Αυθεντικός Μαραθώνιος της Αθήνας: τότε και τώρα

Περίληψη: Πώς προέκυψε η απόσταση των 42.195 μέτρων; Πότε άρχισαν να τρέχουν οι γυναίκες; Ο δρόμος (του Μαραθωνίου) έχει τη δική του ιστορία...

Ο Μαραθώνιος Δρόμος είναι ένας αγώνας αντοχής που λαμβάνει χώρα σε όλο τον κόσμο και υπάρχει σε κάθε σύγχρονη ολυμπιάδα από την πρώτη κιόλας διοργάνωση. Όπως θα ξέρεις όμως, η ιστορία του είναι πολύ παλιότερη από το 1896 και τους πρώτους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας.

Οι ρίζες του Μαραθωνίου ξεκινούν από τη μάχη των Ελλήνων κατά των Περσών το 490 π.Χ. στο Μαραθώνα. Υπό την καθοδήγηση του στρατηγού Μιλτιάδη ο ελληνικός στρατός πετυχαίνει αποφασιστική νίκη εναντίον των περσικών δυνάμεων. Αμέσως μετά την επικράτηση, ο Μιλτιάδης έστειλε στην Αθήνα τον Φειδιππίδη, το γρηγορότερο του αγγελιοφόρο, για να αναγγείλει την μεγάλη νίκη. Ο Φειδιππίδης έτρεξε χωρίς σταματημό τα 40 περίπου χιλιόμετρα της διαδρομής μέχρι να φτάσει στην Συνέλευση της Βουλής και να αναγγείλει «Νενικήκαμεν». Αυτή θα ήταν και η τελευταία του λέξη καθώς αμέσως μετά θα έπεφτε νεκρός.

Στην πραγματικότητα αυτή η ιστορία δεν επιβεβαιώνεται απολύτως καθώς διαφορετικές πηγές προσφέρουν διαφορετικές εκδοχές. Το όνομα του αγγελιοφόρου μπορεί να ήταν Ευκλής ή και Θέρσιπος. Ακόμα και η διαδρομή δεν είναι βέβαιη καθώς ο δρόμος που ακολούθησε ο Έλληνας αγγελιοφόρος μπορεί να ήταν συντομότερος – περίπου 35 χιλιόμετρα σε μήκος. Τις ακριβείς λεπτομέρειες δεν θα της μάθουμε ποτέ, αλλά, σημασία έχει πως αυτό το ιστορικό γεγονός ζει ακόμα στις μέρες μας μέσα από τον αγώνα του Μαραθωνίου Δρόμου.

Το αγώνισμα αυτό δεν υπήρχε φυσικά στο πρόγραμμα των αρχαίων Ολυμπιακών Αγώνων. Ο Μαραθώνιος είναι μία σύγχρονη επινόηση που όπως και οι ίδιοι οι Ολυμπιακοί Αγώνες μας ήρθε από τη Γαλλία. Εμπνευστής του αγωνίσματος ήταν ο Γάλλος φιλόλογος Μισέλ Μπρεάλ. Οι διοργανωτές των πρώτων αγώνων ήθελαν να συμπεριλάβουν στο πρόγραμμα ένα αγώνισμα που θα θυμίζει της αρχαίας Ελλάδας. Ο Μπρεάλ πρότεινε στον φίλο του και αναβιωτή των Ολυμπιακών Αγώνων Πιερ ντε Κουμπερτέν την επανάληψη του διάσημου δρόμου του Φειδιππίδη.

Έτσι και έγινε και στις 29 Μαρτίου 1896, με αφετηρία τον Τύμβο του Μαραθώνα, δόθηκε το έναυσμα του πρώτου Μαραθωνίου Δρόμου της ιστορίας. Ο συναρπαστικός αγώνας ολοκληρώνεται με τον Σπύρο Λούη να κόβει πρώτος το νήμα στέλνοντας σε παραλήρημα τον κόσμο που είχε κατακλύσει το Παναθηναϊκό Στάδιο.

Η πρώτη διαδρομή είχε συνολικό μήκος 40 χιλιόμετρα, αλλά, το επίσημο μήκος του αγωνίσματος του Μαραθωνίου δεν είχε σαφώς ορισθεί μέχρι το 1924. Αυτό έγινε στους Ολυμπιακούς του Παρισιού και η απόσταση αποφασίστηκε να είναι στα 42,195 χιλιόμετρα. Ο λόγος που επιλέχθηκε αυτή η απόσταση είναι ο αγώνας των Ολυμπιακών του Λονδίνου 16 χρόνια νωρίτερα. Σε έναν Μαραθώνιο που πήρε τον τίτλο «η Κούρσα του Αιώνα» ο Dorando Pietri τερμάτισε πρώτος υποβασταζόμενος όμως από τους κριτές, οπότε και αποκλείστηκε. Η τεράστια προσπάθεια του όμως, που τον οδήγησε στην κατάρρευση αρκετές φορές πριν το τέλος της διαδρομής, έδωσε μυθικές διαστάσεις στον Μαραθώνιο του Λονδίνου. Η απόσταση του ήταν 42,195 χιλιόμετρα και η Ολυμπιακή Επιτροπή επέλεξε αυτή να είναι η απόσταση όλων των Μαραθωνίων δρόμων από το 1924 και έπειτα.

Σήμερα ο Μαραθώνιος είναι ένα αγώνισμα που διεξάγεται εκατοντάδες φορές το χρόνο σε όλο τον κόσμο. Διάσημοι μαραθώνιοι είναι αυτός της Βοστώνης, του Λονδίνου και της Νέας Υόρκης, αλλά ξεχωριστή θέση στο ημερολόγιο κάθε δρομέα καταλαμβάνει και ο Αυθεντικός Μαραθώνιος της Αθήνας. Διεξάγεται κάθε χρόνο στις αρχές του Νοέμβρη και φέτος θα πραγματοποιηθεί την Κυριακή 10 Νοεμβρίου. Ο κλασικός Μαραθώνιος συγκεντρώνει περισσότερους από 50.000 αθλητές από όλο τον πλανήτη. Θεωρείται από τους πιο απαιτητικούς Μαραθωνίους καθώς ένα μεγάλο μέρος του είναι ανηφορικό. Όλοι όσοι επιλέγουν να συναγωνιστούν όμως το κάνουν για να γίνουν και αυτοί μέρος μίας ιστορία 2.500 ετών και ενός ιστορικού αγώνα που εδώ και 123 χρόνια αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι του κλασικού αθλητισμού.