Μικρασιατική Καταστροφή: Βιβλία για παιδιά

Φέτος συμπληρώνεται ένας αιώνας από τη Μικρασιατική Καταστροφή, μία από τις μεγαλύτερες πληγές της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας. Το Public αφιερώνει αυτόν τον μήνα στη Μικρασιατική Καταστροφή και προτείνει βιβλία για παιδιά με αυτή τη θεματολογία, με σκοπό και οι επόμενες γενιές να ενημερωθούν και να μάθουν αυτό το κομμάτι της ιστορίας και να προβληματιστούν για θέματα που αφορούν τον πόλεμο, τον ξεριζωμό και την προσφυγιά.

Προτάσεις Παιδικών βιβλίων για τη Μικρασιατική Καταστροφή

Το πρώτο παιδικό βιβλίο που σου προτείνουμε είναι το «Μέλη και Μελέκ» της Βάνας Μαυρίδου από τις εκδόσεις Διόπτρα. Σε αυτό το μυθιστόρημα, ένα κοριτσάκι, η Μέλη αγαπάει πάρα πολύ την κούκλα της Μελέκ και δεν την αφήνει πότε από πάνω της. Σημαίνει πολλά για αυτήν αφού της την έφτιαξε η γιαγιά της. Δυστυχώς όμως, τον Σεπτέμβρη του 1922, η Μέλη αναγκάζεται να αποχωριστεί από την αγαπημένη της κούκλα αλλά και από τους κοντινούς ανθρώπους της, που αγαπάει τόσο πολύ. Είναι μία θαυμάσια, άκρως συγκινητική ιστορία που σε βάζει στη θέση του πρωταγωνιστή και σε ταξιδεύει στην ιστορία.

Η Μικρασιατική καταστροφή είναι ένα πολύ πρόσφατο γεγονός. Είναι πολύ πιθανό οι γιαγιάδες και οι παππούδες των γονιών μας, να το είχαν ζήσει. Και δεν υπάρχει καλύτερος τρόπος να μάθεις τα γεγονότα της ιστορίας μέσα από τις πραγματικές εμπειρίες των δικών μας ανθρώπων. Για αυτό και το επόμενο βιβλίο που προτείνουμε, είναι το «Τζιέρι μου 1922» της Φωτεινής Στεφανίδη, από τις εκδόσεις Καλειδοσκόπιο. Το επίκεντρο αυτής της ιστορίας είναι οι εικόνες της γιαγιάς από τη ζωή της, πριν από την καταστροφή του 1922, από τον διωγμό, αλλά και μετά με την προσφυγιά και την εκκίνηση της ζωής από την αρχή σε μία νέα πατρίδα.

Μία ακόμη πολύ καλή επιλογή, είναι το παιδικό βιβλίο με τίτλο «Ο μεγάλος αποχαιρετισμός» της Γαλάτειας Γρηγοριάδου – Σουρέλη, των εκδόσεων Ψυχογιός.  Αυτό το βιβλίο συνδυάζει την ιστορία της Ιωνίας και την ψυχοσύνθεση των ατόμων. Σου μιλάει για τη χαρά και την πίκρα, τον αποχωρισμό αλλά και το αίσθημα της ελευθερίας, το άμετρο θάρρος αλλά και τον τεράστιο φόβο. Όμως εκείνο που κυριαρχεί είναι η αίσθηση της συνέχειας. Η σύνδεση του παλιού κόσμου και του καινούριου. Είναι ένα μυθιστόρημα κατάλληλο για όλες τις ηλικίες.

Συνεχίζουμε με το βιβλίο «Η Μυρτώ και η Σμύρνη των θαυμάτων» της Βασιλικής Μαρκάκη, από τις εκδόσεις Πατάκη. Η ιστορία αυτή ξεκινά το καλοκαίρι του 1921, όταν η Χιωτοπούλα Μυρτώ, θα πάει να περάσει τις διακοπές της, στους συγγενείς της στη Σμύρνη. Η Σμύρνη πάντα τη μάγευε και περνούσε υπέροχα. Δυστυχώς όμως αυτό το καλοκαίρι θα είναι διαφορετικό, καθώς ηχούν τα τύμπανα του πολέμου.

Το βιβλίο «Η πίσω αυλή» της Μαρίας Δασκαλάκη, από τις εκδόσεις Μίνωας, συνδυάζει το μυστήριο και τις περιπετειώδεις ιστορίες, με την ιστορία της Σμύρνης. Το μυθιστόρημα ξεκινά όταν η Ζωή μετακομίζει μαζί με την οικογένεια της στη Νάξο. Στην αποθήκη του σπιτιού, βρίσκει μαζί με τα παιδιά ένα μπαούλο, το οποίο έχει μέσα πράγματα και διάφορα κλειδιά, από την Σμύρνη, τον τόπο καταγωγής των προ-γιαγιάδων. Τι ανοίγουν όλα εκείνα τα κλειδιά που ανακάλυψαν τα παιδιά; Θα καταφέρουν να εξιχνιάσουν και τούτη τη μυστική αποστολή;

Με τη βοήθεια του βιβλίου «Αντίο Σμύρνη», της Ιωάννας Μπαμπέτα, τα παιδιά θα μάθουν για την Καταστροφή της Σμύρνης μέσα από την ιστορία δύο φίλων, του Λευτέρη και του Ασλάν. Οι δύο φίλοι, έκαναν παρέα, πηγαίναν βόλτες και ονειρευόντουσαν τα ταξίδια που θα έκανουν, μέχρι που μία ημέρα, τον Σεπτέμβριο του 1922, οι ελληνικές σημαίες κατέβηκαν και ο ένας από τους δύο αναγκάστηκε να φύγει ξαφνικά.

Την αληθινή ιστορία μίας αστικής οικογένειας από τη Σμύρνη, θα μάθουμε μέσα από τις σελίδες του βιβλίου «Τα κοριτσάκια με τα ναυτικά» της Ελένης Δικαίου, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη. Δύο διδυμάκια, το Κατινάκι και η Μαρίτσα γεννήθηκαν τότε που ήταν όλα καλά και ήταν όλοι ευτυχισμένοι. Καθώς εξελίσσονται τα γεγονότα, βλέπουμε μέσα από τα μάτια των δύο κοριτσιών όλα όσα συνέβησαν στον λαό της Ιωνίας, απ' τις ευτυχισμένες μέρες ως το ξερίζωμα τους από την πόλη τους.

Κλείνουμε με το βιβλίο «Το μισό πιθάρι» της Φωτεινής Φραγκούλη, από τις εκδόσεις Πατάκη. Αυτό το βιβλίο έχει το άρωμα του καλοκαιριού στο νησί. Πιο συγκεκριμένα σε αυτό το μυθιστόρημα, η Λενιώ περνά το καλοκαίρι της στη Μυτιλήνη, μαζί με τη μαμά, τη γιαγιά και τον παππού της. Ο παππούς της, παίζει μαζί της, τραγουδάει και της λέει ιστορίες από τον τόπο του, τη Μ. Ασία, και τις εμπειρίες του ως πρόσφυγας.