Σεπτέμβριος με Στίβεν Κινγκ: Με καινούριο βιβλίο και ταινία επανέρχεται ο μετρ του τρόμου

Όταν ο Στίβεν Κινγκ βραβεύτηκε με το αμερικανικό βραβείο μεγάλου κύρους National Book Award, ο παγκοσμίως διάσημος κριτικός λογοτεχνίας Χάρολντ Μπλουμ χαρακτήρισε τη βράβευση «μία ακόμα απόδειξη της πολιτισμικής παρακμής των Ηνωμένων Πολιτειών». Άλλοι όμως συγγραφείς που ανήκουν στον κανόνα, όπως θα έλεγε και ο Μπλουμ, όπως η Τζόις Κάρολ Όουτς, τον υπερασπίστηκαν. Και κάποιοι άλλοι κριτικοί είχαν αρχίσει να τον μελετούν θεωρητικά ήδη από τη δεκαετία του 1980. Υπάρχουν και μερικοί που τον συγκρίνουν με τον Τσαρλς Ντίκενς που, και αυτός στον καιρό του, ήταν το ίδιο δημοφιλής στους αναγνώστες και αντιπαθής σε μεγάλη μερίδα της κριτικής. Η αλήθεια είναι πως τα μυθιστορήματα τρόμου και η λογοτεχνία του φανταστικού, στην οποία επιδίδεται ο Κινγκ, πάντα θεωρούνταν και συνεχίζουν να θεωρούνται υποδεέστερα λογοτεχνικά είδη από το μεγαλύτερο μέρος της κριτικής, όπως άλλωστε συμβαίνει και με την αστυνομική λογοτεχνία. Συγγραφείς που υπηρετούν αυτά τα είδη είναι βέβαιο πως δεν μπορούν να προσδοκούν το Νόμπελ, έστω και αν μερικοί, όπως ίσως ο Σιμενόν ή και ο Μάνκελ, ενδεχομένως θα το άξιζαν. Μάλιστα το υπόλοιπο έργο τους που είναι mainstream λογοτεχνία (και που είναι μεγάλο στις περιπτώσεις των ονομάτων που προαναφέρθηκαν) τείνει όχι απλώς να επισκιάζεται αλλά και να αγνοείται επιδεικτικά, με μόνο το κομμάτι του έργου τους με το οποίο έγιναν γνωστοί (στη συγκεκριμένη περίπτωση της αστυνομικής λογοτεχνίας) να μένει στην επιφάνεια. Ο Στίβεν Κινγκ, βέβαια, δεν έχει παράλληλο έργο. Έχει μόνο παράλληλα σύμπαντα, παράλληλους κόσμους που εξάπτουν τη φαντασία του αναγνώστη. Ωστόσο έχει κάτι άλλο που είναι μοναδικό: κατάφερε να γίνει συνδετικός κρίκος της ποπ κουλτούρας με το γράψιμο, στέλνοντας στα βιβλιοπωλεία εκατομμύρια ανθρώπους οι οποίοι δύσκολα θα έβαζαν το πόδι τους εκεί. Είναι από τους συγγραφείς, δηλαδή, που δημιουργούν νέους αναγνώστες. Αυτό είναι κάτι που ούτε το αστυνομικό μυθιστόρημα μπορεί εύκολα να πετύχει. Γι’ αυτό και πολλά είναι τα βιβλία του που έγιναν ταινίες, επιτυχημένες ταινίες, καθώς το κοινό του και ένα κομμάτι του κινηματογραφικού κοινού είναι συγκοινωνούντα δοχεία. «Η Λάμψη», «Misery», «Τελευταία έξοδος: Ρίτα Χέιγουορθ», «Πράσινο Μίλι», «Ονειροπαγίδα» είναι μερικές μόνο από τις δεκάδες ταινίες που γυρίστηκαν με βάση δικά του έργα.Η προσφορά του αυτή αποκτά ακόμα μεγαλύτερες διαστάσεις αν συνυπολογίσει κανείς τα θέματά του που έχουν στέρεα ανθρωπιστική βάση και λειτουργούν, με έμμεσο τρόπο, διδακτικά. Ο Στίβεν Κινγκ σε πολλά του βιβλία και κείμενα αντιμάχεται το ρατσισμό, τη βία κατά των γυναικών, την οικογενειακή βία γενικότερα, την εκτεταμένη οπλοκατοχή. Ταυτόχρονα κάνει συνεχώς αναφορές στην αμερικανική ιστορία και κουλτούρα, ενώ η ισχυρή παρουσία του υπερφυσικού στοιχείου απαιτεί, ως αντίβαρο, μια εξίσου ισχυρή παρουσία του ρεαλιστικού στοιχείου, σε τέτοιο βαθμό που θα μπορούσε κανείς να πει ότι το έργο του Κινγκ είναι και μια αποτύπωση της κοινωνικής πραγματικότητας των ΗΠΑ στα τέλη του 20ού και στις αρχές του 21^ου αιώνα, ιδίως στα μικρά αστικά συγκροτήματα της αμερικανικής επαρχίας. Ο 60χρονος σήμερα συγγραφέας προβληματίζεται για τις αρνητικές πλευρές της ανθρώπινης φύσης, για την εύθραυστη φύση θεσμών όπως το σχολείο, η κοινότητα, η οικογένεια, η δημοκρατική διακυβέρνηση. Αντιπαραθέτει το καλό με το κακό, όπου το καλό σχεδόν πάντα κερδίζει αλλά και σχεδόν πάντα δεν μπορεί να εξαφανίσει σε μόνιμη βάση το κακό, ενώ εμβαθύνει και σε άλλα θέματα της λεγόμενης «καθαρής» λογοτεχνίας όπως η παιδική ηλικία. Τον απασχολούν και άλλα κλασικά λογοτεχνικά θέματα όπως το μυστήριο της έμπνευσης, η θεραπευτική δύναμη της φαντασίας ενώ δεν είναι λίγοι και οι πρωταγωνιστές των έργων του που είναι και οι ίδιοι συγγραφείς. Κατά τα άλλα, στις αρετές του συγκαταλέγεται η εξαιρετική δύναμη των χαρακτήρων που πλάθει, η καλή αίσθηση της αφήγησης που προσελκύει αμέσως το ενδιαφέρον του αναγνώστη, η τέχνη του να προκαλεί ρίγη φόβου μέσα από την περιγραφή ακόμη και σχεδόν «φυσικών» καταστάσεων. Του καταλογίζεται ωστόσο πλατειασμός στην αφήγηση καθώς και η υπερβολική, ενίοτε, χρήση βίαιων σκηνών. Ο Στίβεν Κινγκ που τη δεκαετία του 1980 και του 1990 έγραφε τρία βιβλία το χρόνο παραμένει πολυγραφότατος, έστω και αν δεν φτάνει πια σε τέτοια ύψη παραγωγικότητας, ιδίως μετά το σοβαρό ατύχημα του 1999, όταν τον χτύπησε λεωφορείο. Συνεχίζει ακάθεκτος, πάντως, να γράφει κάπου 1.000 λέξεις την ημέρα και αναπόφευκτα έρχεται ξανά κάθε τόσο στην επικαιρότητα. Μέσα στο Σεπτέμβριο έχουμε λοιπόν δύο γεγονότα: κυκλοφορεί στα αγγλικά (και θα υπάρχει και στα καταστήματα Public στα τέλη του μήνα) το νέο του μυθιστόρημα με τίτλο "Sleeping Beauties" ενώ στις 28 Σεπτεμβρίου αρχίζει η προβολή στους ελληνικούς κινηματογράφους της ταινίας «Το Αυτό». Το ομώνυμο βιβλίο επίσης επανακυκλοφόρησε, αυτή τη φορά πλήρες, σε δίτομη έκδοση, από τις εκδόσεις Κλειδάριθμος. Το μυθιστόρημα "Sleeping Beauties" έχει ως θέμα του κάτι που συμβαίνει στις γυναίκες μόλις πηγαίνουν για ύπνο: τις σκεπάζει ένα κουκούλι σαν γάζα και αν ξυπνήσουν την ώρα εκείνη ή κάποιος πειράξει το κουκούλι την ώρα που δημιουργείται, εκείνες γίνονται εξαιρετικά βίαιες. Όταν κοιμούνται δε, οι γυναίκες πηγαίνουν σε έναν άλλο τόπο. Μοναδική εξαίρεση η μυστηριώδης Εύη που είναι απρόσβλητη από την ασθένεια αυτή του ύπνου και που κατηγορείται ως δαιμονική. Όλα αυτά είναι τοποθετημένα σε ένα κοντινό μέλλον σε μία μικρή πόλη στα Απαλάχια Όρη όπου δουλειά υπάρχει κυρίως στις τοπικές γυναικείες φυλακές. Το βιβλίο αυτό ο Στίβεν Κινγκ το έγραψε μαζί με τον γιο του Όουεν Κινγκ. Πρόκειται για αρκετά προκλητικό και παρεμβατικό βιβλίο που πραγματεύεται με πρωτοτυπία το γυναικείο χαρακτήρα και τη θέση της γυναίκας στην κοινωνία, που συνεχίζει ακόμα και σήμερα να αποτελεί ζητούμενο.