«Φαίδρα»: Όταν το αρχαίο δράμα συναντά την ρωσική ποίηση

Το έργο της Μαρίνα Τσβετάγιεβα είναι από τα σημαντικότερα της ρωσικής λογοτεχνίας του 20^ου αιώνα. Η οικογένειά της είχε έφεση στις τέχνες και η Μαρίνα δεν αποτελούσε εξαίρεση. Η μητέρα της επέμενε η ίδια να γίνει μουσικός αλλά η ποίηση ήταν εκείνη που την κέρδισε και την βοήθησε να εκφραστεί ανοιχτά. Τα λυρικά της ποιήματα και η πειραματική της γραφή συντάσσουν ένα απίστευτα δυνατό χρονικό της εποχής της και της ανθρώπινης φύσης γενικότερα.

Παρά τη σημαντικότητα του έργου της, το άκρως θεατρικό «Φαίδρα» που δανείζεται τους χαρακτήρες του από την ελληνική μυθολογία δεν είχε μεταφραστεί ποτέ στα ελληνικά μέχρι σήμερα. Τώρα, όμως, ο Χρήστος Χρυσόπουλος με την αρωγή της φιλολόγου, Έλενας Ριζίκοβα, φέρνουν και στη γλώσσα μας το αριστούργημα της Μαρίνα Τσβετάγιεβα.

Η σπουδαία ποιήτρια γεννήθηκε στη Μόσχα το 1892 και η ζωή της χαρακτηρίστηκε από κακουχίες και οδύνη. Κατά τη διάρκεια του μεγάλου λιμού, έχασε μία από τις κόρες της από την πείνα. Λίγο αργότερα η δεύτερη κόρη της φυλακίστηκε, ενώ ο άντρας της εκτελέστηκε. Οι μετέπειτα δεσμοί της υπήρξαν παθιασμένοι και ταραχώδεις αλλά τελικά δεν ήταν αρκετοί για να καλύψουν το κενό στη ζωή της. Το 1941 οδηγήθηκε στην αυτοκτονία, κάτι που την γλίτωσε από ακόμα μία δύστυχη στιγμή, το χαμό του αγαπημένου της γιου κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Με όσα έζησε, δεν είναι καθόλου παράξενο που η Μαρίνα Τσβετάγιεβα μαγεύτηκε από τον μύθο της Φαίδρας. Η σύζυγος του Θησέα ερωτεύτηκε παράφορα τον θετό της γιο Ιππόλυτο ο οποίος την αρνήθηκε, κάτι που οδήγησε τη Φαίδρα στην αυτοκτονία σύμφωνα με μία από τις εκδοχές του μύθου. Η αυτοκτονία είναι η μόνη διέξοδος και για τη «Φαίδρα» της Μαρίνα Τσβετάγιεβα.

Όλα τα έντονα συναισθήματα της Μαρίνα περνάνε σε λέξεις και διοχετεύονται στον αναγνώστη μέσα από όλους τους χαρακτήρες αλλά κυρίως μέσα από την ίδια τη Φαίδρα. Η τραγικότητα του μύθου είναι ξεκάθαρη μέσα στα λόγια της πρωτότυπης αυτής εκδοχής του μύθου που είναι λες και προεξοφλεί το τέλος που θα είχε και η ζωή της Μαρίνα Τσβετάγιεβα.