Toni Morrison: Έφυγε από τη ζωή η η Νομπελίστρια συγγραφέας

Η Toni Morrison δεν χρειάζεται πολλές συστάσεις. Ήταν η πρώτη αφροαμερικανίδα συγγραφέας που κέρδισε το Νομπέλ Λογοτεχνίας, ενώ είχε βραβευτεί και με το βραβείο Πούλιτζερ.

Κατάφερε να αγγίξει όσο κανένας άλλος την ψυχή των καθημερινών ανθρώπων, όλων εκείνων που παραμένουν συχνά στο περιθώριο. Έφυγε από τη ζωή στις 5 Αυγούστου του 2019, σε ηλικία 88 ετών.

Η Chloe Anthony Wofford, όπως ήταν το πραγματικό της όνομα, γεννήθηκε στο Λορέιν του Οχάιο το 1931 και υπήρξε το δεύτερο από τα τέσσερα παιδιά μιας οικογένειας εργατών. Σπούδασε Αγγλική Φιλολογία στα Πανεπιστήμια Cornell και Howard, δείχνοντας από νωρίς την κλίση στα γράμματα και τη λογοτεχνία, ενώ εργάστηκε ακόμα ως ερευνήτρια στα πανεπιστήμια Howard και Yale.

Έγραψε συνολικά 11 μυθιστορήματα μέσα σε έξι δεκαετίες, όπως επίσης δοκίμια, παιδικά βιβλία, δύο θεατρικά έργα και ένα λιμπρέτο. Εργάστηκε, επίσης, ως κριτικός λογοτεχνίας και εκδότρια. Δεν δίστασε ούτε στιγμή να εμφιλοχωρήσει σε ζητήματα σκληρά για τη συντηρητική αμερικανική κοινωνία των αρχών του 20ου αιώνα και διερεύνησε σε βάθος την ιστορία των Αφροαμερικανών.

Η Morrison έγινε διάσημη κυρίως για το μυθιστόρημά της «Αγαπημένη» («Beloved»), με το οποίο είχε κερδίσει το βραβείο Πούλιτζερ το 1988. Η ύψιστη συγγραφική της διάκριση ήρθε το 1993 με το μυθιστόρημα «Jazz», οπότε της απονεμήθηκε το Νομπέλ Λογοτεχνίας – η πρώτη Αφροαμερικανίδα που κέρδισε το βραβείο.

Εξίσου αφιοσημείωτο και το «Paradise» (1997). Πολλοί μάλιστα ισχυρίζονται πως τα παραπάνω μυθιστορήματα αποτελούν κάτι σαν «άτυπη τριλογία». Το τελευταίο της μυθιστόρημα με τίτλο «God Help the Child» εκδόθηκε το 2015. 

«Η αφήγησή της και η συναρπαστική γραφή της άφησαν ένα ανεξίτηλο αποτύπωμα στην κουλτούρα μας», ανέφερε ο Sonny Mehta, ο πρόεδρος του εκδοτικού οίκου Knopf, ενώ ο τέως πρόεδρος των ΗΠΑ, Barack Obama, που της είχε απονείμει και το Μετάλλιο της Ελευθερίας σε τελετή στον Λευκό Οίκο τον Μάιο του 2012, την αποχαιρέτησε αναφέροντας πως «η γραφή της αντιπροσώπευε μια εξαίρετη και βαθιά πρόκληση στη συνείδησή μας και στην ηθική φαντασία μας».

Η Morrison συνέχισε να γράφει ακόμα και στις δυσκολότερες περιόδους της ζωής της, όπως ο θάνατος του γιου της, το 2010. «Σταμάτησα να γράφω μέχρι που άρχισα να σκέφτομαι, πως θα απογοητευόταν πάρα πολύ αν σκεφτόταν πως με οδήγησε στο να σταματήσω να γράφω», είχε δηλώσει το 2012.

«Πεθαίνουμε», είχε πει κλείνοντας την ευχαριστήρια ομιλία μετά τη βράβευσή της με το Νομπέλ Λογοτεχνίας. «Ίσως είναι αυτό το νόημα της ζωής. Αλλά δημιουργούμε γλώσσα. Αυτό ίσως είναι το μέτρο της ζωής μας».