6+1 tips για να μειώσεις το food waste!

Το ψυγείο είναι η εφεύρεση με τη μεγαλύτερη επίδραση στον τρόπο – και την ποσότητα – που τρώμε, ίσως από την προϊστορία και την ανακάλυψη της φωτιάς. Είναι εκπληκτικό αν σκεφτεί κανείς πως, μέχρι και πριν από 60-70 χρόνια, οι άνθρωποι δεν είχαν πρόσβαση σε ψυγεία και έπρεπε να βρίσκουν τρόπους για να διατηρούν τα τρόφιμα χωρίς ψύξη. Ένα παράδειγμα ήταν το «φανάρι», ένα κουτί με σίτα σε όλες τις πλευρές, το οποίο συνήθως τοποθετούσαν είτε κάτω από το πιο σκιερό δέντρο, είτε σε κάποιο υπόγειο ή κελάρι. Από την εποχή που εφευρέθηκε το ψυγείο, οι άνθρωποι είχαν τη δυνατότητα να διατηρήσουν τρόφιμα για πολύ περισσότερο, ενώ η έλευση του καταψύκτη εκτόξευσε τον χρόνο διατήρησης από ημέρες σε μήνες! Όλοι, όμως, εμείς που ανήκουμε στις γενιές που έχουν μεγαλώσει με ψυγεία και καταψύκτες, δεν μάθαμε ποτέ ούτε τους τρόπους για να διατηρούμε τρόφιμα, ούτε βέβαια και την σημασία του να μην πετάμε τρόφιμα.

Το αποτέλεσμα είναι πως κάθε χρόνο καταλήγουν στις χωματερές δισεκατομμύρια τόνοι τροφίμων. Εκτός της άμεσης οικονομικής σημασίας, όλα αυτά τα τρόφιμα παράγουν ακόμη περισσότερα δισεκατομμύρια τόνους αερίων του θερμοκηπίου, καθώς σαπίζουν και αποσυντίθενται. Και βέβαια, επιβαρύνουν και τις χωματερές, αλλά και τα οχήματα αποκομιδής, παράγοντας δευτερογενώς ακόμη περισσότερα καυσαέρια. Αν όλοι μας μαθαίναμε τρόπους για να περιορίσουμε τη σπατάλη στα τρόφιμα, θα μπορούσαμε να έχουμε άμεσο αντίκτυπο τόσο στα δικά μας έξοδα όσο και στην εγχώρια οικονομία.

Το να μάθεις πώς δουλεύει το ψυγείο σου είναι βασικό για να ξέρεις σε ποια σημεία να βάλεις το κάθε τι. Εμείς καθίσαμε και το… μελετήσαμε το πράγμα, και καταλήξαμε σε μερικά tips για να μειώσεις την κατανάλωση, τη σπατάλη σε τρόφιμα, αλλά και να εκμεταλλευτείς καλύτερα τον χώρο του ψυγείου και του καταψύκτη σου!

Ποια σημεία του ψυγείου είναι πιο θερμά και ποια πιο ψυχρά;

Όπως γίνεται παντού, ο ζεστός αέρας είναι πιο αραιός και ανεβαίνει ψηλά. Έτσι συμβαίνει και στο ψυγείο· το πάνω μέρος του είναι το πιο θερμό, ενώ το κάτω το πιο ψυχρό. Αλλά και η πόρτα του ψυγείου έχει απώλειες, επομένως ψηλά και μπροστά είναι το πιο θερμό, κάτω και πίσω, μακριά από την πόρτα, είναι το πιο ψυχρό.

Επομένως… μη βάζεις το γάλα στην πόρτα. Όσο ωραία κι αν «ταιριάζει», προσπάθησε να το βάλεις όσο πιο χαμηλά και πίσω γίνεται, και το ίδιο για τα αυγά (κακώς οι αυγοθήκες βρίσκονται στις πόρτες). Αντιθέτως, πράγματα που περιέχουν αλάτι ή ξύδι (φυσικά συντηρητικά), πχ μουστάρδες και λοιπά, μπορείς να τα βάλεις ψηλά στην πόρτα του ψυγείου.

Μη βάζεις ζεστά στο ψυγείο (ή την κατάψυξη)

Αν μαζεύεις το τραπέζι και έχεις περισσεύματα, μην τα βάλεις κατ' ευθείαν μέσα στο ψυγείο. Μπορείς να τα βάλεις σε μπολ ή τάπερ, αλλά άφησέ τα εκτός ψυγείου μέχρι να κρυώσουν. Αν τα βάλεις ζεστά μέσα στο ψυγείο, θα ανεβάσουν τοπικά τη θερμοκρασία, θα αναγκάσουν το ψυγείο να δουλεύει περισσότερο, ενώ μπορεί να χαλάσουν διπλανά τρόφιμα πιο γρήγορα.

Μάθε τι μπορεί να μείνει εκτός

Κάποια τρόφιμα δεν χρειάζεται να μπουν στο ψυγείο. Άλλα δεν πρέπει! Γλύτωσε χώρο στο ψυγείο σου, αλλά και ενέργεια, αφήνοντας εκτός ψυγείου πράγματα που δεν χρειάζονται ψύξη. Για παράδειγμα, οι ντομάτες, οι πατάτες, και τα κρεμμύδια δεν χρειάζονται ψυγείο. Οι ντομάτες θα είναι πιο εύγευστες και οι πατάτες λιγότερο… πατατέ αν τις αφήσεις απλά σε ένα σκιερό ντουλάπι. Και τα κρεμμύδια λιγότερο καυτερά! Αλλά και το ψωμί δεν χρειάζεται ψυγείο – ίσα ίσα, η γεύση του ψωμιού χειροτερεύει όταν είναι μέσα στο ψυγείο!

Δες τι μπαίνει στην κατάψυξη

Υπάρχουν τρόφιμα τα οποία είναι καλύτερο να μπουν στην κατάψυξη απ' ευθείας. Για παράδειγμα, περισσεύματα μαγειρεμένων φαγητών, σάλτσες, σούπες, κρεατικά. Αν δεν πρόκειται να καταναλωθούν την ίδια ή την επόμενη μέρα, καλύτερα να τα βάλεις στην κατάψυξη.

Μην μπουκώνεις το ψυγείο

Τα σύγχρονα ψυγεία δουλεύουν ανακυκλώνοντας ψυχρό αέρα (από την κατάψυξη), επομένως ο αέρας θα πρέπει να μπορεί να ρέει. Αν γεμίζεις το ψυγείο μέχρι… σκασμού, ο αέρας δε θα μπορεί να κυκλοφορεί, επομένως θα υπάρχουν πολύ ψυχρές περιοχές και πολύ θερμές περιοχές. Άσε κενά και διαδρόμους για να ρέει ο αέρας ανάμεσα στα τρόφιμα. Το καταλαβαίνουμε πως η φυσική σου παρόρμηση είναι να τα βάλεις όλα μαζεμένα και τακτικά, αλλά καλύτερα να αφήσεις κενά στο ψυγείο.

Βάλε ετικέτες στα πάντα

Μπορεί να ακούγεται λίγο περίεργο, αλλά βοηθάει ποικιλοτρόπως! Κατ' αρχήν, δεν σπαταλάς χρόνο με την πόρτα του ψυγείου ανοιχτή. Αντί να κάθεσαι να ψαχουλεύεις σακούλες και τάπερ, θα βρίσκεις αυτό που ψάχνεις πολύ πιο γρήγορα. Επίσης, θα μπορείς να δεις τι έχεις και τι σου λείπει, όταν φτιάχνεις τη λίστα για τα ψώνια, επομένως δεν θα πάρεις πράγματα που ήδη έχεις.

Μάθε για τις ημερομηνίες λήξης

Σχεδόν όλα τα τρόφιμα έχουν πλέον ετικέτες με ημερομηνίες λήξης. Αυτό, όμως, δεν σημαίνει απαραίτητα πως όλα είναι για πέταμα την ίδια μέρα που λήγει. Οι παραγωγοί είναι υποχρεωμένοι να είναι υπερ-συντηρητικοί με τις ημερομηνίες λήξης – και αυτό είναι ένα θέμα που διερευνάται και από τις αρμόδιες υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς οδηγεί σε τεράστια σπατάλη τροφίμων. Προφανώς δεν το συζητάμε για πράγματα επικίνδυνα (πχ αλλαντικά ή νωπά κρέατα), αλλά μια σφραγισμένη συσκευασία… ντοματοπελτέ ή ένα βάζο αγγουράκια τουρσί δεν πρόκειται να πάθουν απολύτως τίποτε για μερικές μέρες επιπλέον. Προτού τα πετάξεις, άνοιξέ τα και δες αν έχουν αλλοιωθεί. Εξ άλλου, η φύση μας έχει προικίσει με ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο για την ανίχνευση χαλασμένων τροφών: τη μύτη μας!

Τώρα που υπάρχει και το πρόγραμμα επιδότησης για την αντικατάσταση ψυγείων και καταψυκτών, μπορείς να βρεις ένα σύγχρονο και οικονομικό ψυγείο για να μειώσεις ακόμη περισσότερο το κόστος λειτουργίας! Μπορεί να κυκλοφορεί ο αστικός μύθος πως «τα παλιά ψυγεία είναι καλύτερα / αθάνατα», αλλά είναι ακριβώς αυτό: μύθος. Τα σύγχρονα ψυγεία κατασκευάζονται με μονωτικά τελευταίας γενιάς, το ψυκτικό υγρό που χρησιμοποιούν (φρέον) είναι σχεδιασμένο για να λειτουργεί με λιγότερη κατανάλωση ενέργειας, τα μοτέρ των ψυγείων είναι απείρως πιο οικονομικά, ενώ δεν πιάνουν πάγο και διαθέτουν έξυπνα συστήματα διαχείρισης της θερμοκρασίας σε ψυγείο και καταψύκτη. Παράλληλα, το φρέον τους δεν βλάπτει το όζον! Στα Public θα βρεις ψυγεία, ψυγειοκαταψύκτες, αλλά και σκέτους καταψύκτες για όλες τις ανάγκες και για κάθε χώρο. Και μην ξεχνάς ότι αυτές τις ημέρες τρέχουν απίστευτές καλοκαιρινές εκπτώσεις σε αμέτρητες οικιακές συσκευές, επομένως απλά μπες στο Public.gr και θα τα βρεις όλα!