Έφυγε από τη ζωή ο ανατρεπτικός Cormac McCarthy

Φτωχότερος είναι από χθες ο κόσμος της λογοτεχνίας. Όπως ανακοίνωσε ο εκδοτικός οίκος Penguin Random House, ο εμβληματικός Cormac McCarthy έφυγε από τη ζωή από φυσικά αίτια σε ηλικία 89 ετών. Για σχεδόν έξι δεκαετίες ο πολυβραβευμένος συγγραφέας υπήρξε ένας από τους σπουδαιότερους εκπροσώπους της μεταπολεμικής αμερικανικής λογοτεχνίας. Με τα αριστουργηματικά του μυθιστορήματα, κατάφερε να εκφράσει τις ανησυχίες και τις αγωνίες μιας ολόκληρης γενιάς. Μιας γενιάς που στιγματίστηκε από την βία, τον πόλεμο, το θάνατο, την ανασφάλεια και το αίσθημα της ματαιότητας. Θέματα τα οποία έχουν θέση σε όλα τα βιβλία του Cormac McCarthy.

Cormac McCarthy: Θαρραλέος, εμπνευσμένος, αντισυμβατικός

Ο θάνατος του Cormac McCarthy σηματοδοτεί ίσως το τέλος της «χρυσής» μεταπολεμικής γενιάς Αμερικανών συγγραφέων. Διόλου τυχαία ο διάσημος κριτικός Harold Bloom τον χαρακτήρισε έναν από τους τέσσερις σπουδαιότερους Αμερικανούς συγγραφείς της εποχής του, μαζί με τον Philip Roth, τον Don DeLilo και τον Thomas Pynchon. Ο Cormac McCarthy υπήρξε ένας δεξιοτέχνης νοβελίστας, ένας εμπνευσμένος χρονικογράφος ο οποίος μίλησε με αποστομωτική ειλικρίνεια για το παρελθόν, το παρόν και – πιθανό - μέλλον της πατρίδας του. Έργα όπως το ημιαυτοβιογραφικό «Suttree», το «Blood Meridian», «Ο δρόμος» (Βραβείο Pulitzer Μυθοπλασίας), «Καμία πατρίδα για τους μελλοθάνατους» και τα πιο πρόσφατα «Stella Maris» και «Επιβάτης», εγείρουν σοβαρά ερωτήματα για τη ζωή, τον θάνατο, την ηθική, τη φύση του κακού, τη γοητεία της βίας και το μέλλον του πλανήτη μας.

Λαθρέμποροι, απατεώνες, έμποροι ναρκωτικών, δολοφόνοι και serial killers περιδιαβαίνουν στις συχνά «αιματοβαμμένες» σελίδες των βιβλίων του, εξετάζοντας με αδυσώπητο ρεαλισμό τις πιο σκοτεινές και μύχιες πτυχές της ανθρώπινης ύπαρξης. «Αν δεν αφορά τη ζωή και τον θάνατο, πολύ απλά δεν έχει ενδιαφέρον», λέει ο McCarthy σε μία από τις ελάχιστες συνεντεύξεις που έδωσε στη ζωή του. Βαθιά επηρεασμένος από το έργο του William Faulkner και τη λεγόμενη «λογοτεχνία του Νότου», ο Cormac McCarthy κατάφερε να γίνει ένας από τους πιο επιδραστικούς Αμερικανούς συγγραφείς, πετυχαίνοντας αποκλειστικά με τους δικούς του όρους.

Ένας ασυμβίβαστος συγγραφέας

Ο Cormac McCarthy δεν ήταν πότε αυτό που θα λέγαμε τυπική περίπτωση συγγραφέα. Ο χαρακτηρισμός του «λογοτεχνικού φυγά» που του έχει αποδοθεί, δεν απέχει και πολύ από την πραγματικότητα. Πιστός στο πνεύμα των βιβλίων του (μόλις 12 μυθιστορήματα, 3 short stories και 2 θεατρικά), επέλεξε να μείνει μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας ακόμα και όταν τα έργα του ήταν πλέον best sellers. Για δεκαετίες αρνούταν να παραχωρήσει οποιαδήποτε συνέντευξη ή δημόσια ομιλία ενώ ήταν κάθετα αντίθετος στη συμβατική χρήση των σημείων στίξης και της αξίας της δημιουργικής γραφής. Ακόμα και όταν βρισκόταν στη λογοτεχνική αφάνεια, αρνήθηκε πεισματικά να συμπορευτεί με το ρεύμα της εποχής, διαλέγοντας αντ’ αυτού να παραμείνει αφοσιωμένος στις αξίες και τα ιδανικά του. Όπως έχει πει και ο ίδιος, «Δεν γράφω για κάποιο συγκεκριμένο κοινό. Γράφω με εμένα στη θέση του αναγνώστη. Αν κάποιος άλλος έγραφε αυτά τα βιβλία, τότε θα πήγαινα για γκολφ».

Αρκετά χρόνια μετά το λογοτεχνικό του ντεμπούτο, το λογοτεχνικό μεγαλείο του McCarthy άρχισε να γίνεται αντιληπτό. Τα μυθιστορήματα του συγγραφέα από το Tennessee, γνώρισαν μια δεύτερη νιότη, ενώ πάρα πολλοί διάσημοι λογοτέχνες έσπευσαν να αποθεώσουν την τεχνοτροπία και την ιδιαίτερη θεματολογία των βιβλίων του. Ενδεικτικά, ο Stephen King τον έχει αποκαλέσει ως τον «σπουδαιότερο Αμερικανό συγγραφέα της εποχής του».

Ο Cormac McCarthy στη μεγάλη οθόνη

Οι σκληρές ιστορίες του Cormac McCarthy που πραγματεύονται συχνά στην επαρχία και την ενδοχώρα των ΗΠΑ, δεν άργησαν να κεντρίσουν το ενδιαφέρον των παραγωγών του Hollywood. Πολλά από τα βιβλία του μεγάλου λογοτέχνη έχουν μεταφερθεί στη μεγάλη οθόνη. Ταινίες όπως το All The Pretty Horses του Billy Bob Thornton, το The Sunset Limited του Tommy Lee Jones και το Child of God του James Franco, βασίζονται σε βιβλία του McCarthy.

Φυσικά, η πιο διάσημη κινηματογραφική μεταφορά είναι το οσκαρικό neo-western «Καμία πατρίδα για τους μελλοθάνατους» των Αδερφών Cohen. Αν υπάρχει ένας χαρακτήρας που αντιπροσωπεύει πλήρως το πνεύμα των βιβλίων του Cormac McCarthy, αυτός δεν είναι άλλος από τον αιμοσταγή Anton Chigurh, στο ρόλο του οποίου απολαύσαμε τον καταπληκτικό Javier Bardem.