Συνέντευξη με τη συγγραφέα Πέρσα Κουμούτση

Η Πέρσα Κουμούτση γεννήθηκε στο Κάιρο, και ήρθε στην Ελλάδα αφού ολοκλήρωσε τις σπουδές της στη Φιλοσοφική Σχολή του Αιγυπτιακού Πανεπιστημίου του Καΐρου. Τα πρώτα χρόνια δίδαξε στην ανώτερη εκπαίδευση, ενώ από το 1993 ασχολήθηκε επαγγελματικά με τη λογοτεχνική μετάφραση από τα αραβικά και τα αγγλικά. Εκτός από έργα αγγλόφωνων συγγραφέων, έχει μεταφράσει το μεγαλύτερο μέρος του έργου του Αιγύπτιου νομπελίστα λογοτέχνη Ναγκίμπ Μαχφούζ από τα αραβικά, καθώς και έργα άλλων σημαντικών Αράβων δημιουργών, όπως και αραβική ποίηση. Το 2001 τιμήθηκε για το σύνολο των μεταφράσεών της με το Διεθνές Βραβείο Καβάφη, ενώ το αιγυπτιακό κράτος την έχει βραβεύσει δύο φορές για τη συνεισφορά της στην προώθηση και προβολή της αιγυπτιακής και αραβικής λογοτεχνίας γενικότερα. Έχει συμμετάσχει σε διεθνή λογοτεχνικά συνέδρια, ενώ κείμενα και πεζά της έχουν δημοσιευτεί σε εφημερίδες και λογοτεχνικά περιοδικά στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Ακολουθεί η συνέντευξη που παραχώρησε η συγγραφέας στη δημοσιογράφο Ερμιόνη Καλλιπολίτου, για τα Public.Κοντά μας η συγγραφέας Πέρσα Κουμούτση με το νέο της βιβλίο «Αλεξανδρινές φωνές στην οδό Λέψιους» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.Πείτε μου λίγα πράγματα για σας. Πού γεννηθήκατε; από πού είναι η καταγωγή σας και πού μένετε τώρα...Γεννήθηκα στο Κάιρο, την πρωτεύουσα της Αιγύπτου, αλλά τα πρώτα χρόνια της ζωής μου τα πέρασα στην Αλεξάνδρεια, γενέτειρα της μητέρας μου. Επέστρεψα στο Κάιρο προκειμένου να φοιτήσω στο Ελληνικό σχολείο εκεί: τη θρυλική Αμπέτειο σχολή. Όταν αποφοίτησα αποφάσισα να συνεχίσω τις σπουδές μου στο κρατικό πανεπιστήμιο Καΐρου και να σπουδάσω λογοτεχνία. Επαναπατρίστηκα μετά το πέρας των σπουδών μου και έκτοτε μένω στην Αθήνα, αλλά πολύ συχνά επισκέπτομαι την Αίγυπτο, όχι μόνο για συναισθηματικούς αλλά και για επαγγελματικούς λόγους, αφού όλα σχεδόν τα βιβλία μου μεταφράζονται στα αραβικά από τους εκεί κρατικούς ή και ιδιωτικούς φορείς του βιβλίου.Μας έχετε χαρίσει ήδη επτά εξαιρετικά βιβλία. Ποιο ήταν το έναυσμα για την ενασχόλησή σας με τη συγγραφή βιβλίων;Η ενασχόλησή μου με τη λογοτεχνική μετάφραση ήταν σαφώς ο προθάλαμος αλλά και το εφαλτήριο, η αφορμή. Έπειτα από κάποια χρόνια σκληρής εργασίας, ένιωσα την ανάγκη να πω τις δικές μου ιστορίες.Θα ήθελα να μου πείτε ποιους λογοτέχνες θαυμάζετε ή έχετε μελετήσει και τι έχετε αποκομίσει από αυτούς.Θαυμάζω πολλούς, η κυριότερη, ωστόσο, επιρροή μου προέρχεται από τους μεγάλους συγγραφείς της αραβικής λογοτεχνίας την οποία σπούδασα μαζί με την αγγλική.Πιστεύετε ότι ο/η συγγραφέας θα πρέπει να ασχολείται με διαφορετικά είδη λογοτεχνίας και να «πειραματίζεται» θεματολογικά, ή θα πρέπει να μένει σταθερός/η;Ναι, σαφώς θα πρέπει να πειραματίζεται συνεχώς, να δοκιμάζει νέες «δομές», αφηγηματικά ύφη, τεχνικές, αλλά να μένει πάντα σταθερός στις «αρχές» του, στην ιδεολογία του, να μην ξεπέφτει στο εύκολο. Δεν είναι τόσο απλό όσο, ενδεχομένως, φαίνεται ή ακούγεται.Θα θέλατε να μου αναφέρετε τις πιο σημαντικές σας συνεργασίες ή συνεργασίες που θα θέλατε να επαναλάβετε;Είχα πολλές και καλές συνεργασίες. Ήμουν νομίζω τυχερή σε αυτό τον τομέα. Η σημαντικότερη βέβαια ήταν εκείνη με τον Κ. Ι Τσαούση στη διάρκεια της εικοσαετούς ενασχόλησής μου με το έργο του Ναγκίμπ Μαχφούζ. Ήταν ο επιμελητής του έργου μου και μοιραζόταν μαζί μου τη λατρεία και τον θαυμασμό για αυτόν τον παγκόσμιο συγγραφέα.Κάτω από ποιες συναισθηματικές συνθήκες γράφετε συνήθως; Και τι είναι αυτό που σας δίνει την έμπνευση να γράψετε;Γράφω όταν νιώσω την ανάγκη ότι πρέπει να πω κάτι. Αλλιώς σιωπώ. Ή καταπιάνομαι με τη μετάφραση έργων που αγαπώ. Τελευταία, ασχολούμαι πολύ με την ποίηση. Μεταφράζω αραβόφωνη και αγγλόφωνη ποίηση ή γράφω για αυτή.Τώρα θα ήθελα να μου μιλήσετε για την πιο πρόσφατη δουλειά σας, για το καινούργιο βιβλίο σας, πώς αναπτύχθηκε και πώς τελικά μεταμορφώθηκε σε «χαρτί και μελάνι».Το βιβλίο αυτό είναι πολλά βιβλία μαζί. Η κάθε ιστορία αποτελεί και ένα ξεχωριστό βιβλίο. Άρα ο αναγνώστης έχει να κάνει ουσιαστικά με 15 - ας πούμε «χαικού» ή «μικροσκοπικά» μυθιστορήματα, όσα και τα πρόσωπα. Τα οποία βέβαια συνδέονται με μια -θέλω να πιστεύω- πρωτότυπη τεχνική. Η μια ιστορία μπλέκεται έντεχνα με την άλλη και όλες μαζί αποτελούν ένα ενιαίο ψηφιδωτό της εποχής, αλλά και όψεις ή πτυχές του ενός προσώπου. Είμαστε όλοι ένα και το αυτό πρόσωπο, αυτό πιστεύω.Γιατί να διαβάσει κάποιος το βιβλίo σας; Θεωρείτε ότι διαβάζοντας κάποιος το βιβλίo σας βιώνει έμμεσα γεγονότα που ζήσατε, παίρνει ένα κομμάτι του εαυτού σας ή κάποια από αυτά που αποτυπώνετε στο χαρτί είναι πράγματα που θα θέλατε να ζήσετε;Όχι, προσωπική ιστορία ήταν η προηγούμενη, σε αυτό το βιβλίο ήθελα να πειραματιστώ με τεχνικές αφήγησης και νομίζω ότι το πέτυχα. Έπειτα, κάποια πρόσωπα από το παρελθόν (πραγματικά αλλά και μυθιστορηματικά) μου «χτύπησαν ξαφνικά την πόρτα» σαν να ήθελαν μια δεύτερη ευκαιρία ύπαρξης. Έτσι αποφάσισα να τα αναβιώσω, να τα αναβαπτίσω μέσα από μια καινούργια συσχέτιση.Υπάρχουν επόμενα σχέδια ή νέοι στόχοι;Πάντα υπάρχουν επόμενα σχέδια και νέοι στόχοι. Για την ώρα επεξεργάζομαι κάποια πράγματα, αλλά δεν είμαι σε θέση ακόμη να τα ανακοινώσω, διότι δεν έχουν «κρυσταλλωθεί» ακόμη μέσα μου, επομένως ενδέχεται να διαφοροποιηθούν λίγο πριν από την υλοποίησή τους. Πάντως, θα ήθελα να πειραματιστώ με ιστορίες που θα δομούνται πάνω σε έναν ανύπαρκτο τόπο, αυτή τη φορά. Σε μια «ουτοπία» με την πραγματική έννοια της λέξης: Ου τόπος.Πού θα σας συναντήσουμε τις επόμενες μέρες;Το βιβλίο "Αλεξανδρινές φωνές στη οδό Λέψιους" που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο θα ταξιδέψει στην Κατερίνη, τη Θεσσαλονίκη και τις Σέρρες στις 6, 7 και 8 Ιουνίου αντιστοίχως. Περιμένω με μεγάλη χαρά τους φίλους αναγνώστες στον χώρο των βιβλιοπωλείων του Public για να συζητήσουμε όλα εκείνα τα στοιχεία των πόλεων που τις κάνουν τόσο ξεχωριστές, μοναδικές και ταυτοχρόνως τόσο όμοιες μεταξύ τους - και με την ευκαιρία ευχαριστώ το Public, όπως και τις εκδόσεις Μεταίχμιο για την ευκαιρία που μου δίνουν.Θα ήθελα να κλείσω με ένα από τα πιο αγαπημένα αποσπάσματα του νέου βιβλίου σας.«Ακόμα κι αν αποχωρούσε από αυτήν εδώ την πόλη, ακόμα κι αν δεν την ξαναέβλεπε ποτέ, η ζωή θα συνέχιζε την πορεία της στους μαγικούς της ρυθμούς, με τις μικρές και μεγάλες ιστορίες των ανθρώπων της που αποτέλεσαν για εκείνον παρηγοριά, θεϊκή έμπνευση, όπως θεϊκή ήταν και η ίδια η πόλη που τον ακολουθούσε παντού, όπου κι αν πήγαινε, παρότι δεν χόρταινε ποτέ να τον υποβάλλει σε δοκιμασίες αλγεινές, όσο κι ανεπανάληπτα μαγικές, έλεγε, αλλά περισσότερο έγραφε, ο Κωνσταντίνος.» Ευχαριστούμε την κα Πέρσα Κουμούτση,για τη διαδικτυακή συνέντευξη που μας παραχώρησε. Eυχόμαστε καλοτάξιδο το νέο της βιβλίο «Αλεξανδρινές φωνές στην οδό Λέψιους» των εκδόσεων Μεταίχμιο.