Ο λογοτεχνικός κόσμος έχασε τον Paul Auster

Ο Paul Auster δεν είναι πια στη ζωή καθώς έφυγε σε ηλικία 77 ετών, την Μεγάλη Τρίτη 30 Απριλίου 2024. Ο Αμερικάνος συγγραφέας έχει αγαπηθεί από εκατομμύρια αναγνώστες σε όλο τον κόσμο χάρη στο τεράστιο λογοτεχνικό έργο του. Με 34 βιβλία στο ενεργητικό του, τα οποία έχουν μεταφραστεί σε περισσότερες από 40 γλώσσες, συγκαταλέγεται μεταξύ των κορυφαίων σύγχρονων λογοτεχνικών φωνών.

Απαιτητική γραφή που όμως κέρδισε το κοινό

Ο Paul Auster θα λέγαμε πως «έβαζε δύσκολα» στον αναγνώστη. Το διάβασμα του έργου του μπορεί να αποδειχθεί πρόκληση, αλλά αυτό δεν τον απέτρεψε από την επιτυχία – το αντίθετο μάλιστα. Η επιμονή του να εστιάζει σε δύσκολα θέματα του χάρισε ένα αφοσιωμένο κοινό. Αντλώντας έμπνευση από την προσωπική του ζωή, τα έργα του πολλές φορές έμπλεκαν την μυθοπλασία με την βιογραφία. Επιπλέον, σπάνια ακολουθούσε εδραιωμένες λογοτεχνικές συμβάσεις. Πολλές φορές οι χαρακτήρες του είναι και οι ίδιοι συγγραφείς και συχνά διερευνά θέματα όπως η φύση της αφήγησης, γεγονός που έχει χαρίσει στο έργο τον χαρακτηρισμό της «μετά-μυθοπλασίας».

Το έργο του χαρακτηρίζεται επίσης από διασυνδεδεμένες αφηγήσεις, υπαρξιακές αναζητήσεις, και λιτή γραφή. Πιο συγκεκριμένα, σε πολλά από τα μυθιστορήματα του Auster βρίσκουμε αλληλένδετες ιστορίες ή χαρακτήρες των οποίων οι ζωές διασταυρώνονται με απροσδόκητους τρόπους, δημιουργώντας στον αναγνώστη μία αίσθηση μυστηρίου. Ταυτόχρονα, αρκετά από τα κείμενά του καταπιάνονται με υπαρξιακά ερωτήματα σχετικά με την ταυτότητα, τη μοίρα και την αναζήτηση νοήματος σε έναν αβέβαιο κόσμο. Οι χαρακτήρες του αντιμετωπίζουν υπαρξιακές κρίσεις ή παλεύουν με τον παραλογισμό της ύπαρξης, και ο Auster μοιάζει να εξερευνά μέσω αυτών τα δικά του φιλοσοφικά ερωτήματα.

Η επιτυχία δεν ήρθε αμέσως

Η λογοτεχνική καριέρα του Paul Auster κάθε άλλο παρά εύκολη ήταν όμως. Η φύση του έργου του και το γεγονός ότι ήταν «δύσκολο», του έβαλε αρκετά εμπόδια στην αρχή της καριέρας του. Το πρώτο του μυθιστόρημα, «City of Glass», απορρίφθηκε 17 φορές πριν ένας εκδότης στην Καλιφόρνια το δεχθεί, το 1985. Τα πρώτα σημάδια της επιτυχίας που θα ακολουθούσε είχαν δοθεί λίγα χρόνια νωρίτερα, όταν το 1982 κυκλοφόρησε το αυτοβιογραφικό έργο «Η επινόηση της μοναξιάς», το οποίο απέσπασε πολύ θετικές κριτικές αλλά δεν γνώρισε εμπορική επιτυχία. Το «City of Glass», όμως, αναδείχθηκε σε best seller, και το ίδιο συνέβη με τα δύο επόμενα βιβλία του, τα «Ghosts» και «The Locked Room». Τα τρία αυτά βιβλία αποτελούν την «Τριλογία της Νέας Υόρκης». Παρότι είναι φαινομενικά ιστορίες μυστηρίου, ο Auster χρησιμοποίησε την τριλογία ως ένα μέσο για να θέσει υπαρξιακά ερωτήματα γύρω από την ανθρώπινη ταυτότητα.

Τα σημαντικότερα έργα του

Πέρα από μυθιστορήματα, ο Paul Auster έχει γράψει επίσης σενάρια, δοκίμια αλλά και ποίηση. Η μυθιστοριογραφία του όμως είναι αυτή που του χάρισε παγκόσμια αναγνώριση. Πέρα από την «Τριλογία της Νέας Υόρκης», από τον μεγάλο κατάλογο έργων του Αμερικάνου συγγραφέα ξεχωρίζουν επίσης τα μυθιστορήματα «Το παλάτι του φεγγαριού», «Το βιβλίο των ψευδαισθήσεων» και το «4 3 2 1».

«Το παλάτι του φεγγαριού» πραγματεύεται τη ζωή ενός νεαρού άνδρα καθώς βιώνει την αγάπη, την απώλεια και την αυτογνωσία με φόντο τη Νέα Υόρκη. «Το βιβλίο των ψευδαισθήσεων» ακολουθεί τη ζωή ενός θλιμμένου άνδρα που παθαίνει εμμονή με έναν ηθοποιό του βωβού κινηματογράφου και αποφασίζει να ανακαλύψει την αλήθεια πίσω από τη μυστηριώδη εξαφάνισή του. Τέλος, το «4 3 2 1» εξερευνά τέσσερις διαφορετικές διαδρομές της ζωής του κεντρικού χαρακτήρα, καθεμία από τις οποίες επηρεάζεται από την τύχη και τις περιστάσεις, εξερευνώντας τις δυνατότητες και τους περιορισμούς του πεπρωμένου.

Μία ζωή γεμάτη εμπειρίες, θετικές κι αρνητικές

Ο Paul Auster γεννήθηκε το 1947 στο New Jersey. Η σχέση του με τη συγγραφή ξεκίνησε μόλις στα 8 του χρόνια καθώς από αυτή την ηλικία και μετά είχε πάντα μαζί του ένα μολύβι όπου κι αν πήγαινε. Ξεκίνησε γράφοντας ποίηση όσο ήταν παιδί και μεγαλώνοντας αποφάσισε να ακολουθήσει σπουδές σχετικές με τα γράμματα. Ήταν φοιτητής στο Columbia University της Νέας Υόρκης, όπου και πήρε πτυχίο Αγγλικής γλώσσας και συγκριτικής λογοτεχνίας. Μετά το πανεπιστήμιο εντάχθηκε στο Ναυτικό για 6 μήνες, ενώ η επόμενη φάση της ζωής του τον βρήκε στο Παρίσι. Προτού γίνει επιτυχημένος συγγραφέας έκανε διάφορες δουλειές, μεταξύ αυτών μεταφραστής και καθηγητής. Επιστέφοντας στην Αμερική, το 1974, παντρεύτηκε την πρώτη του σύζυγο, Lydia Davis, με την οποία απέκτησε έναν γιο, τον Daniel.

Ο θάνατος του πατέρα του το 1979 αποτέλεσε την έμπνευση για την πρώτη αυτοβιογραφία του «Η επινόηση της μοναξιάς». Η συνέχεια είχε την απογείωση της καριέρας του, με τον Paul Auster να εκδίδει δεκάδες μυθιστορήματα τις δεκαετίες του ’80, του ’90, και του ’00. Με τη δεύτερη σύζυγό του, Siri Hustvedt, παντρεύτηκε το 1982, και το 1987 απόκτησαν μία κόρη, την Sophie. Μία από τις πιο «μαύρες» σελίδες της ζωής του γράφτηκε τον Απρίλιο του 2022, όταν έφυγε από τη ζωή ο γιος του, Daniel, από υπερβολική δόση ναρκωτικών.

Έφυγε μετά από μάχη με τον καρκίνο

Τον Δεκέμβριο του 2022 ο Paul Auster διαγνώστηκε με καρκίνο στον πνεύμονα. Ο θάνατός του επήλθε από επιπλοκές της ασθένειάς του και ο Αμερικάνος συγγραφέας έφυγε από τη ζωή ενώ βρισκόταν στο σπίτι του στο Brooklyn της Νέας Υόρκης. Το τελευταίο του μυθιστόρημα, «Baumgartner», στο οποίο αφηγείται την ιστορία ενός χήρου συγγραφέα στα 70 του χρόνια, εκδόθηκε τον Οκτώβριο στην Αμερική και κυκλοφόρησε φέτος στην Ελλάδα.