Αλήθεια, εσύ πόσο καλά γνωρίζεις το Halloween;

Τα τελευταία χρόνια η γιορτή του Halloween γιορτάζεται όλο και περισσότερο στη χώρα μας. Έτσι και φέτος, το πορτοκαλί και το μαύρο θα φορεθούν πολύ, με συναρπαστικά Halloween-themed events σε όλη την Ελλάδα. Πολλοί είναι αυτοί που δηλώνουν φανατικοί του Halloween, πόσοι από εμάς όμως γνωρίζουν τις ρίζες και την ιστορία αυτής της μοναδικής γιορτής; Η Publicista και καθηγήτρια Αγγλικών @busymama.gr, μοιράζεται μαζί μας τις γνώσεις της γύρω από τα έθιμα και τους εορτασμούς του Halloween, μιας παράδοσης που πάει πίσω πολλούς αιώνες. Aκολουθεί το άρθρο της @busymama.gr.

Halloween: Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή...

Το Halloween γιορτάζεται τη νύχτα της 31 Οκτωβρίου και είναι μέρα αργίας κυρίως σε χώρες του αγγλοσαξωνικού κόσμου. Η γιορτή αυτή τηρείται σε πολλές χώρες την παραμονή της Ημέρας των Αγίων Πάντων, που είναι η 1η Νοεμβρίου. Η Ημέρα των Πάντων γενικότερα τιμά τους αγίους, αλλά και τους νεκρούς προγόνους των ανθρώπων.

Πολλοί, και ιδιαίτερα τα παιδιά, μπερδεύουν το Halloween με τις ελληνικές Απόκριες, όμως η γιορτή αυτή διαφοροποιείται κατά πολύ από αυτές, καθώς έχει περισσότερο μυστικιστική ταυτότητα. Αποτελεί εξέλιξη της αρχαίας κελτικής γιορτής Samhain. Στη σημερινή της μορφή, η γιορτή δεν ασχολείται πια με φαντάσματα και πνεύματα, αλλά περισσότερο με διασκέδαση, εορταστικές μεταμφιέσεις και γλυκίσματα. Για τους Κέλτες η μέρα αυτή σήμαινε το τέλος της συγκομιδής και την αρχή του χειμώνα, ενώ ταυτόχρονα η αλλαγή της εποχής ήταν μια γέφυρα ανάμεσα στον πάνω κόσμο και στον κόσμο των νεκρών. Αυτό υποδεικνύεται κι από τα χρώματα που κυριαρχούν στους εορτασμούς του Halloween, μαύρο (σύνδεση με τους νεκρούς) και πορτοκαλί (βασικό χρώμα του Φθινοπώρου).

Τι σημαίνει Halloween; 

Η ρίζα της λέξης αυτής προέρχεται από το All-hallow-even και δηλώνει την παραμονή (eve) της γιορτής των Αγίων Πάντων (All Hallows Day - All Saints Day). Οι ρίζες του εθίμου του «trick or treat», που θέλει τα μικρά παιδιά να μεταμφιέζονται και να πηγαίνουν από σπίτι σε σπίτι μαζεύοντας γλυκά, φτάνουν στον 16ο αιώνα. Ιρλανδοί, Σκωτσέζοι και Ουαλοί μασκαρεύονταν και επισκέπτονταν διάφορα σπίτια, απαγγέλλοντας ποιήματα ή και ολόκληρα τραγούδια με αντάλλαγμα φαγητό. Πολλοί είναι αυτοί που συνδέουν τις μεταμφιέσεις με τη μυστικιστική ταυτότητα της γιορτής. Κατά τη μέρα των Αγίων Πάντων πιστεύεται ότι οι νεκροί περιπλανιούνται στη γη. Έτσι λοιπόν οι άνθρωποι τότε πίστευαν ότι αν μεταμφιεστούν θα ξεγελάσουν το πνεύμα του νεκρού που πιθανόν θέλει να πάρει εκδίκηση για κάτι ή να τους βλάψει. 

Jack-o-lanterns, κεριά και κολοκύθες

Τα φαναράκια, τα οποία λέγονται «jack-o-lanterns», είναι το σήμα κατατεθέν της γιορτής και χρησιμοποιούνται για να διώχνουν, υποτίθεται, μακριά τα κακά πνεύματα που πιστεύεται πως τη συγκεκριμένη ημέρα είναι ιδιαίτερα ενεργά.

Σύμφωνα με την παράδοση, η ιστορία που συνδέεται με τα κεριά και τις κολοκύθες είναι αυτή του Jack, ενός ανθρώπου κακού και μίζερου που του αρνήθηκαν την είσοδο και στον Παράδεισο και στην Κόλαση. Ο Jack κατάφερε να αιχμαλωτίσει τον διάβολο, ο οποίος, για να απελευθερωθεί του υποσχέθηκε ότι δεν θα τον ενοχλήσει ποτέ. Έπειτα από μια άσωτη ζωή, ο Jack πέθανε και, βρίσκοντας τις πόρτες του Παραδείσου κλειστές, οδηγήθηκε αναγκαστικά στην Κόλαση. Ο διάβολος όμως, πιστός στην υπόσχεσή του, δεν τον δέχθηκε και του πέταξε ένα κάρβουνο από τις φωτιές της Κολάσεως. O Jack πήρε το κάρβουνο και το έβαλε μέσα σε ένα γογγύλι που είχε μαζί του για να τον βοηθά να βλέπει. Έκτοτε τριγυρνά, ψάχνοντας να βρει ένας μέρος για να ξεκουράσει την ψυχή του.

Η γιορτή του Halloween ξεκίνησε από την Ευρώπη αλλά η μετανάστευση κατά μεγάλα κύματα Ιρλανδών και Σκωτσέζων στην Αμερική τον 19ο αιώνα την έκανε γνωστή κι εκεί. Η γιορτή έγινε διάσημη παγκοσμίως μέσα από την αμερικάνικη ποπ κουλτούρα. Οι τηλεοπτικές σειρές που μεσουρανούσαν τις δεκαετίες '80-'90, οι ταινίες αλλά και σήμερα τα social media έχουν συμβάλει σημαντικά στην καθιέρωση της γιορτής του Halloween ανά τον κόσμο.

Και γιατί τελικά πρέπει να ξέρουμε ή να γιορτάζουμε το Halloween εδώ στην Ελλάδα; Σαφώς δεν είναι υποχρεωτικό. Είναι όμως όμορφο να γινόμαστε μέρος της κουλτούρας άλλων λαών και να μαθαίνουμε νέα πράγματα. Εξάλλου μην ξεχνάτε ότι τα Αγγλικά που μαθαίνουν τα παιδιά μας δεν πρέπει να τα βλέπουμε μόνο ως γραμματική και λεξιλόγιο, αλλά ως μια γλώσσα που αντιπροσωπεύει έναν ολόκληρο πολιτισμό. Το να γίνουμε κοινωνοί του μόνο καλό μπορεί να μας κάνει.