Παγκόσμια Ημέρα Καφέ: Ανέβα στο τρίτο κύμα!

Για την ιστορία του καφέ έχουμε γράψει πολλάκις σε αυτό το blog. Όλα τα άρθρα μας, όμως, επικεντρώνονται – και όχι άδικα – στην παλιά ιστορία του καφέ, το πώς ανακαλύφθηκε, την πορεία των φυτών του καφέ από τα υψίπεδα της Αιθιοπίας μέχρι τις φυτείες της Βραζιλίας ή της Ινδονησίας, τις ποικιλίες. Αυτό που δεν έχουμε καλύψει, όμως, είναι η σύγχρονη ιστορία του καφέ, δηλαδή ό,τι αφορά τα τελευταία 100 περίπου χρόνια. Είναι προφανές πως, όσο ενδιαφέρουσες κι αν είναι οι ιστορίες για την πορεία του καφέ με μοναχούς και κατσίκια που… χορεύουν, είναι πολύ πιο χρήσιμες οι ιστορίες για την πορεία του καφέ στον σύγχρονο κόσμο, τις μεθόδους παρασκευής του πιο αγαπημένου ροφήματος στον κόσμο, αλλά και την επίδραση που έχουν αυτές στο σήμερα, στον καφέ που βρίσκεις στα μαγαζιά και στον καφέ που πίνεις με τους φίλους σου.

Το πρώτο κύμα του καφέ

Πρακτικά ξεκινά από τον προ-προηγούμενο αιώνα, με την αρχή της βιομηχανοποίησης. Μιλάμε για την είσοδο του καφέ ως καταναλωτικού προϊόντος μαζικής παραγωγής στην αγορά, με μαζικές διαφημίσεις και πρακτικά παγκόσμια διανομή. Το πρώτο κύμα έφερε καινοτομίες όπως οι αεροστεγείς συσκευασίες, συχνά κενού αέρος, για τη διατήρηση της ποιότητας του καφέ μετά από το μακρύ ταξίδι από τις χώρες παραγωγής στις χώρες κατανάλωσης. Επίσης είναι το κύμα στο οποίο εντάσσεται ο στιγμιαίος καφές. Στα αρνητικά του κύματος βρίσκουμε κυρίως ένα: τη θυσία της ποιότητας του καφέ έναντι της μαζικής παραγωγής, αλλά και την άνοδο του στιγμιαίου καφέ ως την κύρια μορφή καφέ στην αγορά. Αυτό το τελευταίο το «πληρώνουμε» ακόμη, με περίπου το μισό της παγκόσμιας παραγωγής καφέ να πηγαίνει στην παραγωγή στιγμιαίου καφέ!

Το δεύτερο κύμα φέρνει… άρωμα καφέ

Η έναρξη της λειτουργίας των Starbucks σηματοδοτεί το δεύτερο κύμα! Όσο κι αν φαίνεται απίστευτο, η αλυσίδα ήταν αυτή που ξεκίνησε μια επανάσταση στον χώρο του καφέ. Ο στόχος της δεν ήταν άλλος από το να προσφέρει φρέσκο καφέ στους καταναλωτές. Όχι καφέ όπως τον σερβίρει σήμερα, όμως! Φρεσκοκαβουρδισμένο και φρεσκοαλεσμένο καφέ σε σκόνη, από ελεγχόμενες πηγές και ενίοτε specialty ποικιλίες. Η ραγδαία άνοδος της συγκεκριμένης αλυσίδας έδειξε στην αγορά το ότι το καταναλωτικό κοινό δεν καλυπτόταν από τον στιγμιαίο καφέ, ούτε τα «χαρμάνια» αμφιβόλου προελεύσεως, αλλά ήθελε κάτι ποιοτικά ανώτερο – και βλέπουμε την άνοδο και άλλων αλυσίδων. Ο καφές περνάει σε άλλο επίπεδο, γίνονται γνωστοί οι espresso και cappuccino, ενώ οι καταναλωτές αποκτούν προτιμήσεις και γούστα.

Τρίτο κύμα και το σήμερα

Σήμερα βιώνουμε μια δεύτερη άνοιξη του καφέ, αν μπορούμε να καταχραστούμε τον όρο. Πλέον έχουμε «baristi» και ειδικούς στην παραγωγή του καφέ, με γνώσεις σε μεθόδους brewing και ειδικά εργαλεία. Μπορούμε να βρούμε εύκολα specialty coffees, ενώ υπάρχει πολύ μεγαλύτερη διαφάνεια στην προέλευση του κάθε καφέ αλλά μέχρι και ειδικούς στο καβούρδισμα και το blending – αν και το τελευταίο δεν προτιμάται εσχάτως. Το ίδιο το κοινό ξέρει πολλά περισσότερα για τον καφέ που πίνει, ενώ και οι ίδιοι οι baristi γνωρίζουν ακόμη περισσότερα από το να φτιάχνουν έναν απλό espresso. Έχουμε νέες μεθόδους εκχύλισης, αλλά και νέες συσκευές για την εξαγωγή των επιθυμητών ουσιών από τους κόκκους του καφέ, χωρίς τις ανεπιθύμητες.

Το τρίτο κύμα του καφέ πρακτικά βλέπει τον καφέ σχεδόν όπως και το κρασί! Έχουμε γευσιγνώστες και οι καφέδες ξεχωρίζουν όχι απλά από την ποικιλία τους, αλλά και την περιοχή, το έδαφος, ακόμη και την εποχή που μεγάλωσαν και συλλέχθηκαν οι καρποί, και βέβαια τον τρόπο παρασκευής του καφέ. Το αποτέλεσμα είναι το ότι μπορούμε να απολαύσουμε πολύ καλύτερης ποιότητας καφέ ακόμη και σε ένα μικρό καφέ της γειτονιάς, αλλά και στο σπίτι μας, μιας και τόσο οι ίδιοι οι υψηλής ποιότητας καφέδες όσο και οι εξ ίσου υψηλής ποιότητας συσκευές και τα εργαλεία για την παρασκευή του να είναι ευρέως διαθέσιμα.

Έχει και τέταρτο κύμα;

Αυτό θα το πουν οι ιστορικοί του μέλλοντος. Για την ώρα, υπάρχουν κάποιοι οι οποίοι πιστεύουν πως το επόμενο σημείο βελτίωσης θα είναι το ίδιο το νερό που χρησιμοποιείται για την εκχύλιση του καφέ, ενώ άλλοι είναι βέβαιοι πως η ελληνική οδός, δηλαδή οι κρύοι καφέδες θα είναι αυτοί που θα επικρατήσουν τελικά! Βέβαια, κανένας δεν είχε προβλέψει τα προηγούμενα κύματα, ούτε και το τι έφεραν. Επομένως, το επόμενο κύμα θα μπορούσε να αφορά μέχρι και… ρομπότ που φτιάχνουν καφέ καλύτερα κι από τον καλύτερο barista! Το μέλλον θα δείξει!

Μέχρι, όμως, να έρθει το τέταρτο κύμα, μπορείς κι εσύ να απολαύσεις τον καφέ σου είτε έξω είτε και μέσα στο σπίτι σου, μπαίνοντας στην αντίστοιχη κατηγορία του Public.gr για να βρεις τόσο μηχανές καφέ όσο και όλα τα απαραίτητα αξεσουάρ που χρειάζεσαι για να φτιάξεις τον ιδανικό για εσένα καφέ στο σπίτι σου!