Books around the world: Λογοτεχνικό οδοιπορικό στην εξωτική Κολομβία

Εκτός από τον φανταστικό αρωματικό καφέ, τα πανέμορφα τροπικά δάση και τα πολύχρωμα λιθόστρωτα σοκάκια των πόλεων, η Κολομβία μπορεί να υπερηφανεύεται για τη σπουδαία της λογοτεχνική κληρονομιά. Η μακρινή χώρα της Λατινικής Αμερικής είναι η πατρίδα πολλών από τους πιο φημισμένους συγγραφείς που έχουν γράψει στην ισπανική γλώσσα. Η χώρα του Jorge Isaacs, του Álvaro Mutis, του Gonzalo Arango και φυσικά του αλησμόνητου Gabriel García Márquez. Η ισπανική αποικιοκρατία, η γιγαντιαία πολιτισμική ποικιλομορφία της Κολομβίας και το ταραχώδες πολιτικό παρελθόν «γέννησαν» μια λογοτεχνική παράδοση, που σφύζει από συναρπαστικές εικόνες αλλά και έντονες αντιθέσεις. Ανάμεσα στην παραλιακή Καρταχένα, το ορεινό Μεδεγίν και την πρωτεύουσα Μπογκοτά, κρύβονται ενδιαφέρουσες ιστορίες που αξίζει να ανακαλύψουμε.

Η Κολομβία ζωντανεύει μέσα από τα βιβλία

Πώς μπορεί να τελειώσει άραγε μια όμορφη γιορτινή μέρα; Με τον πιο αποτρόπαιο τρόπο απαντά ο Daniel Ferreira στο βιβλίο «Ταξίδι μέσα σε μια σταγόνα αίμα». Στο Ακουακαλιέντε, ένα μικρό χωριό κοντά στη ζούγκλα, οι κάτοικοι διασκεδάζουν ανυποψίαστοι όταν μια ομάδα ένοπλων κουκουλοφόρων ανοίγει ξαφνικά πυρ σκορπίζοντας το θάνατο. Στο ημι-αυτοβιογραφικό μυθιστόρημα, ο ταλαντούχος Κολομβιανός πεζογράφος μιλά ανοιχτά για τις σφαγές στις οποίες επιδίδονταν επί χρόνια οι ομάδες παραστρατιωτικών στην επαρχία της Κολομβίας, αλλά και το τι σημαίνει να ζεις υπό τη συνεχή απειλή του θανάτου.

Συνεχίζοντας στο δρόμο που χάραξαν οι εκπρόσωποι του ναδαϊσμού και της Γενιάς του '60, οι σύγχρονοι λογοτέχνες καταπιάνονται με το ιστορικό παρελθόν της Κολομβίας και τον αντίκτυπό του στο σήμερα. «Ο ήχος των πραγμάτων όταν πέφτουν» του Juan Gabriel Vásquez είναι ένα απολαυστικό μυθιστόρημα μυστηρίου και ένα οδοιπορικό στη σκοτεινή εποχή που μεσουρανούσαν τα καρτέλ ναρκωτικών. O Juan Gabriel Vásquez μπλέκει το noir με τη φιλοσοφία του υπαρξισμού, επιλέγοντας ως φόντο τον «πόλεμο» της κολομβιανής κυβέρνησης ενάντια στο διαβόητο Pablo Escobar.

Μια σκωπτική κριτική της κολομβιανής κοινωνίας επιχειρεί στο βιβλίο του και ο Santiago Gamboa. Το μυθιστόρημα «Η νύχτα θα είναι μεγάλη» μιλά για τον εξτρεμισμό, τον παραλογισμό και τη καταστρεπτική μανία της βίας. Μιας βίας που γεννάται μέσα από τις κοινωνικές και ταξικές ανισότητες και θεριεύει στα διάφορα «θερμοκήπια» που βρίσκονται διάσπαρτα στις πόλεις της Κολομβίας. Το μυθιστόρημα του διάσημου Κολομβιανού συγγραφέα είναι ένα τραχύ και αιφνιδιαστικό θρίλερ, που αποτυπώνει με ακρίβεια την εικόνα μιας χώρας όπου η διαφθορά και η απελπισία παίρνουν κάθε μέρα νέα, όλο και πιο απροσδόκητη μορφή.

Ιστορίες από το παρελθόν & το σήμερα

Όπως διαβάζουμε και στο μυθιστόρημα «Η σκύλα» της Pilar Quintana, η βία δεν είναι μάστιγα αποκλειστικά των μεγάλων πόλεων. Στους μικρούς παραλιακούς οικισμούς της Κολομβίας κρύβεται μια άλλης μορφής βαρβαρότητα. Η ψυχολογική βία, η μοναξιά, ο φόβος και ο καθημερινός αγώνας για την επιβίωση, δημιουργούν το δικό τους βάναυσα ασφυκτικό περιβάλλον, όπου τα θύματα τις περισσότερες φορές είναι οι γυναίκες. Λακωνικό, άμεσο και απροκάλυπτα σκληρό, το μυθιστόρημα της Κολομβιανής δημιουργού είναι μια ωμή ιστορία γύρω από τη μητρότητα και τις ανάγκες των γυναικών που συνεπαίρνει και προβληματίζει.

Από τις ακτές του Ειρηνικού μεταφερόμαστε στην πόλη Κάλι της δεκαετίας του '40. Ο δεκαετής εμφύλιος που έμελλε να αιματοκυλήσει ολόκληρη την Κολομβία έχει μόλις ξεκινήσει. Δολοφονίες διαδέχονται η μία την άλλη, όσο οι νεκροί γεμίζουν τους δρόμους. Μια δεκαετία αργότερα, το καλλιτεχνικό κίνημα των ναδαϊστών δοκιμάζει να αλλάξει ριζικά την κολομβιανή κοινωνία. Στο μυθιστόρημα «Μία μέρα στους σταυρούς» ο Armando Romero παρουσιάζει μια σύνοψη της ταραχώδους κολομβιανής ιστορίας, ισορροπώντας ανάμεσα στη μυθοπλασία και την ποίηση. Μέσα από την ιστορία του νεαρού Ελίψιο, ο Romero εξερευνά μια αποσιωπημένη περίοδο του εμφυλίου. Ενός πολέμου οι συνέπειες του οποίου παραμένουν αισθητές έως και σήμερα.

Οποιαδήποτε κουβέντα γύρω από τη λογοτεχνία της Κολομβίας θα ήταν περιττή χωρίς μια, τουλάχιστον, αναφορά στο όνομα του μεγάλου Gabriel García Márquez. Με τα μυθιστορήματά του, ο Márquez ένωσε όπως κανένας άλλος το φανταστικό με το πραγματικό, αντανακλώντας τις συγκρούσεις και τις ανησυχίες μιας ολόκληρης ηπείρου. Το αριστουργηματικό «Εκατό χρόνια μοναξιά» είναι από τα λίγα μυθιστορήματα που αγαπούν οι αναγνώστες σε κάθε μέρος της υφηλίου. 55 χρόνια μετά την πρώτη του κυκλοφορία, το magnum opus του Márquez συνεχίζει να συγκλονίζει μέσα από το λογοτεχνικό του μεγαλείο και την κοφτερή του ματιά πάνω στην ανθρώπινη ψυχή.

Κάπου εδώ τελειώνει η σημερινή μας περιήγηση στη μακρινή Κολομβία. Αν σου άνοιξε η «όρεξη» για ακόμα περισσότερα ταξίδια, εδώ μπορείς να βρεις όλες τις χώρες που έχουμε «επισκεφτεί». Για τον επόμενο λογοτεχνικό προορισμό, stay tuned στο Public blog.