Κρατικά Βραβεία Λογοτεχνίας / Οι πρωταγωνιστές της χρονιάς που πέρασε

Περίληψη: Η Επιτροπή των Κρατικών Λογοτεχνικών Βραβείων ανέδειξε τους έλληνες λογοτέχνες που ξεχώρισαν για το έργο τους. Ανάμεσα στους νικητές βρίσκονται με μακρά πορεία στον χώρο των γραμμάτων αλλά και νέες φωνές. Πάμε να δούμε τις διακρίσεις αναλυτικά!

Πριν από λίγες ώρες ανακοινώθηκαν από το υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού τα Κρατικά Βραβεία Λογοτεχνίας για το 2019. Τα κρατικά λογοτεχνικά βραβεία είναι η ανώτατη λογοτεχνική διάκριση που αποδίδεται σε λογοτέχνες από το ελληνικό κράτος και, στην πάροδο του χρόνου, ο θεσμός έχει υποστεί μεταλλάξεις και προσαρμογές, προκειμένου να συμβαδίζει με την επικαιρότητα, τις αναγνωστικές ανάγκες και προτιμήσεις.

Φέτος, βραβεύτηκαν, μεταξύ άλλων, βιβλία με διαφορετικές δομές και εκφραστικά μέσα, άνθρωποι με μακρά πορεία στον χώρο των γραμμάτων και των τεχνών, αλλά και νέες φωνές που μοιάζουν να έχουν πολύ μέλλον μπροστά τους. Συγκεκριμένα:

Η πρώτη διάκριση ανήκει στη Μάρω Δούκα, καθώς η συνολική της προσφορά στα γράμματα της χάρισε το Μεγάλο Βραβείο Γραμμάτων για το έτος 2019. Η πορεία της Μάρως Δούκα στη λογοτεχνία ξεκίνησε το 1974 ενώ το πιο πρόσφατο έργο της είναι η «Πύλη εισόδου», που κυκλοφόρησε στα τέλη του 2019. Το έργο της ξεχώρισε για τις εις βάθος προσεγγίσεις των κοινωνικών, πολιτικών και ιστορικών γεγονότων από τη μεταπολίτευση μέχρι σήμερα και για το μεστό και σύνθετο χτίσιμο των χαρακτήρων της. Η Μάρω Δούκα θα παρευρεθεί σύντομα στο διαδικτυακό live event του Public, όπου θα μιλήσει -μεταξύ άλλων- για το τελευταίο της βιβλίο. Δείτε εδώ τη συνέντευξη που είχε παραχωρήσει πριν από λίγους μήνες στο Public Blog.

Η επόμενη σημαντική βράβευση ανήκει στον Γιώργο Ν. Παπαδάκη, του οποίου το βιβλίο «Ο ταχυδρόμος» τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος 2019. Το έργο αυτό πραγματεύεται τη ζωή ενός ταχυδρόμου σε μια ορεινή κοινότητα της μεταπολεμικής Κρήτης. Αυτό που κέρδισε τους κριτές ήταν η δεξιοτεχνική και ταυτόχρονα ρεαλιστική χρήση της γλώσσας, καθώς και η λιτή και μεστή γραφή του δημιουργού.

Το επόμενο βραβείο, αυτό του Διηγήματος-Νουβέλας, θα έχει δύο παραλήπτες για το 2019: Τη Δήμητρα Κολλιάκου για το «Αλφαβητάρι εντόμων» και τον Δημήτρη Κανελλόπουλο για το «Ο θάνατος του αστρίτη και άλλες ιστορίες». Η διήγηση του Δημήτρη Κανελλόπουλου εστιάζει στις αλλαγές που συμβαίνουν στην Ελλάδα από τη Μικρασιατική Καταστροφή έως και τη Μεταπολίτευση ενώ το «Αλφαβητάρι των εντόμων» εξετάζει τα μεγαλύτερα ζητήματα της Ευρώπης και του δυτικού ανθρώπου. Το Βραβείο Ποίησης για 2019 είναι και αυτό έντονα στοχαστικό, καθώς κατέληξε στο Χάρη Βλαβιανό, για τη συλλογή «Αυτοπροσωπογραφία του λευκού».

Η επόμενη κατηγορία στην οποία αποδίδεται Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας είναι εκείνη του Δοκιμίου-Κριτικής. Για το 2019, με το βραβείο αυτό θα τιμηθεί ο Βαγγέλης Χατζηβασιλείου, για τη μελέτη του με τίτλο «Η κίνηση του εκκρεμούς». Στο έργο αυτό εξετάζεται σε βάθος η νεοελληνική πεζογραφία από το τέλος της δικτατορίας ως το 2017. Τα σημαντικότερα μυθιστορήματα και διηγήματα των τελευταίων σαράντα και πλέον ετών παρουσιάζονται με έναν ξεχωριστό τρόπο, ως διάλογος μεταξύ της πεζογραφίας και της κοινωνικής εστίασης.

Τα βραβεία συνεχίζονται με αυτό της κατηγορίας Μαρτυρίας – Βιογραφίας – Χρονικού − Ταξιδιωτικής λογοτεχνίας.  Εδώ οι νικητές είναι και πάλι δύο αλλά το τιμώμενο έργο είναι ένα. Πρόκειται για τους Μαρία Καραγιάννη και Μιχάλη Κοπιδάκη, οι οποίοι εξέδωσαν το βιβλίο «Ελευθέριος Βενιζέλος και Μαρία Ελευθερίου – Η αλληλογραφία (1889-1890)». Σε αυτό παρουσιάζεται το χρονικό της ατυχούς κρητικής επανάστασης του 1888-89, μέσα από την αλληλογραφία μεταξύ του Ελευθερίου Βενιζέλου και της τότε μνηστής του Μαρίας Ελευθερίου.

Η τελευταία διάκριση αφορά ένα Ειδικό Βραβείο, το οποίο απονέμεται σε συγγραφέα που το βιβλίο του προάγει τον διάλογο πάνω σε ευαίσθητα κοινωνικά ζητήματα. Για το 2019 αυτό το βραβείο ανήκει στην «Καινούργια μέρα» από το Νίκο Χρυσό. Χωρίς νικητή έμεινε η κατηγορία καλύτερου Πρωτοεμφανιζόμενου Συγγραφέα, με την επιτροπή να επιλέγει να μην απονείμει το βραβείο, καθώς θεώρησε πως το όριο των 35 ετών, που ισχύει μέχρι σήμερα, είναι αρκετά περιοριστικό. Τέλος, τιμητική διάκριση απονεμήθηκε στα λογοτεχνικά περιοδικά «Νησίδες» και «Συριανά Γράμματα» για τη συμβολή τους στη διάδοση, την προαγωγή και τη συζήτηση της λογοτεχνίας.