«Ψευδαισθήσεις»: Ο Oliver Sacks για το μεγάλο μυστήριο του μυαλού

Οι ψευδαισθήσεις αποτελούν διαχρονικά ένα από τα μεγάλα μυστήρια του ανθρώπινου μυαλού... Γιατί και πώς συμβαίνει να βλέπουμε, να μυρίζουμε, να ακούμε, να αισθανόμαστε, να γευόμαστε κάτι που δεν υπάρχει; Γιατί και πώς ενεργοποιούνται τα κυκλώματα της όρασης, της ακοής, της αφής, της γεύσης, της όσφρησης στο υπέροχα μεγαλειώδες αλλά και «πεισματάρικο» λειτουργικό σύστημα του ανθρώπου, το μυαλό;

Αυτά είναι μόνο μερικά από τα ερωτήματα που επιχειρεί να διαλευκάνει μέσα από το βιβλίο «Ψευδαισθήσεις», ο γνωστός νευρολόγος Oliver Sacks. 

Με άμεση και κρυστάλλινη γλώσσα, ο συγγραφέας αναλύει τις ψευδαισθήσεις σε όλες τις πτυχές τους. Το βιβλίο κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Ροπή, σε εξαιρετική μετάφραση του Βαγγέλη Προβιά.

Ο Oliver, εκτός από απαντήσεις σε κλασικά ερωτήματα που έχουν απασχολήσει όλους μας, παρουσιάζει συγκινητικές ιστορίες και αφηγήσεις ασθενών, αποκαλυπτικές εξομολογήσεις προσωπικών εμπειριών, εντυπωσιακά επιστημονικά δεδομένα και συναρπαστικές αναφορές στη λογοτεχνία, τη φιλοσοφία και τη μουσική. Παράλληλα, διατυπώνει συμπεράσματα και προβληματισμούς ανατρεπτικά, σχεδόν αιρετικά, σχετικά με την ουσία της τέχνης, της θρησκείας αλλά και της ίδιας της πραγματικότητας και της σχέσης μας μαζί της.

Ωστόσο στα 15 κεφάλαια αυτού του πραγματικά συγκλονιστικού και «πολυαισθητηριακού» βιβλίου, υπάρχει και κάτι που δεν είναι ψευδαίσθηση, που είναι 100% πραγματικό, απτό, σε κάθε σελίδα, σε κάθε παράγραφο. Η συμπόνια του Sacks για κάθε ατέλεια του ανθρώπου, οργανική ή ψυχολογική, μόνιμη ή παροδική. Και η ανυπέρβλητη πίστη του στο μεγαλείο του δώρου της ζωής, ειδικά όταν ο ζωντανός οργανισμός αντιμετωπίζει τους περιορισμούς της ύπαρξης - όπως είναι και οι ψευδαισθήσεις.

«Είχα την ευκαιρία να γνωρίσω τον Oliver Sacks σε μια διάλεξη στη Νέα Υόρκη [...] Ήταν ένας άνθρωπος που μίλαγε για τον ασθενή του και ταυτόχρονα ο ασθενής που μιλούσε μέσα από το γιατρό του. Αυτό είναι από τα πιο δύσκολα παιχνίδια του ιατρικού λόγου», γράφει, μεταξύ άλλων, στο επίμετρο ο καθηγητής Ψυχιατρικής και Ψυχοφαρμακολογίας στο ΕΚΠΑ, Γιώργος Αλεβιζόπουλος. 

Ο Oliver Sacks γεννήθηκε το 1933 στο Λονδίνο και πέθανε το 2015 στη Νέα Υόρκη, όπου ζούσε από το 1965. Σπούδασε νευρολογία στο Queen's College της Οξφόρδης και ήταν κλινικός καθηγητής νευρολογίας στο NYU School of Medicine και στο Albert Einstein College of Medicicne. Τιμήθηκε με πολλές σημαντικές, διεθνείς διακρίσεις για το επιστημονικό του έργο, ενώ τα βιβλία του έχουν μεταφραστεί σε δεκάδες γλώσσες και έχουν πουλήσει εκατομμύρια αντίτυπα.