170 χρόνια από την πρώτη κυκλοφορία του Moby Dick

Στις 18 Οκτωβρίου 1851 εκδόθηκε το βιβλίο του Herman Melville «The Whale», στο Λονδίνο. Ένα μήνα αργότερα, το ίδιο βιβλίο θα κυκλοφορούσε στην Αμερική με τον τίτλο «Moby-Dick; or, The Whale». Το βιβλίο για το οποίο μιλάμε δεν είναι άλλο από το πασίγνωστο «Moby-Dick». Η επιτυχία του, όμως, δεν ήταν άμεση και ο Melville δεν πρόλαβε να δει την επιρροή που θα είχε το μυθιστόρημά του. Σήμερα το «Moby-Dick» συγκαταλέγεται μεταξύ των κορυφαίων μυθιστορημάτων της Αμερικάνικης λογοτεχνίας.

Το κλασικό μυθιστόρημα του Herman Melville περιγράφει τη δίψα του καπετάνιου Αχαάβ για εκδίκηση εναντίον μίας λευκής φάλαινας που τον ακρωτηρίασε. Η δίψα αυτή γίνεται εμμονή για τον καπετάνιο του φαλαινοθηρικού Pequod. Η ιστορία του καπετάνιου Αχαάβ δίνεται μέσα από την αφήγηση του Ισμαήλ, ενός ναύτη επάνω στο καράβι. Για να γράψει το «Moby-Dick», ο Herman Melville άντλησε έμπνευση από τις προσωπικές του εμπειρίες ως ναυτικός και για τη συγγραφή του βιβλίου χρειάστηκαν περίπου 18 μήνες.

Παρότι μιλάμε για ένα βιβλίο 170 ετών, το «Moby-Dick» έχει καταφέρει να παραμείνει επίκαιρο. Για την ακρίβεια, πολλά από τα θέματα που θα συναντήσει κανείς διαβάζοντάς το ήταν αρκετά προοδευτικά για την εποχή. Μεταξύ αυτών ξεχωρίζουν η παρουσίαση ομοφυλοφιλικών σχέσεων μεταξύ ναυτών και η διαφορετικότητα των χαρακτήρων, η οποία εκφράζεται κυρίως μέσα από την πολυπολιτισμικότητα του πληρώματος. Ίσως το πιο επίκαιρο θέμα από όλα, όμως, να είναι η κλιματική αλλαγή. Ο Melville, ως έμπειρος θαλασσοπόρος είχε εντοπίσει ακόμα και στα μέσα του 19^ου αιώνα τα προβλήματα που μπορεί να δημιουργήσει στον πλανήτη η μαζική εξαφάνιση ειδών και οι αλλαγές στο κλίμα. Ήδη από το 1850 είχε συνειδητοποιήσει πως η έντονη ανθρώπινη δραστηριότητα μπορεί να βλάψει ανεπανόρθωτα τον κόσμο.

Η τόσο σύγχρονη προσέγγιση του Melville ίσως να ήταν και ένας από τους λόγους που το «Moby-Dick» απέτυχε να κερδίσει το κοινό και τους κριτικούς της εποχής του. Χαρακτηριστικό της αδιάφορης εμπορικής πορείας του μυθιστορήματος κατά την πρώτη κυκλοφορία του είναι πως μόνο 6.000 αντίτυπα πουλήθηκαν συνολικά. Από το μέσα του 20^ου αιώνα και έπειτα όμως, το «Μόμπι Ντικ» έχει αναγνωριστεί ως ένα από τα σημαντικότερα έργα της Αμερικάνικης και παγκόσμιας λογοτεχνίας.