Προστατεύοντας τα παιδιά στο διαδίκτυο: ένας ολοκληρωμένος οδηγός

Σήμερα τα παιδιά μαθαίνουν από πρακτικά μηδενική ηλικία τη χρήση συσκευών όπως τα smartphones, τα tablets, και τα laptops. Πολλές φορές βλέπουμε, μάλιστα, μικρά παιδιά που έχουν πολύ μεγαλύτερη εξοικείωση με τις συσκευές αυτές από τους ίδιους τους γονείς, αλλά και γονείς οι οποίοι, είτε λόγω άγνοιας είτε λόγω φόρτου, δεν χρησιμοποιούν κανένα σύστημα γονικού ελέγχου για να προστατεύουν τα παιδιά από τους κινδύνους που ελλοχεύουν στο διαδίκτυο. Πλέον, όμως, όλες οι μεγάλες εταιρείες έχουν εγκαταστημένα εργαλεία γονικού ελέγχου, τόσο σε επίπεδο εφαρμογών όσο και σε επίπεδο λειτουργικών συστημάτων, δίνοντας στους γονείς μια πλήρη εργαλειοθήκη για την θέσπιση κανόνων και την επόπτευση της χρήσης του διαδικτύου από τα παιδιά. Πάμε να δούμε ποια είναι τα εργαλεία αυτά και πώς μπορείς να τα χρησιμοποιήσεις για να προστατεύσεις το παιδί σου όσο είναι online.

Γονικός έλεγχος: τι είναι αυτό;

Ο όρος «γονικός έλεγχος» είναι μια επικεφαλίδα, ένα όνομα-ομπρέλα κάτω από το οποίο βρίσκονται πολλά σε αριθμό συστήματα περιορισμού της πρόσβασης, φιλτραρίσματος, αλλά και εποπτείας. Επιγραμματικά, ένα σύστημα γονικού ελέγχου έχει δυνατότητες:

• Απαγόρευσης πρόσβασης (block) του παιδιού για συγκεκριμένες ιστοσελίδες, εφαρμογές, ή λειτουργίες
• Φιλτράρισμα περιεχομένου διαφόρων ακατάλληλων ειδών
• Περιορισμό της επικοινωνίας, όπου η επικοινωνία με το παιδί περιορίζεται σε συγκεκριμένες επαφές και apps
• Όρια σε χρονική διάρκεια ή/και ωράρια στην πρόσβαση
• Εποπτεία της χρήσης των συσκευών του παιδιού

Ο γονικός έλεγχος πλέον βρίσκεται και στα ίδια τα λειτουργικά συστήματα (iOS, Android, Windows, macOS) αλλά και σε επίπεδο μεμονωμένων εφαρμογών, συχνά μάλιστα υπάρχει και η δυνατότητα συνεργασίας των δύο.

Ας τα αναλύσουμε σε μεγαλύτερη έκταση, καθώς οι παραπάνω δυνατότητες είναι σημαντικές και έχουν η κάθε μία τη δική της βαρύτητα.

Γονικός Έλεγχος στην πρόσβαση

Η απαγόρευση και ο αποκλεισμός της πρόσβασης είναι επιβεβλημένος και νομίζουμε πως είναι αυτονόητο το γιατί. Τα παιδιά δεν πρέπει να είναι σε θέση να μπουν σε συγκεκριμένες ιστοσελίδες με ακατάλληλο περιεχόμενο. Η ακαταλληλότητα προφανώς εξαρτάται και από την ηλικία, και τα περισσότερα συστήματα γονικού ελέγχου έχουν τη δυνατότητα συνεχούς ενημέρωσης και άρσης των περιορισμών καθώς το παιδί μεγαλώνει.

Η τελική απόφαση, όμως, παραμένει στον γονέα. Επίσης σημαντική είναι η απαγόρευση στην πρόσβαση σε συγκεκριμένα apps, τα οποία θα μπορούσαν είτε να παρακάμψουν τους περιορισμούς είτε να φέρουν το παιδί σε επαφή με άγνωστα άτομα. Τέλος, η απαγόρευση της χρήσης συγκεκριμένων λειτουργιών είναι εξ ίσου σημαντική, γιατί δεν υπάρχει λόγος, για παράδειγμα, το παιδί να θέλει να χρησιμοποιήσει την κάμερα ή να κάνει αγορές από τη συσκευή του.

Φιλτράρισμα του περιεχόμενου

Στο internet ο οποιοσδήποτε μπορεί να βρει σχεδόν ό,τι μπορεί να φανταστεί, σχεδόν χωρίς κανέναν έλεγχο. Εδώ το σύστημα γονικού ελέγχου φιλτράρει και αποκλείει περιεχόμενο που μπορεί να είναι σεξουαλικής φύσεως, αλλά και σελίδες ή μέσα κοινωνικής δικτύωσης με προβληματική θεματολογία όπως ρατσισμός, τρομοκρατία, βία, ναρκωτικά, τζόγος, αυτοτραυματισμός, διατροφικές διαταραχές, και άλλα.

Περιορισμός της πρόσβασης στην επικοινωνία

Το παιδί πρέπει να έχει ανοικτή την δυνατότητα για επικοινωνία, αλλά με τον οποιονδήποτε; Ακόμη και με αγνώστους; Σαφώς όχι. Το σύστημα γονικού ελέγχου μπορεί να περιορίσει το ποιοι έχουν την δυνατότητα να επικοινωνήσουν με το παιδί, περιορίζοντας τόσο τις επαφές για κλήσεις και μηνύματα, αλλά και τα apps τα οποία μπορεί να χρησιμοποιήσει για επικοινωνία.

Χρονικά όρια στη χρήση συσκευών

Τα παιδιά πρέπει να καταλαβαίνουν πως υπάρχουν κανόνες. Έτσι και στην χρήση των διάφορων συσκευών, οι κανόνες είναι σημαντικοί και η χρήση των συσκευών μπορεί να ρυθμιστεί από το σύστημα γονικού ελέγχου. Υπάρχει δυνατότητα για χρονικό όριο στην αθροιστική χρήση μιας συσκευής ανά ημέρα, αλλά και συγκεκριμένες ώρες κατά τις οποίες η χρήση είναι επιτρεπτή. Με αυτόν τον τρόπο διασφαλίζεις το ότι το παιδί δεν θα μένει ξύπνιο παίζοντας με το κινητό, ούτε θα χαλάει το πρόγραμμα της μελέτης του. Παράλληλα, τα αθροιστικά όρια διασφαλίζουν το ότι θα έχει ελεύθερο χρόνο και εκτός κινητού ή tablet, για άλλες ασχολίες. Υπάρχει δυνατότητα και για χρονικά όρια χρήσης για μεμονωμένα apps.

Εποπτεία της χρήσης από τους γονείς

Η εποπτεία μπορεί να ακούγεται «περίεργη» αλλά είναι ένα βασικό εργαλείο, καθώς – όσοι έχουν παιδιά θα το γνωρίζουν καλά – ο έλεγχος της χρήσης των συσκευών είναι μια συνεχής «μάχη». Τα παιδιά γνωρίζουν καλά τη χρήση των συσκευών αυτών, συχνά και καλύτερα από τους γονείς, και μαθαίνουν συνεχώς νέους τρόπους για να παρακάμπτουν ή να «τεντώνουν» τους δικούς μας περιορισμούς. Τα εργαλεία εποπτείας μπορούν να μας δώσουν μια αντιπροσωπευτική εικόνα της χρήσης του smartphone, του tablet, ή του laptop από το παιδί, να μας δείξουν τις ιστοσελίδες στις οποίες συχνάζει, τα apps τα οποία συνηθίζει να χρησιμοποιεί, αλλά και τις ώρες που το κάνει καθώς και τη διάρκεια της χρήσης ή επίσκεψης αυτών.

Οδηγίες ρύθμισης συστημάτων γονικού ελέγχου

Οι ρυθμίσεις και η εγκατάσταση τέτοιων συστημάτων είναι ένα τεράστιο θέμα, και θα επανέλθουμε με περισσότερα άρθρα με λεπτομερείς οδηγίες και tips για την χρήση τους. Συνοπτικά να αναφέρουμε πως εργαλεία γονικού ελέγχου θα βρεις σε όλες τις μεγάλες πλατφόρμες, όπως συσκευές με Android, συσκευές της Apple με macOS, iOS, ή iPadOS, αλλά και σε υπολογιστές με Windows. Όπως πάντα, οι experts των Public μπορούν να σε βοηθήσουν στο σετάρισμα και τις ρυθμίσεις των συστημάτων γονικού ελέγχου, και θα χαρούν να ρυθμίσουν μια νέα συσκευή για χρήση από το παιδί σου, αν τους το ζητήσεις!