Μπορεί το ChatGPT να συνθέσει ποίηση; Το quiz μας έχει την απάντηση!

Το άρθρο μας για την τεχνητή νοημοσύνη στον χώρο της ζωγραφικής προκάλεσε αίσθηση, με σχόλια από εκατοντάδες αναγνώστες, ξεκινώντας έτσι ακόμα μία συζήτηση γύρω από τις εφαρμογές του AI! Αφού πρώτα διαβεβαιώσουμε όλους πως… δεν είμαστε με το Skynet, ούτε θα «πουλήσουμε» την ανθρωπότητα σε ενδεχόμενο πόλεμο με τα ρομπότ, προχωράμε στο σημερινό μας θέμα: την ποίηση. Το ChatGPT μπορεί να κάνει πολλά πράγματα που έχουν να κάνουν με τον γραπτό λόγο, ενώ άλλες μορφές τεχνητής νοημοσύνης μπορούν να δημιουργήσουν εικαστικά, μουσική, ή και άλλες μορφές τέχνης.

Η έρευνα στον χώρο της τεχνητής νοημοσύνης συνεχίζεται με αμείωτους ρυθμούς εδώ και πολλά χρόνια και δεν είναι κάτι που ξεκίνησε φέτος ή πέρυσι. Απλά έτυχε φέτος να αρχίσουν να βγαίνουν προς τα έξω τα πρώτα της αποτελέσματα. Το ChatGPT αποτελεί απλά ένα μικρό τουβλάκι στο σύστημα τεχνητής νοημοσύνης της OpenAI, της εταιρείας που το κατασκεύασε, ενώ έχουμε δει και άλλα συστήματα, όπως για παράδειγμα το AlphaGo, ένα σύστημα τεχνητής νοημοσύνης από την εταιρεία DeepMind, το οποίο μπόρεσε να κερδίσει τους πιο ισχυρούς αντιπάλους (ανθρώπους) στο παιχνίδι στρατηγικής Go! Ταυτοχρόνως, δισεκατομμύρια έχουν επενδυθεί σε συστήματα οδήγησης, τα οποία βλέπουμε από την Tesla, τη Google, και αρκετές ακόμα άλλες εταιρείες. Η έρευνα όμως συνεχίζεται και από εταιρείες τις οποίες δεν έχουμε ακούσει καν, οι οποίες διεξάγουν την έρευνά τους υπό καθεστώς μυστικότητας. Ένα είναι σίγουρο. Η τεχνητή νοημοσύνη έχει έρθει για να μείνει.

Ειδική Τεχνητή Νοημοσύνη vs Γενική Τεχνητή Νοημοσύνη

Όλα τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης που έχουμε δει, είναι του τύπου «ειδικής τεχνητής νοημοσύνης». Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει πως μπορούν να κάνουν μόνο ένα πράγμα. Με άλλα λόγια, το ChatGPT δε μπορεί να ζωγραφίσει ή να οδηγήσει ένα αυτοκίνητο, το DALL-E μπορεί να «ζωγραφίσει» εικόνες αλλά δε μπορεί να γράψει κείμενο ή να απαντήσει σε ερωτήσεις, ενώ το σύστημα οδήγησης της Google δε μπορεί ούτε να παράξει εικόνες, ούτε να απαντήσει σε ερωτήσεις, παρά μόνο να οδηγήσει ένα όχημα! Ένα σύστημα τεχνητής νοημοσύνης που θα μπορούσε, μετά από εκπαίδευση, να κάνει οποιαδήποτε εργασία (οδήγηση, ζωγραφική, συγγραφή κειμένου, κτλ) ονομάζεται «Γενική Τεχνητή Νοημοσύνη» και… δεν υπάρχει! Όσο ενθαρρυντικά κι αν είναι τα αποτελέσματα των συστημάτων (ειδικής) τεχνητής νοημοσύνης που βλέπουμε, είμαστε ακόμη πολύ μακριά από μια ΓΤΝ, και αρκετοί ειδικοί αμφισβητούν το αν είναι καν δυνατόν να κατασκευαστεί κάτι τέτοιο.

Ποιητική Τεχνητή Νοημοσύνη

Η ποίηση είναι ένα άλλο θέμα. Προφανώς, η λέξη «ποίηση» περιλαμβάνει πολλά πράγματα, από απλά ποιηματάκια επιπέδου δημοτικού μέχρι και λεκτικές κατασκευές των κορυφαίων διανοητών του ανθρώπινου είδους.  Προφανώς, το ChatGPT αφομοίωσε, κατά τη διάρκεια της εκπαίδευσής του, και αρκετή ποίηση. Μπορεί, όμως, να γράψει ποίηση;

Για να δοκιμάσουμε το ChatGPT, του δώσαμε μερικά θέματα και του ζητήσαμε να γράψει ποιήματα. Εδώ θα πρέπει να παρατηρήσουμε πως τα αποτελέσματα ήταν αναμενόμενα απογοητευτικά. Το ChatGPT μπορεί να γράψει όντως ποίηση, απλά η ποίηση που παράγει είναι επιπέδου… 10χρονου παιδιού. Δεν υπάρχει βάθος, δεν υπάρχει αφαίρεση, δεν υπάρχει δομή. Τα ποιήματα του ChatGPT είναι, για παράδειγμα, στο υποθετικό θέμα «πεταλούδα», επιπέδου «αχ τι όμορφη που είναι η πεταλούδα, πόσο αγαπώ τα χρώματα στα φτερά της, τι ωραία που πετάει από λουλουδάκι σε λουλουδάκι η όμορφη πεταλούδα…» και ούτω καθ' εξής.

Η πραγματικότητα είναι πως, κατά τη διάρκεια της εκπαίδευσης ενός συστήματος τεχνητής νοημοσύνης, το υλικό το οποίο επιλέγεται να αφομοιώσει (πρέπει να) είναι κατανοητό και να βγάζει νόημα. Αλλιώς, η Τεχνητή Νοημοσύνη θα μπερδευτεί και θα «χαλάσει» η εκπαίδευσή της, με αποτέλεσμα να παράγει ακατάληπτο κείμενο. Επομένως, είμαστε βέβαιοι πως και οι δημιουργοί του ChatGPT επέλεξαν να μην δώσουν στο σύστημα «βαριά» (δηλαδή ακατάληπτη) ποίηση, με συνέπεια να μη μπορεί και να παράξει τέτοιου είδους ποίηση.

Τελικά, το ChatGPT είναι δέσμιο των παραμέτρων που επιλέχθηκαν για την λειτουργία του, καθώς και του υλικού που επιλέχθηκε για την εκπαίδευσή του. Ο κύριος στόχος του ChatGPT είναι η παραγωγή κειμένου το οποίο να είναι εύκολα καταληπτό, να έχει λογική συνέχεια, να βασίζεται σε γνωστά (και επιβεβαιωμένα) δεδομένα, και να μοιάζει με το κείμενο που θα έγραφε κάποιος άνθρωπος. Με βάση αυτές τις απαιτήσεις εκπαιδεύτηκε και το αποτέλεσμα είναι ένα σύστημα το οποίο πράγματι μπορεί να παράξει κείμενο το οποίο δύσκολα θα μπορούσε κάποιος άνθρωπος να καταλάβει πως δεν προέρχεται από ανθρώπινο χέρι.

Η ποίηση, όμως, είναι κάτι διαφορετικό. Βασίζεται σε βιώματα, σε εικόνες, σε συναισθήματα, είναι αφαιρετική, πολύ συχνά είναι και ακατάληπτη, ενώ πολλές φορές θα πρέπει κανείς να γνωρίζει στοιχεία της ζωής του ποιητή για να μπορέσει να βγάλει νόημα. Αυτός είναι και ο λόγος που η ποίηση είναι ένα τόσο δύσκολο κομμάτι της λογοτεχνίας. Το ChatGPT – και οποιοδήποτε άλλο σύστημα τεχνητής νοημοσύνης – όμως δεν έχει βιώματα για να αντλήσει από αυτά, ούτε πραγματικά «καταλαβαίνει» τα συναισθήματα που κρύβονται πίσω από τις λέξεις. Μπορεί να «ξέρει» πως ένα ηλιοβασίλεμα χαρακτηρίζεται «μαγευτικό» σε μεγάλο μέρος της λογοτεχνίας, αλλά δεν «ξέρει» το «γιατί», ούτε πρόκειται ποτέ να δει ένα ηλιοβασίλεμα και να νιώσει τα συναισθήματα που αυτό προκαλεί στους ανθρώπους.

Αν ανησυχείς για το αν η «τεχνητή νοημοσύνη» πρόκειται να «κλέψει» τις δουλειές των ανθρώπων, ή να τους αντικαταστήσει, μπορούμε να σου πούμε πως το ίδιο έλεγαν και όταν πρωτοεμφανίστηκαν τα τραίνα, τα αυτοκίνητα, οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές, και οποιοδήποτε άλλο είδος τεχνολογίας. Η τεχνητή νοημοσύνη είναι ένα εργαλείο το οποίο αναπτύσσεται για να βοηθήσει τους ανθρώπους και όχι να τους κατακτήσει· επομένως δεν πρόκειται να επαναστατήσει το… μπλέντερ σου και, μαζί με την τοστιέρα, να απαιτήσουν ίσα δικαιώματα.

Τώρα όμως, μπορείς να κάνεις το κουίζ που φτιάξαμε, και να προσπαθήσεις να εντοπίσεις τα ποιήματα που γράφτηκαν από ανθρώπινο χέρι ανάμεσα σε αυτά που παρήγαγε το ChatGPT! Για να δούμε, εσύ μπορείς να καταλάβεις τον… Terminator;