούν την αλλαγή, τόσο πιο εύκολα μπορούν αυτά να προσαρμοσθούν στην καινούργια τους πραγματικότητα. Η αρχή ή η αλλαγή σχολικού περιβάλλοντος και βαθμίδας είναι από τις πιο σημαντικές αλλαγές στις οποίες πρέπει να προσαρμοστούν τα παιδιά.

Ιδιαίτερα τα παιδιά έχουν την τάση να αντιδρούν με άγχος και αγωνία στις αλλαγές, γιατί από τη φύση τους νιώθουν ασφάλεια στο «γνωστό». Τα παιδιά πρέπει να δεχθούν ότι η αλλαγή είναι το μόνο αναπόφευκτο στη ζωή. Άρα όσο νωρίτερα και καλύτερα διδάξουν οι γονείς στα παιδιά τους την έννοια της αλλαγής, τόσο καλύτερα αυτά θα προσαρμοσθούν στις καινούργιες συνθήκες και θα βοηθήσουν τα παιδιά τους:

• Να κτίσουν δυνατότερη προσωπική και διαπροσωπική Ταυτότητα,
• Να αναπτύξουν εσωτερική Δύναμη και Ωριμότητα,
• Να υιοθετήσουν Αυτοπειθαρχία και Αυτοέλεγχο,
• Να καλλιεργήσουν Αυτοπεποίθηση και Αυτοσεβασμό και 
• Να αναπτύσσουν την Συναισθηματική Νοημοσύνη.

Οι γονείς πρέπει να έχουν υπόψη ότι κάθε παιδί αντιδρά στην αλλαγή με διαφορετικό τρόπο ανάλογα με την ηλικία, την εξελικτική φάση, προσωπικότητα και συνθήκες προσωπικής και κοινωνικής ζωής.

Οι γονείς πρέπει να τιμήσουν και να σεβασθούν τη μοναδικότητα και ιδιαιτερότητα κάθε παιδιού.

Ο ρυθμός προσαρμοστικότητας βασίζεται στη Στήριξη των γονιών: Οι γονείς πρέπει να γνωρίζουν ότι τα παιδιά είναι «Καθρέπτες». Τα Παιδιά αναπαράγουν ότι βλέπουν από τους γονείς. Η συμπεριφορά των γονέων παίζει καθοριστικό ρόλο στη διαδικασία ωρίμανσης και προσαρμογής τους.

Για αυτό θα αναφερθουμε σε Κλειδιά Προσαρμοστικότητας των παιδιών που θα τους εμπνεύσουν οι Γονείς:

1. Ψυχολογική προετοιμασία παιδιών:
- Συζήτηση και επεξήγηση για το τι θα συναντήσουν,
- Επιβεβαίωση ότι οι γονείς θα είναι πάντα δίπλα τους στις αλλαγές,
- Επιβράβευση για κάθε αλλαγή που κατορθώνει το παιδί, όσο αυτονόητη και μικρή κι αν είναι. Οι γονείς, πρέπει να μπουν στη θέση του παιδιού, να βρουν χρόνο και διάθεση να το ενθαρρύνουν.

2. Πρακτική προετοιμασία παιδιών:
Προετοιμασία παιδιών για τις καινούργιες συνθήκες Π.χ. Επίσκεψη του σχολείου, γνωριμία με τη δασκάλα/ο, συζήτηση με σχολική ψυχολόγο, υποστηρικτικά βιβλία, επίσκεψη του website του σχολείου κ.λπ.

3. Διαβεβαίωση γονέων ότι θα είναι πάντα Συναισθηματικά Διαθέσιμοι.

4. Αυτογνωσία του γονιού:
Ο αποτελεσματικός γονιός πρέπει να έχει «δουλέψει» τον εαυτό του για να «αντιμετωπίσει» αποτελεσματικά το παιδί. Η προετοιμασία του γονιού είναι απαραίτητη γιατί τα παιδιά έχουν «ανεπτυγμένες κεραίες» και αντιλαμβάνονται τα πάντα!

5. Διαρκής και διακριτική παρατήρηση των παιδιών, ώστε να είναι έτοιμοι να επέμβουν σε κάθε δυσκολία.

6. Ειλικρίνεια ως προς τις αληθινές συνθήκες που θα αντιμετωπίσει το παιδί χωρίς ωραιοποιήσεις και υπερβολές.

7. Αναγνώριση άγχους που βιώνουν τα παιδιά χωρίς κριτική.
 
8. Διατήρηση ορίων, κανόνων, ρουτίνας οικογένειας, ώστε τα παιδιά να συνεχίζουν να αισθάνονται ασφάλεια και σταθερότητα.

9. Ιεράρχηση αλλαγών από τους γονείς που βιώνουν τα παιδιά. 

10. Διαρκή επικοινωνία γονιών με το προσωπικό σχολείου.

11. Ενημέρωση και εκπαίδευση γονιού σε θέματα ψυχολογικής εξέλιξης και επικοινωνίας παιδιών.

12. Διάθεση χρόνου στην προσαρμογή:
Οι γονείς πρέπει να δώσουν χρόνο στα παιδιά να προσαρμοστούν στις αλλαγές. Κάθε παιδί έχει το δικό του ρυθμό στην προσαρμογή και αλλαγή.

13. Διατήρηση της σπουδαιότητας του παιχνιδιού και χιούμορ, στοιχεία απαραίτητα για εξέλιξη, κοινωνικοποίηση και ψυχολογική ισορροπία.

14. Ανάπτυξη αυτονομίας για ανάπτυξη και ωρίμανση ώστε το παιδί να πετάξει με τα δικά του φτερά.