Το Νόμπελ Λογοτεχνίας 2025 απονέμεται στον László Krasznahorkai!

Μετά τα Νόμπελ Ιατρικής, Χημείας και Φυσικής, ήρθε η ώρα να περάσουμε στη Λογοτεχνία! Με μία σύντομη ανακοίνωσή της, η Σουηδική Ακαδημία αποκάλυψε πως το Νόμπελ Λογοτεχνίας 2025 απονέμεται στον László Krasznahorkai! Έτσι έγινε μόλις ο 2ος Ούγγρος συγγραφέας που τιμάται με Νόμπελ Λογοτεχνίας και ο 16ος Ούγγρος συνολικά που κερδίζει οποιοδήποτε βραβείο Νόμπελ. Η επιτροπή επιλογής ξεχώρισε τον László Krasznahorkai «για το συναρπαστικό και διορατικό έργο του, το οποίο, εν μέσω αποκαλυπτικού τρόμου, επιβεβαιώνει τη δύναμη της τέχνης». Πέρα από τα λιτά λόγια της επιτροπής, ήρθε η ώρα να ανακαλύψουμε λίγο καλύτερα το έργο του φετινού νικητή.

Ποιος είναι ο νομπελίστας László Krasznahorkai

Ο László Krasznahorkai γεννήθηκε το 1954 στη μικρή πόλη Gyula της Ουγγαρίας. Περνώντας στο πανεπιστήμιο θα επέλεγε αρχικά τη νομική, αλλά το 1978 θα άλλαζε γνωστικό πεδίο, αποφασίζοντας να σπουδάσει τελικά Ουγγρική Φιλολογία. Το συγγραφικό του ντεμπούτο έγινε το 1985 με το μυθιστόρημα «Το τανγκό του Σατανά», το οποίο αφηγείται τη ζοφερή πραγματικότητα μίας αγροτικής κοινότητας που καταρρέει, λίγο πριν την πτώση του κομμουνισμού. Το βιβλίο αυτό έγινε μάλιστα και ταινία λίγα χρόνια αργότερα, σε συνεργασία με τον Ούγγρο φίλο του και σκηνοθέτη Béla Tarr.

Το πρώτο του βιβλίο θα έθετε τον τόνο για το μετέπειτα έργο του, με το ύφος του László Krasznahorkai να χαρακτηρίζεται ως δυστοπικό και μεταμοντέρνο. Η βιβλιογραφία του είναι γεμάτη από μελαγχολικά θέματα και τα κείμενά του είναι γνωστά για τον μακροπερίοδο λόγο και την αμείωτη έντασή τους. Τεράστια επιρροή στα γραπτά του αποτελούν τα ταξίδια του. Γράφοντας το «Πόλεμος και πόλεμος» θα ταξίδευε εκτενώς στην Ευρώπη, ενώ για ένα διάστημα έζησε και στη Νέα Υόρκη. Μετά το «Πόλεμος και πόλεμος», ακολουθεί ένα ακόμα αποκαλυπτικό επικό μυθιστόρημα, το «Χερστ 07769». Με επίκεντρο τη Γερμανία, μεταφερόμαστε και πάλι σε μία πόλη όπου πλήττεται από κοινωνική αναταραχή, με φόντο την κληρονομιά του Γιόχαν Σεμπάστιαν Μπαχ.

Η Σουηδική Ακαδημία χαρακτήρισε τον Ούγγρο λογοτέχνη ως «έναν σπουδαίο επικό συγγραφέα της κεντροευρωπαϊκής παράδοσης η οποία εκτείνεται από τον Kafka έως τον Thomas Bernhard, και χαρακτηρίζεται από τον παραλογισμό και τη γκροτέσκα υπερβολή. Ωστόσο, έχει και άλλα χαρακτηριστικά να επιδείξει, και σύντομα στρέφεται προς την Ανατολή, υιοθετώντας έναν πιο στοχαστικό, εκλεπτυσμένο τόνο». Η Ανατολή, την οποία τονίζει η επιτροπή, αναφέρεται σε έργα όπως τα «A Mountain to the North, a Lake to the South, Paths to the West, a River to the East» και «Seiobo There Below», τα οποία είναι εμπνευσμένα από τις βαθύτατες εντυπώσεις που του άφησαν τα ταξίδια του στην Κίνα και την Ιαπωνία.

Τα προγνωστικά έδειξαν τον νικητή

Φέτος ήταν μία από τις λίγες χρονιές όπου τα προγνωστικά επαληθεύτηκαν! Τα δύο μεγάλα φαβορί πριν την ανακοίνωση ήταν η Can Xue και ο László Krasznahorkai, ενώ έπαιζαν έντονα και τα ονόματα των Margaret Atwood και Haruki Murakami, ως συνήθως! Και να που φέτος ήταν η χρονιά του Μαγυάρου συγγραφέα, ο οποίος γίνεται ο 112ος λογοτέχνης που τιμάται με το κορυφαίο λογοτεχνικό βραβείο.

Βραβεία Νόμπελ: Από το 1901 μέχρι σήμερα

Η Σουηδική Ακαδημία απονέμει τα βραβεία από το 1901 και ο László Krasznahorkai προσθέτει το όνομά του στην λίστα των σπουδαίων λογοτεχνών που έχουν τιμηθεί με Νόμπελ, διαδεχόμενος τη Han Kang που ήταν η νικήτρια το 2024. Πέρα από το σχετικό έπαθλο, η νίκη αυτή θα χαρίσει στον Ούγγρο συγγραφέα και 11 εκατομμύρια σουηδικές κορόνες, ποσό που αντιστοιχεί σε περίπου 1.000.000€! Μετά και τη σημερινή ανακοίνωση, τα φετινά βραβεία έχουν μέχρι στιγμής απονεμηθεί στους:

• Νόμπελ Ιατρικής 2025: Mary E. Brunkow, Fred Ramsdell και Shimon Sakaguchi
• Νόμπελ Χημείας 2025: Susumu Kitagawa, Richard Robson και Omar M. Yaghi
• Νόμπελ Φυσικής 2025: John Clarke, Michel H. Devoret και John M. Martinis
• Νόμπελ Λογοτεχνίας 2025: László Krasznahorkai

Πλέον απομένει να ανακοινωθεί μόνο το Νόμπελ Ειρήνης και το Νόμπελ Οικονομικών για να συμπληρωθεί η λίστα των νικητών για το 2025. Οι φετινοί νικητές θα παραλάβουν τα βραβεία τους σε μία ειδική τελετή που θα διεξαχθεί στις 10 Δεκεμβρίου 2025 στη Στοκχόλμη της Σουηδίας, εκτός από το Νόμπελ Ειρήνης που απονέμεται σε αντίστοιχη τελετή στο Όσλο της Νορβηγίας. Αν θες να ανακαλύψεις κι εσύ το σπουδαίο έργο του László Krasznahorkai δεν έχεις παρά να προσθέσεις τα βιβλία του στη βιβλιοθήκη σου – θα τα βρεις όλα εδώ! Μαζί, μπορείς να απολαύσεις και μία playlist με κομμάτια από ταινίες του Béla Tarr που είναι εμπνευσμένες από μυθιστορήματα του László Krasznahorkai και τα οποία έχει συνθέσει Ούγγρος μουσικός και ποιητής Mihály Víg.