Άλκη Ζέη / Έφυγε από τη ζωή η σπουδαία λογοτέχνης

Ακόμη μια σημαντική απώλεια για τα ελληνικά γράμματα, καθώς η Άλκη Ζέη, η συγγραφέας του «Μεγάλου περίπατου του Πέτρου» και τόσων ακόμα βιβλίων που αγάπησαν τουλάχιστον τρεις γενιές παιδιών, έφυγε από τη ζωή.

Είχαμε την τιμή πριν από λίγους μήνες να την συναντήσουμε, με αφορμή την κυκλοφορία του νέου της βιβλίου, «Ένα παιδί από το πουθενά», και μας παραχώρησε μια γενναιόδωρη, ζωηρή συνέντευξη, απόσπασμα της οποίας μπορείτε να δείτε εδώ:

Γεννήθηκε στην Αθήνα. Ο πατέρας της καταγόταν από την Κρήτη και η μητέρα της από τη Σάμο, όπου πέρασε τα πρώτα παιδικά της χρόνια. Παντρεύτηκε τον θεατρικό συγγραφέα και σκηνοθέτη Γιώργο Σεβαστίκογλου, με τον οποίο πέκτησαν δύο παιδιά. Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, στη Δραματική Σχολή του Ωδείου Αθηνών και στο Κινηματογραφικό Ινστιτούτο της Μόσχας, στο τμήμα σεναριογραφίας.

Από το 1954 έως το 1964 έζησε ως πολιτική πρόσφυγας στη Σοβιετική Ενωση. Το 1964 επιστρέφει οικογενειακώς στην Ελλάδα, για να ξαναφύγουν πάλι όλοι μαζί, με τον ερχομό της Χούντας, το 1967. Αυτή τη φορά ο τόπος διαμονής τους είναι η Γαλλία, και συγκεκριμένα το Παρίσι, απ’ όπου επιστρέφουν μετά τη δικτατορία. Αθήνα, Σάμος, Σοβιετική Ενωση, Παρίσι μπλέκονται στα έργα της αριστοτεχνικά και πάντα με μια ματιά αθώα αλλά και συνάμα διεισδυτική στα πράγματα, στους κόσμους και στις ταραγμένες εποχές που περιέγραφε.

Από πολύ μικρή ασχολήθηκε με το γράψιμο. Στις πρώτες ακόμη τάξεις του Γυμνασίου άρχισε να γράφει κείμενα για το κουκλοθέατρο. Ένας από τους ήρωες που δημιούργησε, ο Κλούβιος, έγινε κατοπινά ο ήρωας του γνωστού κουκλοθέατρου «Μπαρμπα-Μυτούσης». Πρώτο της μυθιστόρημα ήταν «Το καπλάνι της βιτρίνας» (1963), που το έχει εμπνευστεί από τα παιδικά της χρόνια στη Σάμο και είναι σχεδόν αυτοβιογραφικό.

Ακολούθησε μια σειρά μυθιστορημάτων για παιδιά και το 1987 κυκλοφόρησε το πρώτο της «ενήλικο» μυθιστόρημα , «Η αρραβωνιαστικιά του Αχιλλέα». Το 2013 κυκλοφόρησε το αυτοβιογραφικό της βιβλίο «Με μολύβι φάμπερ νούμερο δύο» και το 2017 το «Πόσο θα ζήσεις ακόμα, γιαγιά». Το 2010 τιμήθηκε με το Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών για το σύνολο του έργου της.

Τα βιβλία της, που συμπεριλαμβάνονται στα διαχρονικά αγαπημένα της σύγχρονης ελληνικής λογοτεχνίας, απευθύνονται κυρίως στα παιδιά και τους εφήβους, πάντα όμως διαβάζονται με μεγάλη ευχαρίστηση από ενήλικες, καθώς ανατρέχουν στα αγαπημένα αναγνώσματα της εφηβικής τους ηλικίας.

Το δε «Καπλάνι της βιτρίνας» υπήρξε έργο-σταθμός για την ελληνική παιδική λογοτεχνία και θεωρείται πλέον κλασικό έργο της παγκόσμιας λογοτεχνίας για παιδιά, με συνεχείς επανεκδόσεις από το 1963, που πρωτοκυκλοφόρησε στην Ελλάδα, και πολλές μεταφράσεις και διακρίσεις στο εξωτερικό. Η Ζέη θεωρείται -και δικαίως- πρέσβειρα της σύγχρονης ελληνικής λογοτεχνίας, καθώς το σύνολο του έργου της είναι μεταφρασμένο και κυκλοφορεί σε πολλές χώρες ανά τον κόσμο. Η ίδια έχει επίσης μεταφράσει αρκετά βιβλία από τα Γαλλικά, τα Ιταλικά και τα Ρωσικά.

Στη συνέντευξή της για το Public Blog είχε απαντήσει μεταξύ άλλων:

Αν μεταφερθούμε στο… συγγραφικό σας εργαστήρι, τι περιλαμβάνει μια τυπική μέρα;

Μου αρέσει πάντα να γράφω μέσα στην ημέρα, να μην είναι βράδυ. Αλλά, όταν ξαπλώνω στο κρεβάτι μου για μεσημέρι ή το βράδυ, πριν κοιμηθώ, συλλογιέμαι τόσο πολύ αυτό που θα γράψω, που σχεδόν το μαθαίνω απ’ έξω. Σαν να βλέπω φιλμ. Βλέπω τις εικόνες, πώς είναι ντυμένοι, και, όταν καθίσω στο computer, δεν έχω αυτό που λένε τον «φόβο της άσπρης σελίδας», γιατί έχω έτοιμο στο μυαλό μου αυτό που θέλω να γράψω.

«Για να γίνει κανείς συγγραφέας χρειάζεται 99% ταλέντο, 99% πειθαρχία και 99% δουλειά», είχε πει ο Φώκνερ. Συμφωνείτε;

Συμφωνώ απολύτως. Aλλά όταν τα παιδιά στο σχολείο με ρωτάνε, τι χρειάζεται για να γίνει κανείς καλός συγγραφέας, τους λέω τρία πράγματα: πρώτον να διαβάζει βιβλία, δεύτερον να διαβάζει βιβλία, τρίτον να διαβάζει βιβλία.